Groots in alle opzichten

Sinds kort huisvest België het grootste chocolademagazijn ter wereld. Het gloednieuwe warehouse van Barry Callebaut is de term ‘unicum’ waardig. Ondanks de gigantische oppervlakte en de aanwezigheid van een volautomatisch magazijn functioneert het volledig energieneutraal. Hiermee is dit het eerste logistieke gebouw van deze omvang dat in België het BREAAM Outstanding-certificaat in ontvangst mocht nemen.

Om de sterke groei te kunnen opvangen en de distributie te optimaliseren, ging Barry Callebaut op zoek naar een nieuwe logistieke hub die gemakkelijk te bereiken is. Bovendien moest het gebouw qua volume groot genoeg zijn om de wereldwijde toelevering van chocolade in goede banen te leiden. De chocoladeproducent schreef hiervoor in 2018 een tender uit, die door WDP (Warehouses De Pauw) werd gewonnen. “Als beursgenoteerde onderneming die zich specialiseert in de ontwikkeling en verhuur van opslag- en distributieruimtes op lange termijn zijn we de geknipte partner voor dergelijke projecten”, aldus head of marketing Norbert Padt. “Gezien de hoge complexiteit van dit project hebben we op de tender ingetekend via een Design & Build-formule. We sloegen de handen in elkaar met partners die thuis zijn in de materie: AAVO Architects en Alheembouw. Dat was zeker geen overbodige luxe, want Barry Callebaut wilde een volautomatisch hoogbouwmagazijn combineren met gewone opslag- en kantoorruimte. Daarbovenop beoogde de chocoladeproducent een toekomstgericht gebouw waar optimaal comfort en het hoogste duurzaamheidsniveau centraal staan. Dit alles uiteraard zonder aan de efficiëntie van de opslag te raken of enorme extra kosten te maken.”

WDP vond de ideale locatie op het nieuwe bedrijventerrein van Lokeren, vlak naast de E17 richting de haven van Antwerpen. Het project, dat de naam ‘The Barry Callebaut Chocolate Box’ meekreeg, bestaat uit een klassiek warehouse van 50.000 m² en een volledig geautomatiseerde hoogbouw van 41 meter met een benutbare oppervlakte van 10.000 m². “In totaal kunnen er maar liefst 125.000 palletten worden opgeslagen”, aldus architect Damien Van Oost. “Aan de voorkant is er ook nog een volwaardig kantorencomplex opgetrokken, inclusief restaurant, vergaderzalen, receptie en sociale ruimtes. Elk deel van het warehouse kreeg een eigen identiteit door de materiaalkeuze. De laagbouw en het kantoor bestaan uit prefabbeton, die is afgewerkt met silexbetonpanelen in respectievelijk antraciet en wit. De gevels van het hoogbouwmagazijn worden gevormd door een combinatie van witte en chocoladebruine stalen sandwichpanelen. Op die manier ontstaat er een mooi contrast, maar tegelijkertijd versmelten alle volumes tot één geheel. Dit wordt versterkt door de strakke architectuur, waarbij eenvoud en evenwicht in de verhoudingen centraal staan. Het kantorencomplex breekt het massieve karakter van het warehouse dankzij de symmetrische opbouw met een gelijkvloers dat relatief gesloten is en twee niveaus met hoge raampartijen. De zonwerende buitenlamellen en het schrijnwerk in antracietkleurig aluminium geven het gebouw extra cachet.”  

De ambities van Barry Callebaut waren duidelijk in lijn met duurzame ontwikkeling en gericht op het bereiken van een optimaal evenwicht tussen economie, ecologie en sociale aspecten. “Het was de bedoeling om als eerste Belgisch warehouse van meer dan 50.000 m² het BREAAM Outstanding-certificaat te behalen”, verduidelijkt Norbert Padt. “En dat was helemaal geen evidentie omdat chocolade een bijzonder delicaat product is om te bewaren.” Egon Braem, directeur industrie bij Alheembouw: “De conditionering was inderdaad een van de grootste uitdagingen in dit project. Het verschil in opslagtemperatuur mag maximaal 2 °C bedragen, dus er moet constant een temperatuur van 16 tot 20 °C heersen. Deze vereiste moesten we in overeenstemming brengen met de vraag naar energieneutraliteit. Daarom hebben we ons laten bijstaan door studiebureaus Istema voor het vinden van de juiste technieken en Sureal om de functionele ambities van Barry Callebaut te verenigen met het verhoopte duurzaamheidsniveau. Uiteindelijk werd besloten om een BEO-veld aan te leggen, gecombineerd met een PV-installatie die jaarlijks 3.950 MWh energie zal opleveren.”      

Natuurlijk werd er ook gekozen voor een sterke isolatie en luchtdicht bouwen. Voorts is overal ledverlichting geïnstalleerd en wordt er uitsluitend met energiezuinige apparaten gewerkt. Er worden tevens milieuvriendelijke koelmiddelen toegepast en er is een systeem uitgedokterd om het regenwater maximaal te recupereren. Damien Van Oost: “Het afvoersysteem voor regenwater werkt volledig gravitair, waardoor er geen onderhoudsintensieve pompen nodig zijn. Door de enorme dakoppervlakken dienden we vacuüm drainagesystemen toe te passen met buizen met een kleine diameter. Al het water wordt op de site geïnfiltreerd, gerecupereerd en gebufferd. Daarvoor werden vijf onderling verbonden infiltratiebekkens gecreëerd, waar een mix van inheemse vegetatie de lokale fauna en flora zal opwaarderen. Zo zijn er 160 streekeigen bomen aangeplant, waaronder 140 knotwilgen.”

Alheembouw verzorgde de volledige uitvoering en coördinatie van het project. “We stonden dus zowel in voor de ruwbouw en de afwerking als de technieken en de omgevingswerken”, vertelt Egon Braem. “Ons eigen team was voornamelijk verantwoordelijk voor alles wat met ter plaatse gestort beton te maken had. De rest werd uitbesteed aan onderaannemers waarmee we al vele jaren samenwerken. Enkel de automatisering werd toevertrouwd aan een nevenaannemer. Naast het extreem hoge duurzaamheidsniveau vormde ook de strakke planning een serieuze uitdaging. We moesten dit project immers zien te realiseren in een tijdspanne van achttien maanden. Onder meer omdat alle actoren met BIM-technologie werkten, slaagden we erin om dit omvangrijke en complexe warehouse op tijd en binnen het geplande budget te voltooien, ondanks de COVID-19-perikelen en de weersinvloeden. Voor alle betrokken partijen is ‘The Barry Callebaut Chocolate Box’ een referentie om trots op te zijn. Het project is immers niet alleen uniek vanwege zijn omvang, maar ook en vooral vanwege het duurzaamheidsniveau. Je bouwt immers niet elke dag een warehouse van die grootte dat ook nog eens een BREAAM Outstanding-certificaat in de wacht sleept!”  

Participanten aan het woord

Isocab Construct – Gevelpanelen, steeldeck en zelfdragende warm- en coldstore

Dat het nieuwe distributiecentrum van Barry Callebaut zich energie-neutraal kan noemen, is onder meer de verdienste van Isocab Construct. Dit familiebedrijf uit Ingelmunster is immers een specialist in het ontwerp, de montage en het onderhoud van koel- en diepvriescellen. “Naast een ruim aanbod van isotherme constructies voor geconditioneerde hoogbouw, cleanrooms, dak-/gevelbekleding en modulaire koelkamers verzorgen we ook de aanlevering en opbouw van volledige constructies”, aldus zaakvoerder Pierre Castelein. “Telkens denken we mee met de klant en gaan we proactief te werk. Verder zijn onze uitgebreide knowhow en inhouse engineering belangrijke troeven. We maken tevens het verschil met ons ruime machinepark met telescoop- en mobiele torenkranen.” Het waren allemaal zaken waarmee Isocab Construct zich kon onderscheiden in het nieuwe distributiecentrum van Barry Callebaut. De firma leverde en installeerde er immers zo’n 18.000 m² FM Approved (Quadcore) gevelpanelen, ongeveer 11.000 m² steeldeck en een volledig zelfdragende warm- en coldstore van elk 550 m². Pierre Castelein: “Voor een project van deze omvang is het belangrijk dat er kan worden samengewerkt met partijen die met elkaar vertrouwd zijn. Door onze ervaring en knowhow te koppelen aan die van Alheembouw hadden we van bij de start van dit project een goed gevoel. Bouwen op hoogte vergt een zeer behoedzame en specifieke aanpak, maar is dé toekomst waarin ook Isocab Construct sterk gelooft. Daarom is dit een fantastisch mooie referentie voor ons bedrijf.”

Altebra – Brandveiligheid 

‘The Barry Callebaut Chocolate Box’ is niet alleen een toonbeeld op het vlak van duurzaamheid. Ook qua brandveiligheid staat dit warehouse aan de top. Niets werd aan het toeval overgelaten: er zijn 31.000 sprinklers aanwezig (waarvan 22.500 in het hoogbouwmagazijn) die door middel van 65 kilometer leiding van bluswater worden voorzien. In totaal bevat de sprinklerinstallatie 1.125.000 liter bluswater, waarvan 770 m³ in de sprinklerwatervoorraadtank en 355 m³ in de bluswaterleidingen zelf. Altebra, dat deze opdracht op zijn conto schreef, plaatste ook nog een complete branddetectie-installatie. Hiermee is dit een van de grootste projecten die deze onderneming uit Ophasselt ooit heeft verwezenlijkt. Nochtans is de expert in brandbeveiliging voor geen kleintje vervaard. “Al meer dan dertig jaar zijn we gespecialiseerd in het ontwerp, de prefabricatie en het onderhoud van sprinkler- en schuimblusinstallaties”, vertelt project manager Davy Vanden Herrewegen. “Sinds 2011 focussen we ons eveneens op branddetectie, gasdetectie en gasblussing. Kortom: dankzij onze diepgaande kennis van de wet- en regelgeving, de certificaten en de technische mogelijkheden zijn we thuis in alle mogelijke brandveiligheidssystemen. We zijn onafhankelijk van derden en kunnen alles zelf doen. Hiervoor beschikken we zelfs over een eigen volautomatische lasrobot en een poederlakstraat. Ook in ‘The Barry Callebaut Chocolate Box’ was deze onafhankelijkheid een voordeel. Ondanks de omvang en de hoogbouw zijn we erin geslaagd om een bijzonder sluitend concept te ontwikkelen dat we vervolgens probleemloos hebben geïmplementeerd.”

Steen Elektriciteit – Elektrische voorzieningen

In een state of the art logistiek centrum spelen de elektrische voorzieningen een hoofdrol. Daarom koos Barry Callebaut voor een expert met een sterke reputatie: Steen Elektriciteit uit Zedelgem, dat zich al 21 jaar specifiek toelegt op industriële elektriciteitswerken. “We maakten naam met een directe en flexibele aanpak”, vertelt zaakvoerder Geert Steen. “Omdat we maximaal informeren en adviseren, zijn we een partner waarop klanten kunnen rekenen. Vaak zorgen we voor het volledige elektrische pakket, zoals ook in het nieuwe warehouse van Barry Callebaut. Dit was een erg uitgebreid en divers project, waarin we flink wat van onze expertise konden demonsteren. Zo installeerden we 23 elektrische borden, die we trouwens inhouse samenstellen. Verder waren we verantwoordelijk voor de kabelladders en draadgoten, zware voedingskabels, netwerkbekabeling, mono HS-kabels en verlichtingsrails. We zorgden tevens voor de plaatsing van de middenspanningscabine, transfo’s en natuurlijk ook alle verlichting. Interessant was dat alle kabelladders verticaal moesten worden geplaatst en apart moesten worden ingebonden volgens de HACCP-normen. Daarnaast was ook de omvang van het project eerder uitdagend te noemen. Het was een bijzondere opdracht waaraan we met veel plezier hebben gewerkt. Het was niet altijd even gemakkelijk, maar we slaagden glansrijk in onze missie. Met een referentie die onze kennis en expertise erg mooi illustreert als resultaat.”

TECHNISCHE FICHE

Bouwheer WDP (Wolvertem)
Architect AAVO Architects (Kortrijk)
Hoofdaannemer(s) Alheembouw (Oostnieuwkerke)