“Betoncertificatie is duurzaamheid in het kwadraat”

Duurzaamheid is deze dagen prioriteit nummer één, ook voor betonproducenten. Qua levensduur en weerstand tegen omgevingsinvloeden worden beton en duurzaamheid al eeuwenlang in één adem genoemd, maar qua ecologische performantie en milieu-impact is er nog progressie-marge. “Daar wordt echter volop aan gewerkt binnen de sector”, weet Pascale De Kesel, Certification Expert & Auditor bij BE-CERT. “Dat de nieuwe betonnorm – de NBN B 15-001 – begin juli officieel gepubliceerd is en dat er met de NBN B 15-105 naast de NBN B 15-100 voor het aantonen van de gebruiksgeschiktheid van alternatieve bindmiddelen nu ook een equivalente methodiek voor inerte grondstoffen voorhanden is, is alweer een belangrijke stap vooruit.”

Duurzaamheid heeft in de Nederlandse taal een dubbele connotatie. Enerzijds duidt deze veel-gebruikte term op solide weerstand en een lange levensduur – de technische component, zeg maar (‘durability’) – anderzijds heeft hij betrekking op de ecologische performantie en milieu-impact van producten, materialen en constructies (‘sustainability’). “Het spreekt voor zich dat we aandacht hebben voor beide aspecten wanneer we beton certificeren”, vertelt Pascale De Kesel. “Een constructie moet niet enkel voldoen op het moment dat we ze bouwen, maar moet haar functie ook op de lange termijn kunnen blijven vervullen. En het belang van de ecologische component staat eveneens buiten kijf. Kortom: betoncertificatie is duurzaamheid in het kwadraat.”

Wat de ecologische component betreft, durfde het schoentje in het verleden weleens te wringen. Vandaar dat er deze dagen fors wordt ingezet op het gebruik van alternatieve bindmiddelen en alternatieve inerte grondstoffen, ook binnen het normatieve kader. “Begin juli werd de nieuwe Belgische betonnorm NBN B 15-001 gepubliceerd. In de vorige versie van deze norm werd reeds verwezen naar de norm NBN B 15-100 voor bindmiddelen en in de nieuwe versie komt daar de verwijzing naar de eveneens in juli gepubliceerde norm NBN B 15-105 voor inerte materialen bij. Deze laatste twee definiëren een methodologie om de duurzaamheid en de gebruiksgeschiktheid van beton met alternatieve grondstoffen te kunnen aantonen. Het gaat dan om de identificatie van de materialen, geschiktheid voor het gebruik in beton en geschiktheid voor specifieke toepassingen, waarbij de weerstand tegen bepaalde aantastingen (denk aan vorstbestendigheid) wordt nagegaan”, legt Pascale De Kesel uit. 

BE-CERT was zeer nauw betrokken bij de uit-werking van de normatieve methodologie voor de inerte materialen zoals beschreven in NBN B 15-105. “Zo fungeerde onze directeur Caroline Ladang als voorzitter van de werkgroep en nam ik zelf het secretariaat voor mijn rekening”, vertelt Pascale De Kesel. “Een betonproducent zou deze methodologie kunnen toepassen om de gebruiksgeschiktheid aan te tonen van beton met een hoger gehalte aan gerecycleerde beton- en menggranulaten dan wat de betonnorm actueel toelaat. De methodologie kan daarnaast ook toegepast worden voor bijvoorbeeld gerecycleerd zand, dat buiten het toepassingsgebied van de betonnorm valt. Dat is een belangrijke nieuwigheid in het kader van duurzaamheid, want er wordt volop gezocht naar alternatieven voor inerte materialen, vermits hun voorraad niet onuitputtelijk is.”

De betonnorm laat toe dat er een beperkt percentage gerecycleerd materiaal gebruikt wordt. Maar wat als bepaalde producenten hogere percentages willen toepassen of gerecycleerde materialen willen gebruiken die niet zijn opgenomen in de betonnorm (denk bijvoorbeeld aan gerecycleerd zand)? In dat geval kan het college van deskundigen van BE-CERT soelaas bieden. “Als de aanvraag van een producent goed afgelijnd blijft – lees: enkel voor specifieke beton-samenstellingen die hij zelf produceert – kunnen onze deskundigen die aanvraag behandelen op basis van de nieuwe norm NBN B 15-105, waarbij ze eveneens de nodige onderbouwing garanderen op het vlak van duurzaamheid”, licht Pascale De Kesel toe. “Indien een leverancier een alternatieve grondstof op de markt wenst te brengen voor gebruik in beton, zullen alle aspecten en mogelijke toepassingen in rekening moeten worden gebracht. Dat kan enkel binnen het kader van een ATG. De producentgerichte procedure via het college van deskundigen zal bijgevolg voor veel producenten een mooie meerwaarde bieden.”

Het mag duidelijk zijn: duurzaamheid staat hoog op de agenda in de betonsector. “Zo doen cementproducenten er alles aan om hun CO₂-uitstoot naar beneden te krijgen”, weet Pascale De Kesel. “We trachten daar uiteraard in mee te gaan en onze certificatieprocessen daarop af te stemmen. We krijgen weleens het verwijt dat we te behoudend zijn of zelfs duurzame innovaties in de weg staan, maar dat is eigenlijk niet terecht. Er zijn nu eenmaal objectieve tools nodig om de kwaliteit van betonproducten te kunnen garanderen, want niemand is gebaat bij producten, materialen en constructies die na verloop van tijd technische gebreken vertonen of in het slechtste geval zelfs mensen in gevaar brengen. Ook dat is een essentieel aspect van duurzaamheid …”