Scheldezicht in hartje Antwerpen

Een hedendaagse woning met veel daglicht, zicht op het water én een centrale ligging. Het aanbod is zeldzaam, maar af en toe is het er wel. Het recentste voorbeeld is Antigoon, gelegen langs de Jordaenskaai in het historische hart van Antwerpen.

Antigoon telt zes ruime appartementen, die elk een volledige verdieping omvatten. Het gelijkvloerse niveau kreeg een commerciële invulling. Bij het uittekenen van de gevel streefde architect Luc Binst naar een eigentijdse, maar tegelijk tijdloos neutrale architectuur die aansluit bij het straatbeeld. De sobere, minimalistische lay-out vertoont geen overbodige franjes.

Het rigide, maar tevens geraffineerde frame brengt extra scherpte en accentuering in het gebouw op de schuine hoek met de Burchtgracht. Langs de Burchtgracht leidde Binst de ritmering van de gevel af van de in de perceelgrens aanwezige knikken. Langs de prominente Jordaenskaai is het ritme vergroot ten behoeve van een panoramisch zicht op de Schelde. In dit ritme zijn de inpandige terrassen – zeg maar wintertuinen – volledig opgenomen. Om een zo zuiver mogelijk gevelbeeld te bekomen, zijn de borstweringen naar binnen geplaatst.

De gevelpenanten zijn uitgevoerd in wit gespikkeld, antracietkleurig architectonisch beton met een gepolijste oppervlakte. Ze zijn bovenaan licht geknikt. Dit creëert extra dynamiek in de gevel en een subtiele gelaagdheid in de schaduwwerking. Ook de zwarte kleur van het buitenschrijnwerk met nagenoeg verdiepingshoge ramen draagt hieraan bij.      

Voor Luc Binst was Antigoon ook op een andere manier bijzonder: het staat vlak naast de Vierschaer, het eerste gebouw in Antwerpen dat hij ooit ontwierp. De harmonieuze aansluiting bij de buur lag dan ook voor de hand. In de Vierschaer zijn restanten van de middeleeuwse Antwerpse burchtmuur geïntegreerd. Bij Antigoon is dat niet gebeurd. “Het perceel was te klein om dit op een zinvolle manier te doen”, legt Binst uit. “Hij is nog altijd aanwezig, deels onder het gebouw, als archeologisch erfgoed. Vanwege die erfgoedwaarde mochten we ook geen ondergrondse parkeergarage uitgraven.

Het stadsbestuur legt wel op dat nieuwe bouwprojecten voorzien in eigen parkeergelegenheid. “Daarom hebben we de parkeerplaatsen bovengronds ingetekend”, vertelt Binst. “De meest efficiënte oplossing was om op elke verdieping een afzonderlijke parkeerplaats aan te brengen, die bereikbaar is via een autolift. Een enkele parkeerlaag voor alle wagens zou niet efficiënt zijn, vermits het driehoekige perceel nauwelijks manoeuvreerruimte biedt. We hebben dan ook een primeur: Antigoon is het eerste appartement in België waarvan de bewoners hun auto op hun eigen verdieping kunnen stallen.”

“Het afwerkingsniveau ligt ongekend hoog voor een project met zo’n beperkte oppervlakte”, vertelt Chris Geybels, projectleider bij hoofdaannemer Building & Partners. “Die beperkte afmetingen maakten dat de vereiste sloopwerken moeilijker bleken dan verwacht. Verder moesten we de betonnen draag-constructie ter plaatse gieten, omdat traditionele prefabbetonelementen het gewicht van de gevelplaten niet kunnen dragen. Ondanks het archeologisch onderzoek haalden we de vooropgestelde planningsdata.”    

Langs de kade
Om Antigoon te bouwen, is Antigone gesloopt, een verouderd hotelletje, typerend voor wat in een verder verleden een schippersbuurt was. “Ten noorden van de Suikerrui en het Steen zijn de meeste verouderde gebouwen stilaan verdwenen”, zegt Luc Binst. “Anno 2022 staat er een mix van recente en markante oudere gebouwen met erfgoedwaarde. Het geheel is een staalkaart van meerdere eeuwen bouwkunst. Voor bijkomende nieuwbouw- of reconversieprojecten zijn er meer mogelijkheden langs het zuidelijkere deel van de kade. Ons kantoor werkt momenteel aan twee projecten langs de Scheldekade: een in het noorden en een in het zuiden.”