Er wordt in de wandelgangen van de bouwwereld weleens geklaagd dat het haast onmogelijk geworden is om in ons land projecten te realiseren. Er is altijd wel een buurtcomité, een actiegroep, een burgemeester, een bouwmeester of een kwaliteitskamer die de kiezel in de schoen is en een bezwaarschrift indient.
Het eerste bezwaarschrift tegen een bouwproject is een paar duizend jaar oud. Het staat in het scheppingsverhaal: Genesis 11:4. Onze-Lieve-Heer zag dat de bewoners van Babel een stad wilden bouwen die tot in de hemel reikt, om zo de initiatiefnemers eeuwige roem te bezorgen. God vond dit het verkeerde uitgangspunt, dus verspreidde Hij iedereen over de aarde en liet iedereen verschillende talen spreken. De stad Babel werd uiteindelijk niet gebouwd. Onlangs vertelde een Italiaanse vriend dat het in Italië de gewoonte is dat jongeren – als ze nog niet goed weten wat ze later willen worden – architectuur gaan studeren.
“Omdat architectuur een brede opleiding is die veel aanreikt: cultuur, geschiedenis, filosofie, psychologie, sociologie, wiskunde, wetenschap, techniek en een gezonde dosis creativiteit.
Architectuur leert studenten naar zichzelf kijken en hoe de mens in de juiste verhouding tot zijn omgeving staat. En met dit diploma op zak, gaan ze later ergens in een bedrijf aan de slag: in of net ver weg van de bouwwereld.” Dit is zichtbaar in hoe de Italianen met hun steden, dorpen, pleinen en landschappen omgaan. Bij elke ontwerpopdracht, van deurklink tot stadswijk, wordt er vooraf gereflecteerd hoe de samenleving er beter van kan worden.
Daarnaast beheren ze de gave om dit fraais dagelijks te gebruiken. Het lijkt alsof in Italiaanse dorpen en steden iedereen elkaar kent, constant begroet, bij elkaar binnenloopt, samen dineert,…De Italianen kennen hun geschiedenis, delen een traditie en bouwen daar progressief op verder.
In België kiezen sinds decennia de meeste ‘zwevende studenten’ voor de studie rechten of voor economische richtingen. En gaan met één van deze diploma’s op zak ergens aan de slag: in of net ver weg van de bouwwereld.
In onze gebouwde omgeving wordt teveel vanuit deze expertises bedacht. Hierdoor dreigen bouwprojecten teveel op gerealiseerde Excel sheets te lijken, die weinig tot geen open ruimte bieden voor spontane ontmoetingen tussen de bewoners, de gebruikers en de bezoekers van een plek.
Want dat dient de stad te zijn: een plek om te ontmoeten en samen te delen.
En daar kan geen bezwaarschrift tegen ingediend worden.
Bouwen aan Vlaanderen geeft de pen door aan Piet Kerckhof, architect-zaakvoerder bij Aché Ligno Architecten.