Prefabgevels met de Inca’s als inspiratie

In een grootschalige sociale woonwijk uit 1956 in het landelijke Houtem (Vilvoorde) verrees een opmerkelijke nieuwbouw met zes sociale woonblokken, ontworpen door A2D architecture 2 design en gebouwd door Dethier. Met eenvoudige architecturale middelen en bijzondere aandacht voor zowel exterieur als interieur en materiaalgebruik realiseerden ze een hoogwaardig en duurzaam project vol karakter. Prefabbeton bekleedt een prominente rol in het geheel, met name in de buitengevel met dubbele wanden. 

Het project bestaat uit een zesdelige nieuwbouw met verschillende typologieën. Afzonderlijke volumes moeten de integratie in de omliggende natuur versterken. Door de positionering van de volumes ontstonden drie compactere stedelijke ruimtes die elk hun eigen karakter hebben en een verbindende schakel vormen binnen de ruimere stedelijke context.

Het resultaat is een karaktervol project, waarbij de kwalitatieve huurappartementen bestemd zijn voor een divers doelpubliek en stuk voor stuk genieten van een terras of tuin. Het materiaalgebruik en de vormgeving van de binneninrichting en de gevels werden met dezelfde zorg behandeld en er ging bijzondere aandacht naar de gemeenschappelijke delen. Binnen de strikte budgettaire middelen werd financiële ruimte gecreëerd om het louter functionele van de ontsluiting van de appartementen te overstijgen. 

Voor de kopse gevels van de gebouwen viel de keuze op dubbele wanden of premuren. Het idee voor het gebruik van de premuren is geïnspireerd op de Inca-muren. Deze zijn opgebouwd uit afzonderlijke stenen met een grillig formaat. De elementen werden door Prefaco tot op de millimeter precies gesculpteerd om juist in elkaar te passen. Matthias Brusselmans, architect-bestuurder bij A2D architecture 2 design: “Zo krijg je een grillig patroon van voegen. De premuren werden geprefabriceerd en bestaan uit een buiten- en een binnenschaal van beton met daartussen een laag isolatie en een spouw. Deze spouw wordt na de montage ter plaatse volgestort met beton, een fabricatie­methode die vooral gebruikt wordt voor utiliteitsbouw. Dit project verkende de mogelijkheden van het product voor toepassing in de woningbouw.”

De premuren geven het project een apart en herkenbaar karakter. “Uitvoeringstechnisch was deze toepassing best een uitdaging”, gaat Matthias Brusselmans verder. “Maar de aannemer heeft dit feilloos tot een goed einde gebracht. De hoogte van de platen beperkte zich bovendien niet tot de hoogte van één niveau, maar liep soms door tot anderhalf of twee niveaus. Ook dat maakt het geheel niet-alledaags. Naast de dubbele wanden werden ook de trappen aangeleverd in prefabbeton. Specifiek bij dit project is het gebruik van geprefabriceerde betonnen muren en muren in metselwerk, aangevuld met een borstwering in gebeitst CLT-hout. Een bewuste keuze, want gemeenschappelijke delen worden bij sociale woningbouw vaak stiefmoederlijk behandeld en dat wilden we zeker vermijden.”

Het project in Vilvoorde zet zich duidelijk af tegen typische en vaak minder aantrekkelijke sociale woningbouw. Maar dat hoort Matthias Brusselmans niet zo graag. “Al onze sociale woningprojecten pakken we zo aan”, knipoogt hij. “We willen gewoon kwaliteitsvolle, mooie woningen en appartementen maken. En daarbij richten we ons in de eerste plaats naar wat er al is. Rekening houdend met de omgeving streven we steeds naar een geïntegreerd project waarbij de gebruiker en kwaliteitsvol ontwerpen centraal staan. We gaan hierbij niet bewust op zoek naar architecturale hoogstandjes. Ik zou dit eerder ‘gedienstige architectuur’ noemen, maar wel met een smoel. En in dat opzicht speelde prefabbeton zeker een prominente rol in dit project.”