Groendaken boven Neerland

De traditionele bestrijding van oververhitting gebeurt repressief, maar de preventieve aanpak maakt alsmaar meer school. Dat kan onder meer via het gebruik van groendaken en daktuinen. Vaak bieden ze een gebouw ook een esthetische meerwaarde, zoals eveneens het geval is in de wijk Neerland.

De groendaken die Neerland sieren zijn geen toeval. Net als onder meer Brussel en Gent verplicht Antwerpen de aanleg ervan bij nieuwbouw en ingrijpende renovaties. In Neerland werd die taak toevertrouwd aan specialist Ibic (Aartselaar). Het ging om een oppervlakte van circa 2.000 m².

De belangrijkste praktische functie van groendaken in Vlaanderen is de buffering van regenwater. De aanleg ervan nam dan ook fors toe na een reeks overstromingen rond de eeuwwisseling. Naast wettelijke verplichtingen zijn ook subsidies belangrijke prikkels. De creatie van groene biotopen in stedelijke omgevingen speelde eveneens mee in beleids- en vrijwillige keuzes. Een deel van het gebufferde water verdampt langzaam, terwijl een ander deel vertraagd wordt afgevoerd naar een wadi, vijver of stromend oppervlaktewater. Op die manier raken de rioleringen niet overbelast. De warmte-isolerende eigenschappen zijn een bijkomende troef.

Onderhoud

“Een wettelijke verplichting is één ding”, zegt Dave Martens, general manager van Ibic. “Belangrijk is ook dat er controle wordt uitgeoefend. In de grote steden is dat zeker het geval, al zien we de vraag naar groendaken ook in landelijkere gebieden toenemen. Maar daarmee is de kous niet af. Een degelijk groendak heeft ook degelijk onderhoud nodig.” Daarom sloot Ibic een onderhoudscontract af met Woonhaven.

Net als onder meer Brussel en Gent verplicht Antwerpen de aanleg van groendaken bij nieuwbouw en ingrijpende renovaties.

“Een groendak is een levend organisme. Er moet ook af en toe ongewenste plantengroei gewied worden, en de voedingsbodem heeft organische bemesting nodig. Naast onkruid zouden er ook bomen kunnen groeien, doordat er zaadjes op vallen (via de wind, vogels, enzovoort). Een wortelvaste waterdichting is dan ook essentieel. Voorts heeft elk type groendak zijn eigen verzadigd gewicht. Bij het ontwerpen van het gebouw moet beslist worden welk type groendak wenselijk is. Op basis van deze informatie wordt de draagconstructie gedimensioneerd.”

Wet van de sterkste

Standaard bestaat de beplanting van extensieve groendaken uit sedums. “Dat is de keuze van de meeste bouwheren. Op vraag kunnen we ook andere geschikte planten aanbieden. We gebruiken dan wel een mix van diverse variëteiten. Daarna geldt de wet van de sterkste. De variëteiten die zich het best voelen in de lokale micro-omstandigheden zullen gedijen, en andere kwijnen weg. Welke dat zullen zijn, is onvoorspelbaar. Het hangt sterk af van specifieke factoren, zoals beschaduwing door of extra lichtweerkaatsing vanaf nabije, hogere constructies, de overheersende windrichting, enzovoort. Gezien de klimaatverandering, meer regens en intensievere bebouwing zijn groendaken zelfs aan te raden voor kleine en lage daken.”