Sportpark scoort met nieuw voetbalgebouw

Het nieuwe voetbalgebouw is de laatste schakel in sportpark De Schans in Kalfort, een dorp in de gemeente Puurs-Sint-Amands. Nog voor het gebouw was afgewerkt, hadden diverse voetbalclubs uit de regio de vijf voetbalvelden al goed en wel in gebruik genomen.

De gemeente Puurs-Sint-Amands maakte de voorbije jaren flink werk van sportinfrastructuur. Zo kwamen er al eerder een gymhal, een ruiterhal, het multifunctionele gebouw van MovePassion en het clubhuis van tennis- en padelvereniging Stepp tot stand. Voor de realisatie van het voetbalgebouw schreef het gemeentebestuur een Design & Build-wedstrijd uit. Daaruit kwam de combinatie van Studio Klein-Brabant en Pellikaan Bouwbedrijf als winnaar tevoorschijn. Pellikaan bouwde eerder al veel expertise op in de realisatie van sportinfrastructuur.

“Sport en recreatie worden steeds belangrijker in de vrijetijdsbesteding. De gemeente Puurs-Sint-Amands telt heel wat sportclubs. Sommige waren vragende partij voor een nieuwe locatie waar ze nog meer leden kunnen ontvangen in de modernste omstandigheden”, zegt Ken Geudens, projectleider bij Pellikaan. “Daarom besloot het gemeentebestuur één groot park aan te leggen, waar verschillende clubs hun intrek kunnen nemen.”

De nieuwbouw voor de voetballers vervangt twee verouderde, slecht geïsoleerde gebouwen op de vorige voetbalsites. Het is uitgerust met zonnepanelen, warmterecuperatie, een ventilatiesysteem, geautomatiseerd gebouwbeheer, ledverlichting, luifels tegen oververhitting en een extensief groendak. De gemeente investeerde hier 2,5 miljoen euro in, deels gerecupereerd via subsidies van de Vlaamse overheid. Bijzonder is dat niet alleen diverse voetbalclubs het gebouw gebruiken, maar dat twee van die clubs er ook hun eigen clublokaal hebben.

“Het terrein was aanvankelijk volledig vlak, maar we hebben er een talud aangelegd”, zegt architect Ignace Pollentier, zaakvoerder van Studio Klein-Brabant. “Die verhoging vormt de basis voor de zittribune.” Hij omschrijft zijn nieuwbouw als een ‘shelter’, een grote luifel waaronder het hele programma is ondergebracht. “Met uitzicht op het volledige sportpark”, onderstreept hij.

“In het talud hebben we de benedenverdieping ondergebracht. Zo konden we er met robuuste materialen een functionele verdieping van maken en moesten we ons niet bekommeren om gevelafwerking op dit niveau. In de centrale kern hebben we een verlaagde technische zone onder het dak voorzien, die bereikbaar is via een afzonderlijke diensttrap. We hebben daar alle technische installaties ondergebracht, zodat we de volledige dakoppervlakte vrij konden houden en geen visuele hinder creëerden op deze landschappelijke locatie.”

“De opzet van de hoofdstructuur is doordacht en tegelijk eenvoudig”, legt Geudens uit. “De kolommen aan de binnenzijde van de gebouwschil dragen de vrij uitkragende luifel. Dit maakt dat de buitenruimte volledig kolomvrij is, wat het 360°-uitzicht op het sportpark bevordert.” De binnenruimte is per verdieping uitgetekend voor een zo flexibel mogelijke inrichting, met het oog op toekomstige noden en met circulaire intenties. Doorheen beide bouwlagen is een eenvoudige, heldere en functionele circulatie uitgetekend, zowel binnen als buiten. “Dit sluit aan bij de wens om publiek, sporters en toeleveranciers te scheiden”, aldus Pollentier. De breedte van de lobby en de gangen zijn ruim bemeten, zodat ze de in- en uitstroom van grote groepen kunnen verwerken.    

Het gebouw is als geheel tegelijk sober en discreet, robuust en duurzaam. De detailleringen zijn overgenomen in het kassagebouwtje aan de inkom van de site. Het is zo ingeplant dat bezoekers – mede dankzij de uitgekiende buitenaanleg – als vanzelf langs de kassa passeren bij het binnenkomen.

De gemeente koos voor een duurzame en circulaire aanpak, maar wou geen belastinggeld uitgeven aan het behalen van een specifiek (commercieel) certificaat. “Daarom baseerden we ons op GRO, het Vlaamse duurzaamheidskader”, verklaart de architect.

Voor de verwarming zijn echter wel traditionele radiatoren gebruikt. “Omdat ze snel kunnen inspelen op de sterk wisselende bezetting van de lokalen. Daarom ook werkt de ventilatie – systeem D – van de kleedkamers onafhankelijk van die van de cafetaria”, verklaart de projectleider. “De luchtgroep voor de kleedkamers bevat een warmtewisselaar met een hoog warmterecuperatiepotentieel wegens het hoge vochtgehalte van de afgezogen lucht. De verse lucht wordt verwarmd door een verwarmingsbatterij die is aangesloten op de gascondensatieketel.”

De integratie van voetbal op De Schans opent elders in de gemeente mogelijkheden voor andere initiatieven. Zo zullen de voetbalterreinen in de dorpskernen van Kalfort en Puurs op termijn verdwijnen en zullen ook de bijbehorende gespreide onderhouds- en personeelskosten wegvallen. Het masterplan Kalfort zorgt voor een nieuwe invulling met onder meer een parkgebied en een revalidatiecentrum voor kinderen en jongeren. In Puurs kan het dorpscentrum dan weer verder ontwikkeld worden. De nieuwe locatie ligt op amper 2 kilometer van de oude terreinen.