Subtropisch zwemparadijs in Haspengouwse stijl

Sint-Truiden heeft zich dit jaar meer dan ooit op de kaart gezet als ‘sportstad’. Dit is niet enkel te danken aan de gouden olympische medaille van lokale trots Nina Derwael, maar ook aan de realisatie van een groen sport- en belevingspark en het subtropische Bloesembad, dat op 1 mei de deuren opende. Zwemliefhebbers en waterratten kunnen zich naar hartenlust uitleven in dit veelzijdige zwemparadijs, dat ook uitblinkt op het vlak van esthetiek, energie-efficiëntie en technische performantie.

Een 25 meterbad met beweegbare bodem, een instructiebad met warmer water, leuke attracties zoals twee lange glijbanen met VR-beleving, een golfslagbad en een wildwaterbaan, een wellnesszone met sauna, hamam, warme lagunes en een zoutbad, een ‘all-weather’ buitenbad dat gedurende heel het jaar toegankelijk is, een grote zwemvijver met een aanpalende ligweide, een zomerse waterspeeltuin …: we overdrijven niet als we zeggen dat het Bloesembad voor ieder wat wils biedt. Zij die het liever droog houden, kunnen terecht in de sfeervolle en kindvriendelijke brasserie met buitenterras (het Rest-eau-café), die zowel uitzicht biedt op de zwembaden als op de rest van het sport- en belevingspark. Ook andere sportievelingen zijn hier aan het juiste adres, want het zwembad wordt geflankeerd door een multifunctionele sporthal, een danszaal, een gevechtssportzaal en een fitness. 

De realisatie van het Bloesembad gebeurde volgens de DBFMO-formule. Artabel, dbv architecten en Sweco wonnen de bijbehorende ontwerpwedstrijd. “We zijn gespecialiseerd in sport- en recreatie-infrastructuur – met een bijzondere focus op zwembaden – en zijn de vaste ontwerppartner van uitbater LAGO. We vormen al jaren een geoliede tandem, wat in grootschalige DBFMO-projecten zoals dit een cruciale meerwaarde biedt”, vertelt Jan Haegeman, zaakvoerder bij Artabel. “De realisatie van een zwembadcomplex gaat gepaard met specifieke technische en functionele aandachtspunten en complexe detailleringen, dus onze ruime ervaring is zeker geen overbodige luxe. Ook aannemers Vanhout en ACH Bouw maken overigens deel uit van onze vaste equipe. Voor het ontwerp van het Bloesembad hebben we nauw samengewerkt met dbv architecten, dat zeker in esthetisch opzicht een belangrijke bijdrage leverde. Sweco zorgde dan weer voor het stedenbouwkundige concept en de omgevingsinrichting – het ‘grotere plaatje’, zeg maar. Zo hebben we samen de puzzel gelegd en zijn we tot een uiterst aantrekkelijk geheel gekomen.”    

Een van de voornaamste doelstellingen van het project was om het Bloesem-bad, de aanpalende sporthal en het omliggende sport- en belevingspark te versmelten tot één geïntegreerd recreatielandschap. Ruimtelijke en landschappelijke integratie was dan ook een belangrijke prioriteit. “We hebben goed bestudeerd hoe de site zich verhoudt ten opzicht van de rest van Sint-Truiden”, legt Jan Haegeman uit. “We hebben geopteerd voor tabula rasa. De bestaande sporthal paste niet in onze plannen en werd dus afgebroken. Zo konden we de bebouwing herpositioneren, de groene stadsrand doortrekken en een Haspengouws parklandschap met een boomgaardallure creëren, waarin de opengelegde Cicindriabeek als spil fungeert. In architecturaal opzicht hebben we gekozen voor de aanleg van groendaken, een verfijnde gevelafwerking met verticale houten latten, een beperkte bouwhoogte dankzij een opsplitsing in twee niveaus (enerzijds het bovengrondse zwembadgedeelte, anderzijds het halfverzonken sportgedeelte) … De voorgevel heeft een stedelijk karakter, inclusief een grote stalen inkomluifel die een boom symboliseert, maar hoe meer je doordringt tot de kern van de site, hoe recreatiever en groener het wordt. We hebben het ‘boomgaardgevoel’ ook proberen op te roepen in het interieur via enkele welgemikte designaccenten (bijvoorbeeld mozaïekwanden met fragmentarische afbeeldingen van planten).”      

LAGO-zwembaden staan bekend voor hun uitgebreide recreatie- en wellnessvoorzieningen. Dat is in Sint-Truiden niet anders. Zo biedt het Bloesembad plaats aan het eerste zoutbad van Limburg. “Daarvoor hebben we ons laten inspireren door de Duitse spa- en wellnesscultuur, al had dit natuurlijk wel enkele technische implicaties. Zo is het zout- bad volledig op maat gemaakt in PE, hebben we een speciale sproei-installatie voorzien waar de aanwezigen zich nadien kunnen afspoelen en is de ventilatie opgedreven om de agressieve zoutpartikels in de lucht zo snel mogelijk te verwijderen”, zegt Jan Haegeman. Aangezien het consortium ook instaat voor de exploitatie van het Bloesembad, is er eveneens fors geïnvesteerd in technische performantie en energie-efficiëntie. “Denk onder meer aan kwalitatieve filters met een laag drukverlies, luchtgroepen met geïntegreerde warmtepompen, maximale warmte- en waterrecuperatie, een PV-installatie op het dak en een WKK die het gros van de elektriciteitsvraag dekken, een doorgedreven isolatie en luchtdichtheid (met een K-peil van 17 tot gevolg!) … Dit alles maakt van het Bloesembad een zeer mooie realisatie. We mikken niet enkel op mensen die een uurtje komen zwemmen om hun conditie te onderhouden, maar ook op vriendengroepen en gezinnen die een leuke daguitstap willen maken. We stellen met veel plezier vast dat dit totaalconcept gesmaakt wordt, dus missie geslaagd!”

Ook aan aannemerszijde klinken er alleen maar positieve geluiden. “We zijn zeer tevreden met het resultaat en de manier waarop alles verlopen is”, benadrukt Kurt Caelen, projectleider bij ACH Bouw. “Brugge, Kortrijk, Gent, Pelt, Lier …: we hadden voor het Bloesembad al heel wat andere LAGO-zwembaden gerealiseerd en waren met andere woorden niet aan ons proefstuk toe. De samenwerking en het bouwconcept stonden dus al op punt, al wil dat natuurlijk niet zeggen dat alles zomaar van een leien dakje liep. Elk project is anders en ook de realisatie van het Bloesembad bracht specifieke uitdagingen met zich mee. Zo moesten we een gedetailleerde studie uitvoeren en doordachte voorzorgsmaatregelen treffen om het grondwater onder controle te krijgen, de bestaande visvijver dempen (inclusief het afscheppen van de aanwezige vissen), enkele PE-baden voorzien (onder meer het zoutbad en het buitenzwembad), een zwemvijver aanleggen (wat we slechts één keer eerder hadden gedaan), de markante stalen luifel koppelen aan de betonstructuur met voorgespannen kolommen en welfsels (wat een zeer nauwkeurige werkwijze vereiste) … Bovendien hebben we een specifieke wandopbouw uitgewerkt in functie van de EPB-eisen. Achter de houten gevelbekleding schuilen nog sandwichpanelen van 12 cm dik en binnendozen die zijn opgevuld met minerale wol. Corona was aanvankelijk een fameuze streep door de rekening, maar uiteindelijk is alles prima verlopen. Het plaatje klopt, zowel bouwkundig als architecturaal!”    

Croes – Afbraakwerken, grondwerken en grondverzet
Vooraleer de realisatie van het Bloesembad van start ging, maakte de firma Croes uit het nabijgelegen Geetbets het terrein bouwrijp. “Eerst braken we het voormalige sportcomplex en de bijbehorende parking af, waarna we de grondwerken voor het nieuwe zwembad uitvoerden. Tot slot namen we ook het grondverzet voor de omgevingsaanleg voor onze rekening. We zijn dus van a tot z bij het project betrokken geweest”, legt zaakvoerder Joeri Croes uit. “Het was een omvangrijke, uitdagende opdracht waarin quasi al onze expertise aan bod kwam. Door de strakke timing moesten we de afbraakwerken uitvoeren in het bouwverlof. Bovendien hadden we te kampen met een weerbarstige bodem. Het grondwater spoot er bij wijze van spreken al uit toen de eerste spade in de grond ging. Gelukkig hebben we veel ervaring met dergelijke complexe situaties. We hebben het grondwater gecontroleerd laten afvloeien via bezinkputten om oponthoud te vermijden. Met succes, want de vooropgestelde planning is nooit in het gedrang gekomen, tot grote tevredenheid van het consortium. We zijn blij dat we als bekende speler in Sint-Truiden en omstreken ons steentje hebben kunnen bijdragen aan dit prestigeproject. We verzorgden overigens ook het grondwerk en de steenslagkoffer voor de aanleg van het nabijgelegen hockeyveld, dus we kunnen gerust van een echte thuismatch spreken!”

Verboven-Reynders – Vloer- en wandbekleding 
De vloeren en wanden van de baden, douches en kleedkamers in het nieuwe Bloesembad zijn piekfijn afgewerkt met keramische tegels. Een kolfje naar de hand van Verboven-Reynders (Paal-Beringen), dat niet aan zijn proefstuk toe was. “Het ging om een totale oppervlakte van 4000 à 5000 m², dus het was zeker geen klein project”, zegt zaakvoerder Danny Verboven. “We zijn echter vertrouwd met deze omvang, want we voeren regelmatig tegelwerken van die grootteorde uit. Ook met zwembadprojecten hebben we de nodige ervaring. Geen overbodige luxe, want ze vergen een hoge afwerkingskwaliteit: scherpe randen zijn uit den boze, antislip is een belangrijk aandachtspunt, alle hoeken moeten afgerond zijn … We zijn er een half jaar met gemiddeld tien à vijftien mensen aan de slag geweest. We hebben onze gebruikelijke werkwijze wel wat moeten aanpassen vanwege de coronacrisis: een grotere spreiding over de werf, mondmaskers dragen, handen ontsmetten … Dat had echter geen impact op het eindresultaat. Dat architectenbureau Artabel ons inmiddels heeft opgebeld voor een volgend zwembadproject bewijst dat we eens te meer vakwerk hebben afgeleverd!”

Granox – Maatwerk in staal, inox, glas en hout
Allerlei leuningen en borstweringen in gepoederlakt staal en inox (zowel binnen als buiten), twee metalen trappen die het terras van de cafetaria verbinden met het groendak en het buitenzwembad, een speciale sproei-installatie voor personen die uit het zoutbad komen, een decoratieve houten wand (bestaande uit diagonale en horizontale ovale ‘stokken’) die verhindert dat badgasten ongewild in het zwembad belanden, glazen borstweringen ter hoogte van de tribune in de sporthal …: Granox (Gits) kreeg een uiterst divers takenpakket toebedeeld bij de realisatie van het Bloesembad en de rest van het nieuwe sportcomplex. “Het was inderdaad een bijzonder project”, beaamt zaakvoerder Ghislain Ramboer. “We zijn het gewend om maatwerk af te leveren, maar voor deze realisatie waren er enkele specifieke toepassingen nodig. Zo bestaat de sproei-installatie aan het zoutbad uit een ultraresistente inoxvariant die ook nog eens elektrolytisch gepolijst is, zodat ze bestand is tegen het agressieve zoutrijke milieu. Ook de locatie van de werf maakte het speciaal voor ons, zeker in combinatie met de strakke deadline. We zijn meestal actief in West- en Oost-Vlaanderen, maar omdat LAGO een goede klant is, hebben we met plezier een uitzondering gemaakt. Al vergde dit natuurlijk wel een specifieke logistieke organisatie om onze werkzaamheden tijdig klaar te krijgen, inclusief enkele overnachtingen ter plaatse. Alles is echter goed verlopen en iedereen is zeer tevreden over ons werk, dus missie geslaagd!”

Gejo d.p.o. – Grondwaterverlaging en putboring
Specialist Gejo d.p.o. (Lommel) verlaagde het grondwater door middel van een spanningsbemaling, zodat het Bloesembad ‘in den droge’ kon worden gerealiseerd. “Daarnaast hebben we een 30 à 35 meter diepe put geboord om het grondwater op te pompen voor gebruik in het zwembad, inclusief installatie van de bijbehorende pompinstallatie”, legt projectleider Pieterjan Ceyssens uit. “Het was een behoorlijk specifieke klus omdat de samenstelling van de bodem zeer heterogeen en niet overal op de site identiek was. Bovendien was de ondergrond behoorlijk zettingsgevoelig. Het was dan ook zaak om laag per laag te bepalen hoe we het best konden boren, zodat zettingen, ongewenste waterinsijpeling in de bodem (ten gevolge van de spoelboormethode) en vastklittende grond uit den boze waren. We hebben een sondesturing toegepast bij de bemaling om het grondwater zo veilig mogelijk te kunnen laten zakken, hebben het spoelwater aangelengd met additieven om het dikker te maken en hebben een speciale boorkop gebruikt om door de hardste lagen te geraken. Bovendien kwamen we vanaf een meter of 10 onder het maaiveld in waterrijke mergelgrond met de nodige steenslag terecht, dus dat was evenmin evident. Kortom: het was geen standaardproject, maar we zijn blij dat we onze ervaring en expertise optimaal hebben kunnen inzetten om deze complexe opdracht tot een goed einde te brengen!”

TECHNISCHE FICHE

Bouwheer S&R Group (Wilsele) 
Opdrachtgever Stad Sint-Truiden
Architect Artabel (Wilsele), dbv architecten (Hasselt) en Sweco (Berchem)
Hoofdaannemer(s) THV Vanhout (Geel) – ACH Bouw (Antwerpen) i.s.m. technische aannemers Lotec (Heverlee) en Cegelec/VINCI Energies (Brussel)