Embuild Vlaanderen lanceert de Vlaamse Woonbalans

De betaalbaarheid van wonen gaat erop achteruit in Vlaanderen. Dat blijkt uit een nieuw instrument van Embuild Vlaanderen: de Vlaamse Woonbalans. Alleenstaande huurders bevinden zich in alle gemeenten en steden in een gevarenzone. Zij besteden vaak meer dan de helft van hun inkomen aan woonlasten (huur en energiekosten). Ook bij tweeverdieners die een woning kopen, neemt het betaalbaarheidsrisico toe. Zulke problemen situeren zich vaak in en rond stedelijke centra. Daar staan alle knipperlichten op rood. Dat komt door de vergunningenproblematiek, weinig beschikbare ruimte, de aangroei van huishoudens, steeds meer woningen zonder domicilie, het overstromingsrisico, duurdere bouwmaterialen enzovoort. Bovendien zijn verdichtingsprojecten tijdrovend en duurder dan een uitbreidingsproject. 

In Vlaanderen zijn er meer huishoudens dan beschikbare woningen. Dat komt onder meer omdat woningen zonder domicilie (tweede verblijven, studentenkoten, frictieleegstand enzovoort) een steeds grotere hap nemen uit het totale aantal woningen. Intussen gaat het om 14 %. Vanwege die stijgende woonnood heeft de bouwfederatie zijn Woonbalans in het leven geroepen. Want het is cruciaal dat alle parameters in kaart worden gebracht. Dat is een eerste stap richting een doortastend woonbeleid. 

Met de Vlaamse Woonbalans volgen we op hoeveel inkomen een huishouden besteedt aan woonlasten. Dat zijn de huur of de hypothecaire lening in combinatie met de energiekosten. Zodra de wijzer van de balans de 30 % overschrijdt, kunnen er betaalbaarheidsproblemen opduiken. Daarbij gaat het om nieuwe kopers en huurders. De Woonbalans kan per gemeente geraadpleegd worden. 

Voorts brengt de Woonbalans het betaalbaarheidsrisico per gemeente in kaart op basis van zes parameters: vergunningen, bouwgronden, huishoudensevolutie, woningen zonder domicilie, het overstromingsrisico en woonlasten. Gecombineerd biedt dit een globaal beeld van het toekomstige betaalbaarheidsrisico in een gemeente. Daaruit blijkt dat de grote steden en de kustgemeenten momenteel te kampen hebben met de grootste hindernissen. Landelijke en woongemeenten doen het vandaag vaak een stuk beter.    

Embuild Vlaanderen vraagt eerst en vooral om een multidisciplinair panel op te richten dat de cijfers over de woningvoorraad, de woonbehoeften én de betaalbaarheid bijhoudt en inschat voor de toekomst. Want breed advies is nodig, opdat de verschillende beleidsniveaus elkaar versterken en niet doorkruisen. Zo hebben de huidige provinciale ruimtelijke plannen die woonnoden onderschatten op het terrein weinig slaagkansen. Daarnaast stuurt de bouwfederatie aan op een breed woonbeleid. Daarbij dienen beleidsmakers over het muurtje te kijken. Het volstaat niet om alleen te focussen op meer sociale woningen of enkel de registratierechten voor nieuwe eigenaars af te schaffen. Er zijn maatregelen nodig voor alle doelgroepen. Maar één ding is zeker: van kwetsbare huishoudens tot jonge starters, huurders en kandidaat-bouwers of -kopers, allemaal hebben ze nood aan meer en divers aanbod. Een positief en dynamisch verdichtingsbeleid vormt een belangrijke driver. 

Raadpleeg de nieuwe Vlaamse Woonbalans via www.woonbalans.be.