“Ons streefdoel: de duurzame ambities in elk project zo hoog mogelijk krijgen”

Duurzaam bouwen reikt vandaag veel verder dan energie-efficiëntie. Ook aspecten zoals watermanagement, materiaalgebruik en het welzijn van de gebruikers bepalen hoe duurzaam een gebouw is. VK Architects & Engineers streeft in zijn projecten naar een geïntegreerde aanpak die uitgaat van minder energie, materialen en water, meer comfort en een betere bruikbaarheid die tegelijkertijd rekening houdt met de verschillende levensfases van een gebouw.

Als multidisciplinair ontwerp- en studiebureau was VK Architects & Engineers er als de kippen bij om duurzaamheid op de kaart te zetten in de bouw-sector. “Je kan gerust stellen dat we pioniers zijn op het vlak van duurzaam bouwen”, zegt Valerie Vergaert, hoofd van de afdeling Sustainable Design. “In de beginjaren stond duurzaam bouwen voornamelijk in het teken van hernieuwbare energie. Vandaag is het begrip geëvolueerd naar een veel ruimer concept, dat intussen ook veel breder wordt gedragen in de maatschappij. Bij VK streven we ernaar om die pioniersrol te blijven vervullen door maximaal in te zetten op een holistische aanpak, geïntegreerd in alle disciplines.”

Met zijn multidisciplinaire team van 450 medewerkers is VK van vele markten thuis: van master-planning en architectuur tot studies stabiliteit en technieken, met specifieke knowhow over brandveiligheid, akoestiek en facade engineering. Die duurzame insteek werkt over alle disciplines heen, van energieoptimalisaties en daglicht-simulaties tot ontwerpadvies over smart buildings. Om het overzichtelijk te maken, deelt VK zijn duurzaamheidswerking op in vier grote thema’s: energie, materialen, water en welzijn.

De factor energie spreekt intussen bijna voor zich. Het komt erop aan om het energieverbruik van een gebouw zo laag mogelijk te houden en voluit de kaart van hernieuwbare energiebronnen te trekken. “Ook op het vlak van water is het doel om de kringloop zoveel mogelijk te sluiten. Dat doen we door waterrecuperatie en -buffering maximaal in rekening te brengen in onze projecten, met specifieke aandacht voor alternatieve op-lossingen zoals waterzuivering van afvalwater of zelfs regenwater”, vertelt Valerie Vergaert.

Verder streeft VK ernaar om in zijn projecten zo weinig mogelijk gebruik te maken van nieuwe materialen. “De grootste winst die we in de bouwsector kunnen boeken om onze milieu-impact te beperken, zit in de materialen”, meent Valerie Vergaert. “Bij renovaties is de eerste stap het hergebruiken van de bestaande structuren van een gebouw. Een audit van het gebouw laat ons toe om te evalueren wat we kunnen hergebruiken. Als we dan toch – vanwege goed onderbouwde redenen – nieuwe materialen nodig hebben, vertrekken we van een levenscyclusanalyse om de beste ecologische keuzes te bepalen. Uiteraard zijn aspecten zoals esthetiek en kostprijs ook nog steeds van belang in de materiaalkeuze, maar met de ecologische factor is veel te lang geen rekening gehouden. Op het vlak van materiaal(her)gebruik heeft de sector nog een lange weg af te leggen en VK probeert deze evolutie mee te bevorderen.”    

Dat VK zijn steentje bijdraagt op het vlak van gezondheid hoeft geen betoog. “Binnen de zieken- en ouderenzorg kunnen we intussen tientallen referenties voorleggen. Maar het welzijn van de gebruikers streven we niet alleen in onze zorgprojecten na”, benadrukt Vergaert. “We kijken daarbij niet alleen naar aspecten zoals daglicht, thermisch comfort, akoestiek en luchtkwaliteit, maar ook naar bredere welzijnsthema’s. Voorziet een bedrijf bijvoorbeeld in sportfaciliteiten voor zijn medewerkers of is er een aanbod van gezond fruit? Deze factoren spelen een rol in het bekomen van de WELL-gebouwstandaard, waarvan wij de certificatie begeleiden.”

Om die geïntegreerde duurzaamheidsaanpak in zijn projecten te introduceren, riep VK een aparte Sustainable Design-afdeling in het leven. Die treedt op als een duurzaamheidscoach om de ambities in elk project zo hoog mogelijk te krijgen. “Dat is best een grote uitdaging, aangezien we niet alleen onze eigen ontwerpteams adviseren, maar ook onze klanten en alle externe partners waarmee we samenwerken actief willen betrekken.” 

De kunst is om de duurzaamheidsambities boven-dien niet alleen in de ontwerpfase te bepalen, maar ze ook waar te maken in de uitvoering en de gebruiksfase van een project. “In dat opzicht is het mooi meegenomen dat wij gebouwcertificaten zoals BREEAM, LEED en WELL begeleiden”, zegt Valerie Vergaert. “Die gebouwstandaarden reiken ons de tools aan om ook de duurzaamheidsambities van de aannemers en eigenaars te bewaken doorheen het hele proces.”

VK kan na al die jaren heel wat referenties op het vlak van duurzaam bouwen voorleggen. Sinds kort werkt het mee aan het project Oxy, beter bekend als de renovatie van het iconische Muntcentrum in Brussel. “In dit project kunnen we zeer ver gaan op het vlak van duurzaamheid, onder andere doordat de bouwheer een BREEAM Outstanding- en WELL Platinum-score nastreeft”, vertelt Vergaert.

ZIN in Noord in Brussel is nog zo’n paradepaardje van VK. “Bij de renovatie van de WTC I en II-torens vormt circulariteit het uitgangspunt. Onze rol is er voornamelijk gericht op het energetische aspect. 60 % van de energievraag zal worden gedekt door een KWO-systeem”, aldus Vergaert. Ook voor de bouw van een nieuwe toren voor het universitair ziekenhuis van Luik is het welzijn en de gezondheid van de gebruikers doorslaggevend. “Daar zetten we bijvoorbeeld sterk in op de optimalisatie van de gevel in functie van de daglichttoetreding, akoestiek, brandveiligheid enzovoort”, vertelt Vergaert.