Helga Van Peer | Keep calm & carry on!

We zien steeds complexere projecten, met dichtgetimmerde risico-allocatie. Niet alleen in grootschalige PPS-formules, maar ook in kleinere contracten wil de opdrachtgever meer risico afdekken, wat zich (te) vaak vertaalt in een overdracht van risico naar de aannemer. ‘Overdragen’ is echter geen synoniem voor ‘beheersen’. Onbeheersbaar risico overdragen is juridisch kinderspel, maar economisch en strategisch een illusie. Het leidt tot het ‘inprijzen’ van buffers – soms onder-bouwd, vaker speculatief. Dat komt de mededinging, waardecreatie en uitvoering niet ten goede. Als opdrachtgever heb je weinig aan een failliete tegenpartij en ook in een minder dramatisch scenario resulteert een onevenwichtig project te vaak in meerwerken, wijzigingsbevelen en vertraging.

De crisismaatregelen leidden tot een wereldwijde robuustheidstest van bouwcontracten en een nog grotere focus op risico-allocatie en partnering. Sommige landen plafonneerden plots vergoedingen voor overmacht, onvoorziene omstandigheden en wijziging van regelgeving. De private sector schoot er in een kramp, wat een zware impact had op tenders en lopende projecten. Het zorgt ook voor een waterval aan rechtszaken. Het onderscheid tussen ‘impact van COVID-19’ en ‘impact van coronamaatregelen’ is met recht en reden geen heilig huisje. De verschillende aanpak – zelfs binnen de EU – bevestigt dat vooral politieke keuzes (en de snelheid en consistentie ervan) de economische impact bepalen, meer dan een virus an sich. 

In onze bouwsector halen de partnershipgedachte, de lange termijn en het Belgische compromis gelukkig meestal de bovenhand en maken partijen pragmatische afspraken. De boeiende bijdragen van de penhouders over het laatste jaar bevestigen dit. Het ‘c-woord’ is dan wel niet weg te denken, maar het optimisme evenmin.

Zo tussen Valentijn en Pasen wens ik de sector dat het pragmatisme en geheugen van partijen ook na de zomer niet aangetast wordt door virussen of opportunisme en dat iedereen zich houdt aan het vuistje of elleboogstooterewoord en de Teams- of Zoom-afspraken. Dus geen geneuzel over een ontbrekend aangetekend schrijven of ander formalisme. Het laatste wat we willen, is 2020 en 2021 de komende jaren herkauwen in rechtbanken, toch?  

De pen wordt doorgegeven aan Veerle Nuyts, European Semester Officer en lid van de Recover Task Force bij de Europese Commissie.