Gevelsteen met oog op maximale recuperatie. Circulair bouwen, van gevel tot dak

Kleidakpannen, kleiklinkers en bakstenen lenen zich uitstekend tot circulaire bouwprojecten dankzij hun lange levensduur en hun mogelijkheden inzake hergebruik en recyclage. Met ClickBrick biedt Wienerberger een circulair alternatief. De mechanische verankering maakt een ClickBrick-gevel perfect demonteerbaar om de bakstenen in een ander project te benutten.

Wienerberger zet actief in op een duurzame en circulaire bouwfilosofie. “Onze keramische producten zijn eigenlijk al circulair avant la lettre”, zegt CMO Katrien Nottebaert. “Onze focus lag altijd al op producten met een lange levensduur. Daarnaast besteden we aandacht aan de plaatsing en, in het kader van een circulair bouwproces, de demontage en het hergebruik.”

Zo werkte Wienerberger mee aan een sociaal woonproject in Kortrijk. In de Tuighuisstraat worden achttien bestaande woningen selectief gesloopt en vervangen door 31 nieuwe units. Tijdens de sloop worden honderd jaar oude gevelstenen en kleipannen maximaal gerecupereerd en mee ingezet als materiaal voor de nieuwe woonunits. De aannemer zal traditioneel metsel-werk met een kalkmortel toepassen. De bakstenen zijn door die mortel vrij eenvoudig opnieuw van elkaar te scheiden en met minimaal verlies te recupereren in de toekomst.

ClickBrick gaat nog een grote stap verder. Deze gevelsteen is ontwikkeld met een mechanische verankering. Je klikt de gekalibreerde stenen in sneltempo in elkaar. Het droogstapelsysteem werkt zonder mortel of lijm. Roestvrijstalen clips en spouwankers garanderen een even solide constructie, zelfs zonder deze bindmiddelen. Uitdrogen of uitharden is op die manier ook niet nodig, wat meteen externe invloeden zoals de weersomstandigheden uitsluit. Net als de bijbehorende vertragingen in de bouwplanning.

Katrien Nottebaert: “Net zoals onze andere producten geeft ClickBrick architecten maximale ontwerpvrijheid, met dank aan de diverse kleuren en texturen. Samen met de vorm laten deze elementen de stenen nog meer tot hun recht komen door het ontbreken van voegen. Het percentage gevelsteen is in een ClickBrick-gevel aanzienlijk hoger dan bij klassieke stenen.” Het systeem maakt gebruik van op maat gekalibreerde bakstenen met een groef die een uiterst geringe maattolerantie hebben. Daardoor is er geen verloop zichtbaar in de gevels, een extra esthetische troef.

Na een intensief R&D-proces volgde voor ClickBrick uitvoerige testing. Uit een studie van VUB blijkt dat een ClickBrick-gevel na dertig jaar maar liefst 70 procent van zijn waarde behoudt bij demontage. De stenen zijn dan perfect inzetbaar voor een volgend bouwproject. Bij demontage na vijftig jaar is er nog steeds sprake van een restwaarde van 56 procent. Dat wordt andermaal bevestigd door het Cradle to Cradle-certificaat.

De levenscyclusanalyse (LCA) bewijst bovendien de lage milieu-impact van ClickBrick. Daar dragen meerdere eigenschappen aan bij. De lange levensduur bijvoorbeeld, en het feit dat enkel baksteen en metaal als materialen gebruikt worden bij het systeem. De demontage vergt een minimum aan arbeid en voorkomt schade aan de stenen, zodat ze zonder verlies hergebruikt kunnen worden.

Wienerberger test zijn nieuwe producten niet enkel in zijn eigen R&D-afdeling, maar ook in echte projecten. Clickbrick bewees zijn nut al in diverse buitenlandse projecten en geeft in eigen land mee vorm aan de nieuwbouw van jongerenverblijfcentrum Ten Dries in Sint-Denijs (Zwevegem). Het ontwerp van BAST architects & engineers zet resoluut in op sociale, ecologische en economische duurzaamheid. Een ideale gelegenheid om het innovatieve circulaire gevelsysteem toe te passen. De gevels van de twee nieuwe residenties en het multifunctionele gebouw worden net daarom gerealiseerd met ClickBrick. Een praktijktest die kan tellen.