Maximale lichtinval op ingesloten terrein met blinde gevels

Aan de waterkant dertien residentiële appartementen, aan de andere zijde 41 kleinere studio’s en appartementen voor een sociaal verhuurkantoor. Dat zijn de twee hoofdbestanddelen van Manugenie, een nieuw wooncomplex in Zeebrugge. Met de Design & Build-formule en BIM als geheime wapens.

Voor een perceel in Zeebrugge ging architect Omer Vermandele van Architecten Groep III aan de tekentafel zitten met het oog op maximaal rendement voor de bouwheer. Na gesprekken met het sociaal verhuurkantoor kwam er een mix van residentiële en sociale wooneenheden uit de bus. In totaal werden er 54 appartementen gerealiseerd in een wit bouwvolume met donker schrijnwerk en groene terrassen. “De eigenschappen van het perceel waren bepalend voor de inplanting en de inrichting van het bouwblok”, legt Omer Vermandele uit. “Langs de werfkaai met havenzicht voorzagen we de residentiële apparte-menten. Zij genieten van een mooi uitzicht en maximale interactie met de omgeving. Langs de Kielbankstraat is het uitzicht minder interessant. Daar kwamen de kleinere studio’s en appartementen voor het sociaal verhuurkantoor terecht. Alle circulatie zit ook aan de achterzijde, met een open doorgang voor een ruimtelijk gevoel.”

Het terrein was vrij smal en het gebouw had twee blinde gevels. Om maximaal licht binnen te trekken, is veel glas gebruikt. Dat draagt bij aan de hedendaagse uitstraling van het gebouw. Al speelde nog een andere, onvoorziene, factor een grote rol. “Bij de opstart van onze ontwerpfase kregen we de melding dat er in de toekomst een stormvloedkeringsmuur van 8 meter voor de volledige zijgevel aan de kant van de Kielbankstraat zou komen. Om in dat scenario een kwalitatief uitzicht te blijven garanderen, tilden we alles 1,5 meter omhoog. Dat bracht ook ingrepen met zich mee om de toegankelijkheid te garanderen”, zegt de architect. De stormvloedkering kwam er uiteindelijk niet, dus zocht Architecten Groep III een alternatieve manier om de ophoging van het gebouw nuttig en efficiënt in te zetten. Zo ligt de ondergrondse parkeergarage voor vijftig wagens nu minder diep en heeft deze daardoor een natuurlijke ventilatie. Bovendien hebben de bewoners van de penthouses, vanaf de derde verdieping, een nog beter uitzicht op de voor- en de achterhaven.    

Als aannemer is Vandenbussche vertrouwd met Engineering & Build. Daarbij werken ze vaak, en graag, in BIM. Gedurende het volledige bouwproces werd dit Building Information Model intensief gebruikt als werktool. Niet alleen door Vandenbussche zelf, maar ook door de onderaannemers en leveranciers van onder andere stalen profielen en kalkzandstenen. Zo anticipeerden ze op eventuele conflicten in het ontwerp en garandeerden ze een optimale uitvoering. Projectleider Frederik De Prest van Vandenbussche leidde de werf in goede banen. “Dit was een vrij traditioneel gebouw met paalfunderingen, betonkelder en dragende silicaatwanden. Werken met BIM liet ons wel toe om bijkomende gevraagde wijzigingen snel te integreren in het ontwerp en vertragingen en fouten te vermijden. Het gaf ons ook de ruimte om door te denken op technische details en alles te optimaliseren. Verder vermeld ik graag nog dat alle appartementen – ook de sociale wooneenheden – een individuele warmtepomp hebben. Voor de bewoners is dat een grote troef in deze tijden.”