Platform voor de bouw
Bevrijdingstheoloog krijgt nieuwe soutane KU Leuven renoveert studentenhuisvesting

Bevrijdingstheoloog krijgt nieuwe soutane KU Leuven renoveert studentenhuisvesting

Camilo Torres is met 462 woongelegenheden een van de grootste studentenresidenties van de KU Leuven. Tijdens het voorbije academiejaar onderging ze een grondige renovatie.

De KU Leuven beheert 26 residenties en biedt 3.300 woongelegenheden aan, vooral aan studenten met een laag inkomen of een fysieke functiebeperking en aan buitenlandse studenten die moeilijk een onderkomen vinden op de privéhuurmarkt. Het betonnen dubbelcomplex Camilo Torres aan de Brusselsestraat is opgetrokken op de plaats waar zich in de late middeleeuwen de Cellenbroeders vestigden, een orde die zich toelegde op zorg. Hun klooster brandde in 1889 af. Het huidige gebouw is een brutalistische betonstructuur uit de jaren 70 van de twintigste eeuw – een stijl die destijds dominant was in de Belgische universiteitswereld. Een renovatie en een aanpassing aan de huidige energienormen drongen zich stilaan op.

De renovatie van Camilo Torres kadert in een breder plan van de vzw Leuven 2030, gedragen door een grote groep Leuvense organisaties.

 

Leuven 2030

Deze renovatie was ook de start van het project Lower Energy Use Via an Extraordinary Network (L.E.U.V.E.N.) van de vzw Leuven 2030. Daarin heeft een twintigtal lokale organisaties zich geëngageerd om hun gebouwenpark te verduurzamen. Na Camilo Torres zijn sociale huisvesting Schorenshof en appartementsgebouw Leeuwerikenveld aan de beurt. Als toonaangevende speler wil de KU Leuven om de twee jaar een van haar complexen onder handen nemen. Op die manier willen de universiteit, het stads- en OCMW-bestuur van Leuven, autonoom gemeentebedrijf Stadsontwikkeling Leuven, Museum M, Zorg Leuven, Dijledal, Dijlehof, UZ Leuven, KBC, Commscope, Kunstencentrum Stuk, het Paridaensinstituut, de Abdijschool Vlierbeek, De Zevensprong, het Heilig Drievuldigheidscollege, de vereniging van mede-eigenaars Leeuwerikenveld en Dialoog de jaarlijkse CO2-uitstoot met 7.000 ton verlagen.

Het was een evenwichtsoefening tussen energie-efficiëntie en respect voor de oorspronkelijke architectuur.

 

Oorspronkelijk uitzicht benaderen

Enkele jaren geleden schakelde studentenresidentie Camilo Torres van verwarming op stookolie over naar aardgas. Dat was al goed voor een halvering van de CO2-uitstoot, van 1.200 naar 600 ton per jaar. Voorts had het dak ook al een na-isolatie gekregen. “Dankzij de gevelrenovatie kunnen we de uitstoot verder beperken”, zegt Luc Karremans van de divisie Monumenten en Bouwkundig Onderhoud van de KU Leuven. “Het behoud van de oorspronkelijk brutalistische esthetiek vormde een uitdaging. Het complex was deels opgetrokken uit prefab en deels uit ter plaatse gestort beton. Bij de renovatie hebben we geprobeerd om het oorspronkelijke uitzicht zo dicht mogelijk te benaderen.” Die ambitie leidde er wel toe dat niet alle koudebruggen konden worden weggewerkt. “Het was een evenwichtsoefening tussen energie-efficiëntie en respect voor de oorspronkelijke architectuur.”

De brutalistische betonstructuur uit de jaren 70 blijft herkenbaar.

 

Isoleren

“We hebben het gebouw helemaal uitgerust met een 14 cm dikke isolatie-laag in glaswol”, vertelt Dirk Vermeiren, projectleider bij hoofdaannemer Renotec. Het strippen bleef beperkt, want op de ramen na was de betonstructuur bijna overal naakt gebleven. “Daarna heeft onderaannemer GBS een buitenbekleding aangebracht. Die bestaat uit Tectiva-platen van Eternit.” Niet alleen de kleur van de gevelbekleding benadert die van het oorspronkelijke beton, ook de schikking van de platen speelt een belangrijke rol. “Die lieten we zo veel mogelijk overlappen met de originele horizontale belijning in de bestaande architectuur.”    

Het was geen sinecure om 14 centimeter isolatie in de gevel te integreren, maar onder meer dankzij een slimme plaatsing van de raamprofielen is het de aannemers toch gelukt.

 

Glaswol

“Op het vlak van brandveiligheid scoort glaswol goed”, motiveert Karremans de keuze van het isolatiemateriaal. “Zeker na de grote brand in de Grenfelltoren in Londen was brandveiligheid heel belangrijk voor ons. Bovendien is glaswol volledig recycleerbaar. Er is wel een dikkere laag nodig dan bij de andere isolatiematerialen die we overwogen. Camilo Torres heeft veel smalle nissen, hoeken en kanten. Dat maakte de integratie van 14 centimeter gevel-isolatie uitdagend, maar onder meer dankzij een slimme plaatsing van de raamprofielen is het de aannemers toch gelukt.”

De oorspronkelijke ramen – overwegend verticale bandramen – bestonden uit afzeliakozijnen met één enkele laag glas. “We hebben ze vervangen door kaders in geanodiseerd aluminium met dubbel glas”, vertelt Wim Vandyck, projectleider bij Diliën Metaalwerken. “Om het uitzicht van het afzelia te benaderen, kregen de profielen niet alleen een houtachtige kleur, maar zijn ze ook geborsteld afgewerkt. Zo ontstaat er een patroon dat lijkt op dat van houtnerven.” Aan de zuidkant is het glas uitgerust met een zonwerende folie.

Het betonherstel bleef beperkt. “Uiteraard hebben we betonrenovatie uitgevoerd op de delen die in het zicht zouden blijven”, aldus Vermeiren. “Het beton dat na afloop van de werken achter de isolatie verscholen zou blijven, hebben we alleen hersteld op plaatsen waar het betonijzer zichtbaar was geworden of waar het dicht bij de rand van het beton kwam.” Alle schade aan constructieve betondelen (balken en kolommen) is wel steeds hersteld, ongeacht hun eventuele zichtbaarheid.   

Referentiekader

Renotec en Diliën dienden samen een plan van aanpak in. “In essentie kwam het erop neer dat we eerst de nieuwe ramen plaatsten en daarna pas de oude exemplaren wegnamen”, licht Van Dyck toe. “Dat kon omdat de oude ramen in het beton verankerd waren en de nieuwe ramen in lijn staan met de nieuwe gevelbekleding. Die werkwijze bracht enorme voordelen met zich mee. Zo konden regen of wind op geen enkel moment problemen veroorzaken binnen in het gebouw en konden we op een vast ritme werken. Noodingrepen vanwege veranderende weersomstandigheden zouden erg stresserend geweest zijn, want het ging om raampartijen met een lengte tot 15 meter. Na het wegnemen van de oude ramen konden we de binnenkant afwerken met mdf-platen, Trespa-tabletten en Promat-isolatie met een brandweerstand van een uur.”

“We hebben een externe landmeter aangesteld om de horizontale pas voor het raamritme uit te zetten”, merkt Vermeiren op. “Zo hadden Diliën en Renotec een onafhankelijk referentiekader, waaraan we ons moesten houden. Doordat we met twee bedrijven tegelijk aan dezelfde gevels moesten werken en de verdiepingen van het gebouw verspringen, was dat geen overbodige maatregel.”

Interieur

Ook het interieur van Camilo Torres kreeg een flinke opknapbeurt. Er zijn nu ook andere woonvormen mogelijk dan de traditionele eenpersoonskamer. Een aantal bestaande appartementen zijn tot kamers met gemeenschappelijke keuken en sanitair getransformeerd. “Vroeger deelden tien tot twintig kamers hetzelfde sanitair, nu blijft dit beperkt tot drie à vijf kamers. Het merendeel van de site bestaat wel nog altijd uit individuele studentenkamers met gedeelde keuken en sanitair”, geeft Karremans mee.” De gangen en de meer dan achthonderd deuren kregen een nieuwe laag verf en een deel van de vloerbekleding is vervangen. De branddetectie is vernieuwd en in alle kamers is nu wifi voorhanden.    


Camilo Torres

Camilo Torres Restrepo (1929-1966) was een Colombiaanse priester die in de jaren 50 van vorige eeuw in Leuven kwam studeren. Als telg van een welgesteld diplomatengezin kantte hij zich tegen de schrijnende armoede en de sociale onrechtvaardigheden in zijn land. In Colombia bouwde hij mee woningen voor armen, stichtte hij coöperaties en organiseerde hij politieke debatten in de sloppenwijken. Daardoor kwam hij in aanvaring met de gevestigde machten. Hij sloot zich aan bij een gewapende marxistische
verzetsbeweging. Begin 1966 werd hij bij een wapendiefstal doodgeschoten door een militaire patrouille.

"*" geeft vereiste velden aan

Stuur ons een bericht

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Wij gebruiken cookies. Daarmee analyseren we het gebruik van de website en verbeteren we het gebruiksgemak.

Details