Betonnen 3D-gevel creëert verfijnde aanblik

Aan Het Eilandje in Antwerpen werd een markante nieuwbouw opgetrokken. Deze biedt plaats aan 65 assistentieflats, een gemeenschappelijke ruimte, dertien appartementen, een commercieel gelijkvloers en een ondergrondse parking met 137 plaatsen. De geprefabriceerde architectonische betongevel springt meteen in het oog. 

‘Rigadocks’ werd ontworpen als een alzijdig en vrijstaand bouwblok. De gelijkvloerse handelsruimte neemt het volledige perceel in tot aan de rooilijn. Hierop werd een mixed-use bouwblok met een U-vorm geplaatst, waarvan de opening naar de zijde van het Kempisch Dok gericht is. Zowel de buiten- als de binnengevel van het U-vormige volume zijn opgevat als volwaardige gevels. Helemaal bovenaan bevindt zich nog een gemeenschappelijk dakterras. 

De gevels werden geconcipieerd in een ‘stoere’ en ‘rigide’ betonarchitectuur, die typisch en kenmerkend is voor de ‘pakhuisarchitectuur’ op Het Eilandje. De gevelpanelen kregen een uitvoering in architectonisch beton, die taps toeloopt naar de buitenzijde. Zo ontstaat een zeer verfijnde belijning in de voorgevel, inclusief een duidelijk leesbare draagstructuur. In een tweede laag ten opzichte van de gevel bevinden zich de ramen. De verschuiving tussen deze eerste en tweede laag zorgt voor de schuine vlakverdeling in de gevel. In één beweging werd daarmee zowel de horizontale als verticale vlamoverslag opgelost. Tegelijkertijd kreeg elke entiteit op deze manier een inpandig privéterras met een minimaal bruikbare nuttige diepte.  

Om de gevel te kunnen prefabriceren, moest hij in werkbare elementen verdeeld worden, zonder afbreuk te doen aan de esthetische uitgangspunten. Alle complexiteit is opgenomen in de kolommen. De praktische uitwerking leidde tot verticale voegen in het verlengde van de bruto kolombreedtes. Het algemeen principe van gestapelde kolommen waar de balken links en rechts opgelegd zijn, werd geëxtrapoleerd naar het volledige ontwerp. Door verstekvoegen te vermijden, werd in één klap ook de montage een pak eenvoudiger. 

Om zeker te zijn dat alles perfect in elkaar zou passen, werden alle gevels in 3D gemodelleerd. De montageplannen en productietekeningen werden stap voor stap gedistilleerd uit het opgemaakte 3D-model. Binnen deze gevels zijn twee verschillende balkhoogtes te onderscheiden, evenals linkse en rechtse kolommodellen. Om deze elementen efficiënt te produceren, werd gebruikgemaakt van een stalen moedermal waaraan aan beide uiteinden een verschillend kopstuk gemonteerd kon worden.

Het beton voor de gevelelementen bestaat uit wit cement CEM I 52,5R, Eifelkwarts 4/16 en wit zand Quartz Select 0/3. Alle zichtvlakken in architectonisch beton werden gezuurd. Deze nabewerking zorgde niet alleen voor een onberispelijk uitzicht van de elementen, maar ook voor het wegnemen van de eventuele verschillen tussen elementen die gestort zijn in een stalen of houten mal.

De volledige gevel is zelfdragend. Alle elementen steunen af op de daarvoor voorziene fundering (kelderwand). De kolommen werden allemaal voorzien van een onderlinge verstifting. De horizontale stukken worden op hun plaats gehouden met behulp van inox hoeklijnen ter hoogte van de architectonische kolommen. Deze hoeklijnen zijn bevestigd aan de ruwbouw. De balkelementen zijn op hun beurt op de kolommen gelegd door middel van uitstekende inox platen. Voor deze verankering werden de nodige rails mee ingestort in de elementen. Van de holte in de rug van de kolommen werd handig gebruikgemaakt om de regenwaterafvoeren te integreren.

Het loskoppelen van de buiten- en binnenschil zorgde ervoor dat alle isolatie en dichting goed verzorgd konden worden vooraleer deze afgedekt werden door de gevelelementen. Deze enkelschalige manier van bouwen heeft ook het voordeel dat de elementen in architectonisch beton in een latere fase op de werf toekomen, waardoor accidentele beschadiging en vervuiling zoveel mogelijk vermeden kan worden.