Zwembad van de toekomst in Lokeren

Half maart opende de Durmehal in Lokeren officieel zijn deuren voor het grote publiek. Dit nieuwe zwembad werd gerealiseerd volgens een DBFM-formule waarin Pellikaan Bouwbedrijf, B2Ai architects, VenhoevenCS architecture+urbanism, Sweco en VMA Maintenance de krachten bundelden. Dit samenspel van expertise resulteerde in een progressief, open en duurzaam gebouw dat perfect op het bestaande sportcomplex aansluit. Een bewuste keuze die benadrukt dat Lokeren nu beschikt over een zwembad van de toekomst waar genieten centraal staat. 

Aanvankelijk had het stadbestuur van Lokeren een grondige renovatie van het bestaande zwembad voor ogen, maar na een grondige inspectie bleek het oude bad niet meer te recupereren. De staalstructuur was té ver aangetast en er waren te weinig mogelijkheden om de recreatiemogelijkheden uit te breiden. “Vandaar dat werd besloten om een nieuw gebouw op te trekken in de bocht van de Sportlaan, aansluitend bij de nieuwe en oude sporthal”, vertelt architect Kevin D’hondt van B2Ai. “Op die manier konden we het zwembad aan de omliggende fietsinfrastructuur linken en een veilige, autovrije doorsteek naar de Durme faciliteren. Ook liet deze inplanting toe om leuke verbindingen te maken en op elk verdiep interacties tussen oud en nieuw te realiseren.”

Qua architectuur werd bewust gekozen voor een duidelijk contrast tussen het bestaande sportcomplex en het nieuwe zwembad: zowel in kleur als materiaal vallen beide entiteiten duidelijk van elkaar te onderscheiden. Het sportcomplex kenmerkt zich vooral door beton en kleine raamopeningen, terwijl de Durmehal een zachter uitzicht kreeg dankzij de toepassing van gebrand hout en veel glas. Architect Kevin D’hondt: “In combinatie met doorzichten op de juiste posities zorgt dit voor een fijne en rustige sfeer die perfect aansluit op de groene buitenruimte. Tegelijkertijd draagt het concept bij tot de veiligheid omdat er te allen tijde een vrij overzicht op de baden is.”

Het zwembadgebouw bestaat uit een drie meter hoge glazen plint waarboven het dakvolume in hout zich verheft. Het geheel staat op een sokkel van beton die duidelijk zichtbaar is langs de onderdoorgang en het terras. “Op die manier wilden we illustreren dat het zwembad, ondanks zijn onderscheidende gevel, toch deel van een groter sportcomplex uitmaakt,” verduidelijkt Kevin D’hondt. “Om de dynamiek van het zwemmen naar buiten te vertalen, gaven we de hoeken van het gebouw verschillende hoogtes. Dus geen strakke kroonlijst, maar een speels schouwspel van op- en neergaande daken. Zowel binnen als buiten hebben we bewust overbodige details achterwege gelaten. Alles draait rond het zicht op gebruik en gebruikers. Door zichtlijnen naar andere ruimtes, wisselende verhoudingen in ruimtes en telkens een andere daglichttoetreding kreeg elke ruimte zijn eigen beleving en karakter. De afwerking van de vloeren en muren in witte tegels versterkt het binnenvallende daglicht en creëert een sfeer van rust en openheid.”

Een duidelijke leesbaarheid stond centraal in het ontwerp. Daarom werden het sport- en recreatiegedeelte volledig van elkaar gescheiden. “De baden zijn zo geschakeld dat er een perfect overzicht is, zonder blinde hoeken,” aldus architect Kevin D’hondt. “Het sportbad van 25 meter heeft een beweegbare bodem in functie van polyvalent gebruik en een duikput van 3 meter voor duikclub Orka. De recreatiezone met instructiebad heeft eveneens een beweegbare bodem. Daarnaast is er een stromende kreek, een peuterbad met speelse elementen, een 50 meter lange glijbaan en een whirlpool met sauna.”

Dat de Durmehal een toekomstgericht zwembad is, blijkt ook uit het energieverbruik. Het specifieke concept met veel natuurlijk binnenvallend daglicht zorgt op zich al voor een reductie. “Het nieuwe bad is zeer stevig geïsoleerd en er is veel aandacht en tijd gegaan in het correct afdichten van luchtlekken”, vertelt Wietse Mommaerts, senior projectleider van Pellikaan. “Een zonneboiler en een groot oppervlakte aan PV-panelen zorgen voor een verdere reductie van het primaire energieverbruik.” 

Hoewel Pellikaan dé specialist bij uitstek is voor het bouwen van zwembaden, liep de realisatie van de Durmehal niet over een leien dakje. “Zowel in de voorbereidings- als uitvoeringsfase kregen we tal van uitdagingen op ons bord”, aldus Wietse Mommaerts. “Niet alleen waren er de gekende problematieken van prijsstijgingen en leveringsproblemen in de nasleep van de coronapandemie en als gevolg van de oorlog in Oekraïne. Ook moesten we al onze expertise aanwenden om het ontwerp naar de praktijk te vertalen. Zo is het gebouw opgedeeld in twee delen, gescheiden door middel van een wandel- en fietsweg. In bouwdeel 1 bevindt zich het 25-meter bad, terwijl in het andere deel onder meer de recreatiezone is ondergebracht. Hierdoor moesten we een manier zien te vinden om alle zwembadwaterinstallaties via een tunnel onder de weg met elkaar te verbinden: een behoorlijke technische uitdaging! Door het aanbouwen tegen een bestaande constructie uit verschillende periodes was er een complex kluwen van funderingen. Hierdoor moest er creatief naar aansluitingen en afdragen worden gezocht: houten kolommen/balken/welfsels, betonnen kolommen/balken/welfsels/predallen, staalbouw… Dit betekende dat er veel verschillende onderaannemers bij het project moesten worden betrokken, wat natuurlijk de nodige uitdagingen met zich meebracht qua afstemming en planning. Daarom is het BIM-model ook in de realisatie van de Durmehal de ‘gids’ van het project geworden. Enkel door consequent met deze oplossing te werken, konden we een perfecte grip op de realisatie houden. Het feit dat we via een DBFM-formule werkten waarbij alle teamleden met veel enthousiasme de krachten bundelden en een open communicatie onderhielden, heeft eveneens bijgedragen tot het succes van dit project. Want een succes is het geworden: het eindresultaat weerspiegelt de bijzondere architecturale en technische kwaliteit van ontwerp tot en met oplevering. Daarom voegen we de Durmehal met trots toe aan onze lange referentielijst van D&B zwembaden.”    

TECHNISCHE FICHE

Bouwheer Stad Lokeren (Lokeren)
Architect B2Ai architects (Roeselare), Venhoeven CS architecture+urbanism (Amsterdam)
Hoofdaannemer(s) Pellikaan Bouwbedrijf (Zaventem)