Duurzaamheid troef bij certificatie van cement en beton

Op het vlak van duurzaamheid gaat het tegenwoordig erg snel in de bouwsector. Ook bij BE-CERT, dat  als certificatie-instelling voor stortklaar beton, mortel en de bijbehorende grondstoffen regelmatig producenten over de vloer krijgt die een ecologische cement- of betonvariant ontwikkeld hebben. Leslie Hammer en Laurence De Meyst, twee jonge krachten die de rangen in 2020 en 2021 kwamen versterken, vertellen welke meerwaarde BE-CERT in dat opzicht kan bieden. “We treden niet enkel op als waakhond, integendeel: we gaan proactief op zoek naar waterdicht bewijs dat de kwaliteit van duurzame innovaties kan staven.”

De milieu-impact van cement en beton is al jaren een heet hangijzer in de bouwindustrie. Om deze structureel naar beneden te krijgen, wordt er deze dagen volop geïnnoveerd door vooruitstrevende producenten en ontwikkelaars. Als certificatie-instelling tracht BE-CERT het kaf van het koren te scheiden. “We zijn de eersten om te beseffen dat er dringend iets moet veranderen, dus we zijn daar intensief mee bezig”, vertelt Laurence De Meyst. “Zo volg ik vanop de eerste rij de ontwikkelingen inzake het gebruik van AAM (alkali-activated materials) als alternatieve cementloze binder op. Daarnaast certificeren we steeds meer hulpstoffen op waterbasis en ijveren we er mee voor om doeltreffendheidscriteria niet langer uitsluitend te formuleren op basis van mechanische proeven die de druksterkte aantonen, maar ook op basis van duurzaamheidsproeven.”

“Voor beton met gerecycleerde granulaten hebben we de specifieke RS- en RD-certificaten in het leven geroepen en sinds vorig jaar is er de nieuwe norm NBN B 15-105, die zich toespitst op het aantonen van de gebruiksgeschiktheid van alternatieve inerte grondstoffen voor beton”, pikt Leslie Hammer in. “En ook op Europees vlak beweegt er van alles”, benadrukt Laurence De Meyst. “Twee jaar geleden is er met de NBN 197-5 een nieuwe cementnorm gepubliceerd die focust op alternatieve varianten met een (nog) kleiner aandeel portlandklinker, waar intussen al de nodige certificaten voor uitgereikt zijn. Het volgende deel (NBN 197-6) zit reeds in de pijplijn en heeft betrekking op cement met recycled concrete fines. Als BE-CERT zitten we mee in de bijbehorende werkgroepen en vertalen we alles naar de Belgische context (BENOR).”

Het mag duidelijk zijn: BE-CERT zit niet stil en doet er alles aan om zijn steentje bij te dragen aan de duurzame transitie. Toch klinkt in de wandelgangen weleens het verwijt dat de normalisatie en certificatie achterophinken in vergelijking met de dagelijkse praktijk. “Onterecht”, vindt Laurence De Meyst. “Door de groeiende schaarste van slak en vliegas (ter vervanging van CO2-intensieve portlandklinkers) en de algemene focus op duurzaamheid gaat het tegenwoordig razendsnel en is de druk om ecologische alternatieven te introduceren erg groot. Het probleem is dat de kwaliteit en duurzaamheid in de tijd doorgaans nog niet afdoende is aangetoond, terwijl wij eerst en vooral een degelijke kwaliteitsgarantie willen bieden. Als we een certificaat uitreiken, impliceert dit dat er voldoende vertrouwen is dat een bepaald product volledig betrouwbaar is. We zijn het aan de gebruiker verplicht om niets aan het toeval over te laten. Er is dus nog heel veel onderzoek nodig, wat logischerwijs tijd en geld kost. Dat zorgt voor een spanningsveld met fabrikanten, die hun innovaties liever gisteren dan vandaag op de markt willen brengen.” 

Kwaliteit garanderen en tegelijk zo snel mogelijk inspelen op nieuwe ontwikkelingen: het is geen makkelijke evenwichtsoefening voor BE-CERT. Gelukkig kunnen Technische goedkeuringen (ATG’s) soelaas bieden. “Als er nog geen norm voor bestaat, kan je als fabrikant een technische goedkeuring aanvragen voor een product in een specifieke toepassing. Weet echter wel dat je – afhankelijk van de scope – rekening moet houden met een bepaalde doorlooptijd en dat er natuurlijk ook een kostenplaatje aan verbonden is. Daar is uiteraard een goede reden voor: ieder aspect wordt gecontroleerd en elk mogelijk risico wordt afgedekt.”

Belangrijk om weten is dat BE-CERT openstaat voor nieuwigheden en zelf proactief probeert te handelen op basis van de noden van producenten en gebruikers, onderstreept Laurence De Meyst: “Ik verwijs graag opnieuw naar het voorbeeld van AAM (alkali-activated material) als alternatieve cementloze binder. Ik heb me grondig ingelezen, ben naar symposiums gegaan, heb contact opgenomen met experts uit Nederland en Duitsland (waar dit topic ook sterk leeft) … Het is dus niet zo dat wij enkel optreden als waakhond, integendeel: we gaan zelf mee op zoek naar bewijs dat de kwaliteit van duurzame innovaties kan staven.”

Dat er bij BE-CERT geen gebrek aan goede wil of ambitie is, weerspiegelt zich ook in het personeelsbeleid. “Er zijn de voorbije jaren veel nieuwe, jonge collega’s aangeworven die voor frisse ideeën en extra dynamiek zorgen”, legt Leslie Hammer uit. “Zo wil BE-CERT de vinger aan de pols houden en nog beter inspelen op actuele tendensen. Personen die bij ons werken krijgen op hun beurt de kans om actief bij te dragen aan een reductie van de milieu-impact van de bouwindustrie, met een open geest en zonder ‘a priori’s’. Dat geeft erg veel voldoening.”