Design en functionaliteit verenigd in origineel hotelconcept

Na een langgerekte metamorfose en ondanks een brand in volle uitvoeringsfase maakte het voormalige Sheraton-hotel aan het Rogierplein plaats voor Cardo Brussels, dat opereert onder de vlag van Autograph Collection van de Marriott Bonvoy-groep. Het grootste hotel van Brussel groepeert ruimtes met verschillende functies, waarvan sommige met elkaar verweven zijn, waardoor de renovatie ongezien complex was. Tal van architecten, ontwerpers en andere betrokkenen stelden alles in het werk om een uniek en stijlvol resultaat te bereiken. ‘De Mensenzoon’, het wereldberoemde zelfportret van René Magritte, bestrijkt de volledige gevel van het rijzige gebouw en geeft het geheel een Belgisch tintje. Binnen voegen verwijzingen naar de rijke Belgische stripverhaaltraditie nog een extra vleugje fantasie toe.

Nicolas Romero Oneto, directeur van Cardo Hotels, doet de specifieke visie van de bouwheer uit de doeken en licht de ontstaansgeschiedenis van het project toe: “We hebben het concept van het Cardo Hotel speciaal gecreëerd om twee Sheraton-hotels – in Rome en hier in Brussel – in een nieuw kleedje te stoppen, maar ook om beter te kunnen inspelen op de wensen van hedendaagse reizigers. Het idee is om naast zakelijke klanten ook een ‘vrijetijdscliënteel’ aan te trekken door onze bezoekers tal van ervaringen aan te bieden: spa, zwembad, een breed scala aan restaurants … Dit alles in een sfeer die lijkt op die van een boetiekhotel met een eigen stijl en identiteit, terwijl er tegelijk maximaal gebruikgemaakt wordt van het distributienetwerk van de Marriott-groep.”

Vervlechting van volumes en technieken

De architecturale missie van Jaspers-Eyers Architects had betrekking op de kelderverdiepingen en de sokkel – van niveau -5 tot niveau +3 – evenals op de vergaderzalen op de 29ste verdieping, de spa- en wellnessruimte op de 30ste verdieping, de faciliteiten op de 31ste verdieping (het zwembad) en de nieuwe technische verdieping op het dak. Atelier Ferier Bunis Architecture boog zich dan weer over de transformatie van de ‘Ballroom’, de emblematische eventruimte op niveau +2. Een andere architect nam de inrichting van het nieuwe restaurant Akai Sora op de 30ste verdieping voor zijn rekening, terwijl het ruime gelijkvloerse restaurant Mediterraneo (opening voorzien voor de herfst van 2025) onder handen werd genomen door een Spaans bureau, dat er een ruimte van maakte waarin verschillende gastronomische specialiteiten zullen worden aangeboden, in de stijl van een food court. De inrichting van de 24 verdiepingen met de 532 hotelkamers en de suites op de 23ste verdieping werd in goede banen geleid door de bouwheer zelf, die hiervoor een beroep deed op Saar Zafrir (ontwerp) en Immo-Pro (uitvoering).

Frédéric Maron, projectarchitect bij Jaspers-Eyers Architects: “Alles begon met het strippen van de oude voorzieningen, op een paar uitzonderingen na. Zo werden de trappenhuizen in hun oorspronkelijke staat behouden. De technische verdieping op het dak vormde qua ruwbouwwerken het belangrijkste onderdeel van het project. Door de vloerplaten tussen het gelijkvloers en niveau +1 gedeeltelijk af te breken, ontstond een dubbelhoge verdieping voor het toekomstige restaurant. Tussen niveaus +2 en +3 werden eveneens vloerplaten en balken verwijderd om een dubbelhoge receptie en lobby te kunnen creëren. De gelijkvloerse gevel werd volledig gestript en in een nieuw jasje gestopt, in het verlengde van de sokkel aan de Manhattanzijde om het geheel de nodige architecturale uniformiteit te geven.” 

Historisch gezien maakte het voormalige Sheraton-hotel deel uit van het Manhattan-complex, dat kantoorruimte herbergde. Het deelde tevens een aantal technische installaties met het Manhattan-complex (zie volgend artikel) en op sommige plaatsen was er zelfs sprake van volumetrische vervlechting. In verticaal opzicht is het Manhattan-complex immers niet netjes in drieën verdeeld. Sommige kantoorruimtes steken bijvoorbeeld uit boven de eerste verdieping van het hotel, dat op de derde verdieping weer zijn volledige oppervlakte inneemt. Bovendien is een deel van de kelderverdiepingen gemeenschappelijk.

Terwijl de receptie van het Sheraton-hotel zich op het gelijkvloers bevond, dicht bij de ingang van de galerij met winkels die rechtstreeks uitgeven op het Rogierplein, is de ingang van het nieuwe hotel verplaatst naar de Boulevardzijde, met een eerste ontvangstgedeelte op het gelijkvloers en de eigenlijke receptie met lobby, bar, gedeelde ruimtes enzovoort op niveau +2.

Complexiteit vergt piekfijne coördinatie

Naast de asbestverwijdering die nodig was om het hotel en zijn voorzieningen in te richten, kan de complexiteit van dit omvangrijke project, dat logischerwijs werd opgesplitst in tal van deelprojecten, ook verklaard worden door het grote aantal mensen dat erbij betrokken was. Frédéric Maron: “Nadat we de vergunningsaanvragen hadden ingediend, hadden we een algemene coördinerende rol en verantwoordelijkheid voor de basisstructuren van het gebouw, de liften, de trappen, de compartimentering, de evacuatie bij brand … Daardoor moesten we ook het werk van de andere architectenbureaus controleren, met name in het kader van de DBDMH-aanbevelingen. Tegelijkertijd implementeerden we het ontwerpwerk dat Saar Zafrir had gemaakt voor de inrichting van de verdiepingen met de hotelkamers en de suites, meer bepaald door hun project te vertalen in bestekken en hoeveelheden, wat een piekfijne coördinatie vereiste met het projectmanagementbureau. Bij dergelijke realisaties is de architect de centrale figuur in het beheren van de complexiteit, rekening houdend met de wensen van de klant, regelgevende aspecten, technische verplichtingen, financiële keuzes enzovoort, van de inplanting van de nooduitgangen tot de materiaalkeuze.” Een mooi voorbeeld zijn de inox staalplaten met spiegeleffect die overal in de gemeenschappelijke ruimtes te vinden zijn. Op het plafond van het zwembad – het hoogste in Brussel – werden ze vervangen door een aangepaste technische oplossing, aangezien inox niet goed reageert in een chloorhoudende omgeving.

Renovatie in teken van flexibiliteit

Alexandru Bunis, architect-vennoot bij Atelier Ferier Bunis Architecture, heeft al een dozijn hotels op zijn conto staan en is dan ook goed geplaatst om de complexiteit van deze opmerkelijke renovatie in te schatten: “De bouwheer vroeg ons om de balzaal en de aanpalende ruimtes te renoveren. Deze enorme dubbelhoge evenementenzaal biedt plaats aan maximaal vierhonderd personen en kan in twee ongelijke stukken worden verdeeld met behulp van verplaatsbare scheidingswanden, wat flexibel gebruik mogelijk maakt. De opdracht was complex omdat we vertrokken van de bestaande volumetrie, met alle beperkingen van dien.” 

“Bovendien leidde de brand die in maart 2022 uitbrak op de werf tot een volledige reconfiguratie van het project, waarbij het budget met ongeveer 30 % werd teruggeschroefd. Het was de kunst om ook binnen dit nieuwe budgettaire kader aan de wensen van onze klant te blijven voldoen, zonder de veiligheidseisen of de gewenste veelzijdigheid van de ruimtes uit het oog te verliezen. Ook het uitzonderlijke designniveau, dat overeenstemt met het DNA van het Autograph Collection-merk binnen de Marriott Bonvoy-groep, moest op peil blijven. Ons bureau werd eveneens ingeschakeld door de bouwheer om een stedenbouwkundige vergunning aan te vragen voor de reusachtige sticker op de gevel, die een bekend werk van René Magritte afbeeldt. We zijn erin geslaagd om die vergunning in een recordtijd te verkrijgen.”

De integratie van alle vereiste technieken vormde ongetwijfeld het meest complexe onderdeel van het project. Zo is de geavanceerde audiovisuele apparatuur perfect geïntegreerd – in die mate dat ze bijna onzichtbaar blijft wanneer ze niet wordt gebruikt – en zijn er akoestische materialen toegepast (waaronder vilt gemaakt van gerecycleerde petflessen op de muren en stroken minerale wol die golvingen vormen op het plafond) om storende nagalm te vermijden en tegelijkertijd te voldoen aan de brandveiligheidseisen. Er zijn ook indrukwekkende balken met ophangpunten geïnstalleerd om decor- en verlichtingselementen aan te bevestigen. Dankzij de kwaliteit van de uitvoeringsplannen die Atelier Ferier Bunis Architecture uitwerkte voor de balzaal, waarin alle gecoördineerde technieken zijn opgenomen, konden de aannemers de uiterst strakke planning respecteren, ondanks enkele vertragingen bij de levering van de materialen.

Bruiloften, productlanceringen, conferenties, recepties, teambuildings …: de nieuwe balzaal leent zich tot allerlei soorten evenementen dankzij de nieuwe configuratie van de ruimte, de opdelingsmogelijkheden en de ondersteunende functies, zoals de bar en de bijbehorende keuken.

Klaar voor de volgende twintig jaar

Zoals het zich vandaag aandient, weerspiegelt het Cardo Brussels-hotel perfect wat de ontwerper al vanaf het prille begin voor ogen had, ondanks de onverwachte wendingen die het project heeft moeten doorstaan. Dankzij het professionalisme van de verschillende betrokkenen zullen Brussel en België voortaan nog een beetje feller schitteren op het wereldtoneel.

Nicolas Romero Oneto is blij met het resultaat: “We zijn verheugd om het volgende hoofdstuk van Cardo Hotels aan te snijden, waarbij we Brussel hebben gekozen als tweede bestemming na Rome. Elk Cardo-hotel is anders, weerspiegelt de esthetische en culturele essentie van zijn stad en biedt een ongeëvenaarde beleving. Cardo Brussels is een schitterende exponent van deze visie, met Magritte en Belgische strips als rode draden. Het is zeker een lang en complex traject geweest, met onder meer een volledige vernieuwing van de technieken, maar ik ben ervan overtuigd dat we nu helemaal klaar zijn om de komende twintig jaar uiterst tevreden bezoekers te verwelkomen.”    

Kwalitatieve frisse lucht voor bezoekers van luxehotel

Cardo Brussels gooit niet enkel hoge ogen met zijn ‘cool’ design, maar biedt zijn gasten ook een ongeëvenaard comfort. Dit is onder meer te danken aan de performante ventilatie, zowel in de kamers als in de gemeenschappelijke ruimtes of rond het zwembad. Trane Belgium is al 45 jaar de exclusieve licentiehouder voor de Amerikaanse Trane-apparatuur in België en het Groothertogdom Luxemburg. Bij de renovatie van het grootste hotel in Brussel werd de HVAC-specialist ingeschakeld door Sotrelco om een twintigtal uit de kluiten gewassen luchtbehandelingskasten te leveren.

Tekst Philippe Selke    |    Beeld Live Emotions Studio

Terwijl sommige van deze kolossen – met luchtdebieten van 25.000 tot 40.000 m³/uur – geïnstalleerd werden in de nieuwe technische verdieping op het dak, werden andere luchtbehandelingskasten ondergebracht in de bestaande technische ruimtes, wat een uitdaging vormde gezien hun omvang en de strikte architecturale beperkingen. Toen er in maart 2022 brand uitbrak, waren de luchtbehandelingskasten bovendien al geïnstalleerd. Bepaalde exemplaren waren dan ook aangetast door roet en moesten opnieuw gefabriceerd en vervolgens uiterst behoedzaam teruggeplaatst worden in een gebouw dat al grotendeels was afgewerkt.

Mix van verschillende toepassingen

Voor de ventilatie van het zwembad was lucht-ontvochtiging nodig met behulp van een geïntegreerde warmtepomp, een specifieke toepassing waarbij de installatie bestand moest zijn tegen chlooruitstoot. Adrien Patiez, Account Manager bij Trane Belgium: “Een hotel als dit is een samenraapsel van verschillende functies en dus van toepassingen die wij doorgaans afzonderlijk aanbieden, of het nu gaat om de kamers, de kantoren, de vergaderzalen, het zwembad, de spa, de keukens, de restaurants … De Trane-units worden volledig op maat gefabriceerd op basis van modulaire elementen. Dit biedt een enorme flexibiliteit, waardoor we een breed scala aan projecten en toepassingen aankunnen: tertiaire gebouwen, farmaceutische en industriële realisaties, ziekenhuizen, scholen of woningen. Bovendien wordt de verwarming en koeling van verse lucht gekoppeld aan energie-efficiëntie, in overeenstemming met de huidige normen voor warmterecuperatie (EcoDesign ErP 2016/2018-richtlijnen). In dit hotel is er, ondanks de gigantische luchtdebieten, sprake van een rendement van bijna 80 %, wat betekent dat het primaire energieverbruik tot een minimum kan worden beperkt.”

Ruim aanbod en uitstekende service

Aangezien gebouwen steeds beter geïsoleerd worden, zal de behoefte aan ventilatie alleen maar toenemen. Trane beperkt zich echter niet tot het produceren en verkopen van performante Eurovent-gecertificeerde luchtbehandelingskasten. De onderneming biedt ook bepaalde apparatuur te huur aan en beschikt tevens over een uitstekende dienst na verkoop – zowel preventief als curatief, met zo’n vijftien technici die voortdurend op de baan zijn. Misschien is dat de reden waarom het kan bogen op een prima samenwerking met Sotrelco, die al meer dan tien jaar duurt. Adrien Patiez: “Ik wil dan ook graag van de gelegenheid gebruikmaken om Sotrelco te bedanken voor het vertrouwen dat ze ons al die tijd hebben gegeven.”

Naast verwarmings- en koelgroepen zet de fabrikant ook sterk in op warmtepompsystemen, waar steeds meer vraag naar is tijdens renovaties, als onderdeel van de uitfasering van fossiele brandstoffen. Het aantal onderhoudscontracten voor dit soort apparatuur is de afgelopen jaren ook sterk toegenomen. Kortom: omvangrijke prestigeprojecten die zich kenmerken door complexiteit en een ruime diversiteit aan toepassingen vormen geen bezwaar voor Trane Belgium. Aan de bezoekers van Cardo Brussels, zowel toeristen als professionals, om er de vruchten van te plukken. De kwaliteit van de binnenlucht en het typisch Belgische karakter van het hotel zullen hen ongetwijfeld kunnen bekoren.