Van koetshuis tot duurzaam zorgcentrum

Het voormalige kasteeldomein in Sint-Ulriks-Kapelle wordt getransformeerd tot een zorgsite die zijn gelijke niet kent. De bestaande gebouwen en het groene kader lenen zich uitstekend tot een geïntegreerde benadering van het woonzorgaanbod, waarbij linken met de buurt en andere generaties centraal staan. Na het kasteel wordt nu ook het koetshuis omgebouwd en uitgebreid tot een kleinschalig en bijna energieneutraal woonzorgcentrum voor mensen met dementie.

De pittoreske dorpskern van Sint-Ulrikskapelle wordt in belangrijke mate getypeerd door het voormalige en intussen beschermde kasteeldomein, dat zich uitstrekt over een oppervlakte van 10 hectare. Naast het landhuis omvat het een boerderij, een aalmoezenierswoning en meerdere bijgebouwen. Eén daarvan, het koetshuis met de naam ‘Gaudium’, krijgt binnenkort een her-bestemming. “Het project kadert in een masterplan, waarbij het domein wordt verbouwd tot een zorgsite”, vertelt Jurgen Voorspoels, projectleider van PIT Antwerpen, het bouwbedrijf dat deze transformatie realiseert. “In ‘Gaudium’ zullen negen volwaardig uitgeruste zorgkamers en enkele gemeenschappelijke ruimtes gecreëerd worden.”

Het koetshuis ondergaat een grondige make-over. Het voorste deel wordt verregaand gerenoveerd: enkel de beschermde gevels zijn behouden. “We goten een nieuwe betonplaat op volle grond en maakten een verdieping in een houtskelet-structuur”, vertelt Jurgen Voorspoels. “Voorts vernieuwden we het dak en al het schrijnwerk. De nieuwbouw was iets complexer omdat de bouwheer graag een kelder wenste. Daarom hebben we eerst een bouwput met een diepte van 3,6 meter gegraven. Dit was geen evidentie omdat deze zich vlak naast het te renoveren gedeelte bevond en de kans op instorting reëel was. Logischerwijze hebben we de kelder afgewerkt met betonnen funderingsplaten en wanden. Vervolgens creëerden we een vloer met betonnen welfsels, waarna het gelijkvloers en de eerste verdieping eveneens in houtskeletbouw werden opgetrokken.”

Ook de aanpalende schuur werd onder handen genomen en fungeert nu als het kloppende hart van ‘Gaudium’. “Alle technieken zijn er verzameld, inclusief de waterbehandelingsinstallatie, de noodgroep en het transfolokaal voor elektriciteit”, verduidelijkt Jurgen Voorspoels. “Verder hebben we aan de inkom van het park ook de bestaande hoogspanningscabine vernieuwd en hebben we ze ondergronds verbonden met de transfo in het technische gebouw.”

‘Gaudium’ is met een E-peil van 51 voor de nieuwbouw en 57 voor het gerenoveerde gedeelte een bijzonder energiezuinig geheel geworden. Enerzijds is dit het resultaat van de doorgedreven isolatie en het uitgekiende ontwerp. Anderzijds speelt ook het opwekken van eigen energie door middel van een verticaal BEO-veld en zonnepanelen/zonne-collectoren een cruciale rol. 

Dit totaalpakket coördineren was op zich al een uitdaging, maar PIT Antwerpen moest ook nog enkele andere obstakels uit de weg ruimen. “Zo liep de bestaande riolering van het kasteel door het gedeelte waar de nieuwe kelder moest komen”, vertelt Jurgen Voorspoels. “Om de afwatering van het woonzorgcentrum te garanderen, moesten we ze tijdens de werken omleiden. Een ander heikel punt was de aansluiting van de vernieuwde hoogspanningscabine, want we wilden vermijden dat het woonzorgcentrum te lang zonder elektriciteit kwam te zitten. Het was evenmin eenvoudig om alle nieuwe leidingen te verbinden met de overige gebouwen. Omdat er geen plan van de bestaande aanleg was, moesten we deze over het hele domein opsporen met behulp van een grondcamera.”    

TECHNISCHE FICHE

Bouwheer
WZC De Verlosser (Sint-Ulriks-Kapelle)

Architect
Plusoffice Architects (Brussel)

Hoofdaannemer(s)
PIT Antwerpen (Kapellen)