Verzekeringsmaatschappij Ethias heeft grootste plannen. Om zich tegen 2030 officieel een koolstofneutrale onderneming te kunnen noemen, riep ze het ‘Change Over’-project in het leven. Een van de speerpunten binnen dit ambitieuze programma was de energetische renovatie van haar Vlaamse hoofdzetel in Hasselt. Het monumentale kantoorgebouw langs de Prins-Bisschopssingel onderging een ware metamorfose, waarbij ook het interieur danig werd opgefrist.
Klimaatneutraal worden tegen 2030: het is een pittige opgave. Toch gaat Ethias de uitdaging ten volle aan. Het Change Over-project is gefundeerd op twee cruciale pijlers: energiesoberheid en energietransitie. Lees: enerzijds CO2-vriendelijke gebouwen realiseren, onnodige verplaatsingen beperken en overtollig energieverbruik vermijden, anderzijds volledig overschakelen naar groene energie. Met de grondige renovatie van de Vlaamse hoofdzetel in Hasselt, die dateert uit 1984 en dus exact veertig jaar oud is, zette Ethias alvast een flinke stap in de goede richting. Bovendien is het gebouw ook aangepast aan de veranderende noden en behoeften van de medewerkers, die er voortaan over een ruime variëteit aan moderne, comfortabele en piekfijn uitgeruste werk-, vergader- en ontmoetingsplekken beschikken.
Jaspers-Eyers Architects tekende destijds het oorspronkelijke ontwerp en leidde in 2001 ook de uitbreiding van het gebouw in goede banen. Dat het gerenommeerde bureau opnieuw werd ingeschakeld voor de energetische renovatie en grootschalige herinrichting van het kantoorcomplex, hoeft dan ook niet te verbazen. “Met zijn imposante gordijngevel was het van meet af aan een prominente verschijning. Dat heeft ongetwijfeld meegespeeld in de keuze om voor een grondige verbouwing te opteren en dus niet naar een andere locatie te verhuizen”, vertelt Eric Delgoffe, senior architect en partner bij Jaspers-Eyers Architects. “We konden voortbouwen op de architecturale fundamenten die Michel Jaspers destijds zelf gelegd had, met onder meer grote open ruimtes en interne patio’s. Ook qua verticale circulatie en sanitair was het gebouw goed bedeeld. Al beantwoordde het helaas niet meer aan de huidige normering en kon het dus niet langer toekomstgericht genoemd worden. In zijn streven naar CO2-neutraliteit wilde Ethias zijn Vlaamse hoofdzetel dan ook flink opwaarderen.”
Op energetisch vlak lag de lat bijgevolg erg hoog. Het doel was om een fossielvrij BEN-gebouw met een BREEAM Very Good-rating te creëren. In functie daarvan zijn de bestaande technische installaties volledig vernieuwd. “Waar de kantooromgeving vroeger op temperatuur gebracht werd met een gasgestookte installatie, gebeurt dat nu op basis van geothermie. Daarvoor voerde aannemer Keulen met zijn teams de nodige grondboringen uit rond het gebouw. De klassieke ventiloconvectoren maakten plaats voor SAPP-klimaatplafonds die zowel kunnen verwarmen als koelen. Uiteraard liggen er ook zonnepanelen op het dak. Het was puzzelen om alle benodigde leidingen en kanalen in te passen in de bestaande structurele context.
Gelukkig was er voldoende vrije hoogte tussen de verschillende vloerniveaus, waardoor er genoeg ruimte overbleef onder de valse plafonds, en konden we – door een aanpassing van enkele bestaande vloerdozen, die destijds mee in de chape waren gestort – een stramien creëren dat de nodige flexibiliteit bood. Bovendien is ook de iconische glasgevel volledig vernieuwd en uitgerust met superisolerend glas, wat zowel het thermisch als het akoestisch comfort ten goede komt. Tot slot is ook het dak vervangen”, legt Eric Delgoffe uit.
De tweede doelstelling van het ambitieuze renovatieproject was de herinrichting van het interieur. Daarbij was het menselijke aspect erg belangrijk, benadrukt Eric Delgoffe. “Het comfort en het welzijn van de medewerkers was prioritair voor Ethias. In samenwerking met onze interieurarchitecte Solange Cloesen hebben we de evolutie naar ‘new ways of working’, die voordien al voorzichtig was ingezet, verder doorgetrokken door tal van flexibele werkplekken in te richten, afgewisseld met gemeenschappelijke voorzieningen zoals zithoeken, kitchenettes en coffee corners. Transparantie was daarbij het kernwoord. Op de vergaderzalen van de directie na zijn er quasi geen afgesloten ruimtes, tenzij maximaal beglaasd. Het idee van het atrium als kloppend hart van het gebouw hebben we behouden. Vroeger had dat meer de allure van een binnentuin, terwijl het nu hoofdzakelijk is opgevat als een ontmoetingsruimte met enkele groenaccenten. Het beglaasde dak garandeert een overvloedige natuurlijke lichtinval. In combinatie met de gordijngevel zorgt dit ervoor dat de omliggende kantoorruimtes baden in het daglicht, in combinatie met kunstmatige verlichting waarvan de kleurtemperatuur geoptimaliseerd is. Daarnaast hebben we het sanitair aangepast aan rolstoelgebruikers. Kortom: we hebben echt op de details gewerkt en niets aan het toeval overgelaten. De goede samenwerking tussen Keulen H., Ethias en wij heeft zijn vruchten afgeworpen, want bij Ethias zijn ze erg tevreden met het resultaat. Dat je naar verluidt niet kan zien dat het om een gerenoveerd gebouw gaat, is het mooiste compliment dat we als architect kunnen krijgen.”
TECHNISCHE FICHE
Bouwheer Ethias (Hasselt)
Architect Jaspers-Eyers Architects (Hasselt, Brussel, Leuven)
Hoofdaannemer(s) Bouwbedrijf Keulen H. (Lanaken)
Sinds december vorig jaar zit de Vlaamse hoofdzetel van verzekeringsmaatschappij Ethias in een nieuw jasje. Het markante kantoorgebouw aan de Hasseltse Prins-Bissschopssingel kreeg een volledige make-over. Ook de kantoorinrichting werd daarbij grondig onder handen genomen. Dit gebeurde met meubilair van Pami, dat het verouderde interieur opfriste en omtoverde tot een inspirerende hedendaagse werkomgeving die een blauwdruk vormt voor alle toekomstige ‘werkplekprojecten’ bij Ethias.
Tekst Pami, Tim Janssens | Beeld Pami
Het Vlaamse hoofdkantoor van Ethias werd opgetrokken in 1984 en is dus exact veertig jaar oud. Los van de broodnodige energetische renovatie, die kadert in de verregaande klimaatdoelstellingen van de verzekeraar, was ook het interieur aan vernieuwing toe. De laatste jaren is er immers heel wat veranderd. Comfort werd een nog belangrijker aandachtspunt in kantooromgevingen, het ‘nieuwe werken’ deed zijn intrede en de coronacrisis heeft ervoor gezorgd dat de vijfhonderd medewerkers sindsdien slechts 70 % van hun werktijd op de hoofdzetel in Hasselt spenderen. “In het voortraject hebben we onze medewerkers dan ook nauw betrokken bij het herinrichtingsproject om hun noden en verwachtingen af te bakenen en zo een moodboard te ontwikkelen. Dit diende onder meer als basis voor de ontwikkeling van het interieurconcept en de nieuwe look-and-feel. Een van de speerpunten was het gebruik van natuurelementen in combinatie met rustige kleuren, zoals beige en terra”, vertelt Carmencita Peeters, Project Manager Design & Build bij Ethias.
Strenge selectieprocedure
Aanvankelijk focuste het interieurconcept zich vooral op de ruimtelijke indeling, zonder concrete invulling van het kantoormeubilair. Ethias ging vervolgens aankloppen bij verschillende potentiële partners, met de bedoeling om niet alleen de kantoorinrichting van de Vlaamse hoofdzetel op punt te stellen, maar ook een ‘master’ vast te leggen voor het Waalse hoofdkantoor in Luik (dat in aanbouw is en achthonderd medewerkers zal huisvesten) en toekomstige lokale projecten. “Alle ontwerpen en offertes werden beoordeeld op basis van hun creativiteit, de prijs-kwaliteitsverhouding en ESG- en duurzaamheidscriteria. Uiteindelijk viel de keuze op Pami. Hun jarenlange focus op maatschappelijk verantwoord ondernemen, duurzaamheid en circulariteit in combinatie met hun lokale aanwezigheid gaf daarbij mee de doorslag”, legt Carmencita Peeters uit.
Workspace Designers
Dat Pami deze prestigieuze opdracht in de wacht sleepte, als toonaangevend ontwerper en grootste onafhankelijke fabrikant van kantoormeubilair in België, hoeft niet te verbazen. Met meer dan 65 jaar ervaring staat de gespecialiseerde onderneming garant voor kwaliteit en inventiviteit. “We noemen onszelf graag ‘Workspace Designers’ en hebben die naam alle eer kunnen aandoen in dit project”, zegt Astrid Hamblok, Senior Account Manager bij Pami, vol trots. “Door eigen producten te combineren met items van een twintigtal betrouwbare partners konden we een totaalpakket op maat van Ethias samenstellen, inclusief unieke meubels die we konden vervaardigen dankzij ons flexibele productieproces. Denk onder meer aan de op maat gemaakte zit-stadirectiebureaus.”
Extra ademruimte
Het resultaat mag er wezen, vindt Astrid Hamblok. “Met zijn nieuwe hybride kantoorinrichting creëerde Ethias verschillende soorten werkplekken of zones, waar de medewerkers hun job in alle rust en comfort kunnen uitoefenen. Door het ‘desk sharing’-principe te veralgemenen, ligt de oppervlakte per werkplek nu 40 % lager. Zo is er letterlijk en figuurlijk extra ademruimte gecreëerd.” Ook Carmencita Peeters is in de wolken met de nieuwe kantoorinrichting. “Het begint al in het indrukwekkende atrium, waar fraaie zeteltjes meteen de toon zetten. Voorts zijn er de coffee corners op elke verdieping, kleine ruimtes met whiteboards en gezellige poefjes en tafeltjes, vergaderzalen van verschillende groottes, phone booths … Naast al die nieuwigheden hebben we in samenspraak met Pami ook heel wat elementen van de vroegere kantoorinrichting gerecupereerd en aangevuld met onder meer nieuwe akoestische panelen. Zo konden we onze duurzaamheids- en circulariteitsvisie extra in de praktijk brengen. We blikken zeer tevreden terug op onze samenwerking met Pami, dat al vele jaren een betrouwbare partner is. Ze hebben eens te meer heel mooi werk geleverd. De feestelijke opening van het kantoor tijdens onze familiedag eind 2023 en de vele positieve reacties die we toen kregen waren de kers op de taart.”
Liften spelen in elk kantoorcomplex met meerdere verdiepingen een belangrijke rol. Wanneer ze niet naar behoren functioneren, kunnen ze de dagelijkse werking immers danig belemmeren. Daarom besloot Ethias in zijn vernieuwde hoofdkantoor in Hasselt te kiezen voor de betrouwbaarheid van de Schindler 3000: een lift die geavanceerde technologie combineert met energiezuinigheid en een esthetisch uitzicht.
Sinds eind dit jaar zijn de Schindler-liften in het hoofdkantoor van Ethias operationeel. “De bestelling werd echter al in 2022 geplaatst”, vertelt sales-marketing & product manager Wim Stockx. “Het is immers belangrijk om de keuze van het aantal liften, alsook hun grootte en snelheid, al tijdens het ontwerp van het gebouw vast te leggen. Schindler staat de architect en bouwheer graag bij in dit proces. Met meer dan 35 jaar ervaring op de teller zijn we ideaal geplaatst om de situatie correct in te schatten en te analyseren. Onze methodologie werd enkele jaren geleden trouwens bekrachtigd door de nieuwe ISO 8100-32:2020-norm.”
Energiezuinig en elegant
Uiteindelijk werd er geopteerd voor twee exemplaren van de Schindler 3000, die samen in ‘duplex’ werken. Het ontwerp bepaalde dat ruime kooien van 1600 x 1600 mm in combinatie met centrale deuren van 900 x 2100 mm en een capaciteit van 1125 kg de beste oplossing waren voor dit kantoorcomplex met vijf niveaus en een opvoerhoogte van ongeveer 16 meter. “Vooral de energiezuinigheid van deze liften was doorslaggevend bij de keuze van de klant”, aldus Wim Stockx. “Dankzij de energierecuperatie van de aandrijving, de stand-bymodus, de ledtechnologie en de intelligente controller wordt het verbruik tot een absoluut minimum beperkt. De liften bereiken zowel in de VDI als de ISO een A-klasselabel. In de stand-bymodus – die al na 5 minuten wordt bereikt – verbruikt de Schindler 3000 trouwens slechts 40 watt! Een andere troef is de afwerking met de fijnste materialen en kleuren. In deze case werden de buitendeuren in ‘window grijs’ af fabriek geschilderd, terwijl de binnendeuren zijn afgewerkt met geborstelde inox. De zijwanden van de kooien kregen een grijze tint en de achterwand werd in glas uitgevoerd. Al deze afwerkingen worden trouwens volgens de ‘Park Avenue’-standaard aangeboden.”
Absolute betrouwbaarheid
Zoals in de meeste projecten was de timing ook in het kantoorcomplex van Ethias een uitdaging. “Vaak kunnen we pas in de laatste fase van het bouwproces aan de slag”, verduidelijkt Wim Stockx. “Dit heeft alles te maken met het feit dat de definitieve spanningsaansluiting op het laatst wordt verkregen en dat er aan tal van voorschriften moet worden voldaan vooraleer we de liften in dienst kunnen stellen. Dankzij een goede voorbereiding en afspraken met de aannemers slaagden onze technici erin om ook hier weer alle verwachtingen in te lossen. Eenmaal in dienst gesteld, worden de liften met ons ‘Technical Operation Center’ (TOC) geconnecteerd. Daar wordt vanop afstand nauwlettend de goede werking van al onze liften en roltrappen in België en Luxemburg in de gaten gehouden. Dankzij realtime-informatie kunnen wij proactief diensten verlenen en dus een erg grote betrouwbaarheid garanderen. Klanten kunnen bovendien van extra digitale diensten genieten. Zo is er het ‘Schindler Ahead Action Board’, dat toelaat om de toestand van de liften en roltrappen 24/7 op te volgen. Deze applicatie verzamelt immers op basis van een IoT-platform alle relevante statistieken, activiteiten en prestatiegegevens, om ze vervolgens op een eenvoudige en begrijpelijke manier weer te geven.”
Interne mobiliteit met een extraatje
Een andere optie is de liften van een of meerdere ‘Schindler Ahead Media Screens’ te voorzien. Wim Stockx: “Steeds meer klanten kiezen hiervoor, wat niet zo verbazingwekkend is. Met deze mediaoplossing kunnen ze de passagiers in real time en met een minimale inspanning relevante informatie aanbieden. Denk bijvoorbeeld aan updates over het gebouw, algemeen nieuws, het weer, entertainment … Op deze manier wordt de interne mobiliteit nog aangenamer en vooral … een belevenis.”