Bedrijfsoplossingen in een wereld na corona

Creativiteit maakt bouwbedrijven weerbaar

Toen we 2020 feestend inluidden, kon niemand vermoeden wat een vreemde tijden er zaten aan te komen. Zowel in het persoonlijke als in het professionele leven. In de bouwsector is ‘social distancing’ geen evidentie. Verre van zelfs. Maar zoals steeds toonden onze ondernemers zich creatief en vindingrijk. Dankzij hun zin voor innovatie en hun doorzettingsvermogen zal de bouwsector opnieuw uit het dal klimmen. Meer redenen hebben we niet nodig om enkele slimme oplossingen in de spotlights te zetten.

Ook in de bouw blijft afstand houden een van de belangrijkste richtlijnen.

Het blijft soms wat puzzelen, maar ondertussen zijn we collectief opnieuw aan de slag. Was het de eerste weken nog vooral miscommunicatie – en helaas vaak ook non-communicatie – die de cadans binnen de bouwsector bepaalde, dan is het nu vooral de zin om er opnieuw in de vliegen en aan de weg terug te timmeren.

Flexibele organisatie

“Die initiële communicatieproblemen hebben de activiteiten inderdaad bemoeilijkt”, bevestigt Jean-Pierre Waeytens, gedelegeerd bestuurder van Bouwunie. “Bedrijven waren in paniek. Veel werken werden stilgelegd, hoewel er deels of volledig mocht en kon doorgewerkt worden, met respect voor de richtlijnen. Begin april was slechts een derde van onze leden minstens deels gesloten. Sindsdien zijn gaandeweg meer bouwbedrijven heropgestart.” De generieke gids en het sectorprotocol waren dankbare documenten om die heropstart in goede banen te leiden. Al vergde de reorganisatie van medewerkers en ploegen heel wat creativiteit. Waeytens: “Wat mij betreft, heeft de sector vooral daar zijn zin voor innovatie getoond. Ze splitsten teams op, deden meer voorbereidend werk in het atelier, voorzagen meer wastafels op de werf, enzovoort.”

Voor een aantal bedrijven vereiste het voortzetten of hervatten van de werken ook concretere innovaties. Jean-Pierre Waeytens geeft een voorbeeld: “Een van onze leden was bezig aan een project met grote, zware ruwbouwstenen. Normaal worden die stenen door twee metsers samen geplaatst. Uiteraard kan dat nu niet. Het bedrijf kocht een lifthandler aan. Met behulp van dat tiltoestel kan een metser de grote stenen alleen plaatsen.” Voorts signaleert Bouwunie een verhoogde digitale communicatie en werfopvolging als
innovatieve veranderingen binnen de bouwsector. In plaats van bezoeken ter plaatse in te plannen, waren partners als het ware virtueel op de werf aanwezig. Een noodoplossing die wellicht een blijvende impact zal hebben op de organisatie van bouwprojecten.

Sectorverenigingen zorgden voor duidelijke antwoorden en protocollen voor de nieuwe manier van werken.

Creatieve bedrijven op de werf

Er kon in heel wat sectoren van thuis uit gewerkt worden. Tot op zekere hoogte kon dat ook in de bouw. Toch is het een van de sectoren waarin het leeuwendeel van het werk op locatie gebeurt. En dan moet het uiteraard veilig zijn, eens te meer in tijden waarin het coronavirus woedt of zelfs slechts sluimerend op de loer ligt. Bij Constructiv – Building on People staan de veiligheid van de bouwlui op de werf en het welzijn op het werk centraal. Voor preventie en adviesverlening op maat van de werkplaatsen kunnen
bedrijven een beroep doen op hun regionale welzijnsadviseurs. Directeur-generaal Fabrice Meeuw houdt de vinger aan de pols. “Zeker voor aannemingsbedrijven is het een grote uitdaging om zich aan te passen aan de nieuwe maatregelen”, weet hij. “Nog meer dan voor bedrijven met een vaste locatie. Elke werf is anders, net als de faciliteiten. Telkens opnieuw moeten de bouwbedrijven de locatie inrichten met respect voor de voorschriften.”

Om aan de vragenstroom van de afgelopen maanden tegemoet te komen, zette Constructiv ook een centraal Contactpunt Corona Bouw op poten, met een team van deskundigen. Dit om antwoord te bieden op alle grote en kleine vragen: collectief vervoer, mondmaskers, aangepaste risicoanalyses, werforganisatie, enzovoort. Aan het roer: Willem Van Peer, manager van het Technisch Competentiecentrum bij Constructiv. De afgelopen maanden ving zijn team naast een massa vragen diverse eigen oplossingen van bedrijven op. “Vooral in de beginperiode was er creativiteit nodig om aan de slag te kunnen blijven”, weet Willem Van Peer. “Maar dankzij een innovatieve aanpak konden de meeste werken voortgezet worden met respect voor social distancing. Op de ene werf was dat evident, bij een andere opdracht was dat minder voor de hand liggend. Vooral in dat tweede geval toonden onze bouwbedrijven zich creatief en weerbaar.”

BESIX Infra verlengde bijvoorbeeld de handvaten van zijn borduurtang. Zo konden de twee arbeiders die de tang samen gebruiken tijdens het werk voldoende afstand bewaren. Door de verlengde handvaten aan beide uiteinden een ander kleur te geven – een tip nadat ze hun idee deelden via sociale media – vermeden ze bovendien dat de arbeiders dezelfde hand-vaten vastnamen. De ‘borduurtang 2.0’ was geboren. Ook Viabuild toonde zich innovatief. Het ontwikkelde een tool waarmee arbeiders putranden kunnen manipuleren met respect voor de social distancing. “Natuurlijk zijn er nog heel wat voorbeelden te vinden”, benadrukt Van Peer. “De ondernemingszin van onze bouwbedrijven heeft ervoor gezorgd dat er toch heel wat activiteiten konden doorgaan of snel konden heropstarten, ondanks de strikte maatregelen.

Dankzij een innovatieve aanpak konden de meeste werkzaamheden voortgezet worden met respect voor social distancing.

Het belang van sectororganisaties

De bouwbedrijven stonden er tijdens die moeilijke maanden duidelijk niet alleen voor. Overkoepelende sectororganisaties hebben hun nut andermaal bewezen. Als informatieverstrekker, adviseur en onderhandelaar. “Dankzij sterk lobbywerk konden we voorkomen dat onder meer de bouwmaterialenhandel de deuren sloot. Dat zou een echte ramp geweest zijn voor wie wel verder kon en wilde werken. Een sluiting was trouwens helemaal niet aan de orde voor groothandelaars die professionals beleveren”, geeft Jean-Pierre Waeytens van Bouwunie aan. Ook protocolakkoorden, zoals dat met minister
Lydia Peeters voor het uitvoeren van wegen- en waterwerken, waren een belangrijke stap. Door duidelijke antwoorden te vragen en na de nodige research zelf stellingen over de stand van zaken te poneren, boden de sector-verenigingen hun leden zo veel mogelijk ‘tools’ om het werk te hervatten.

Die protocollen en het klankbord dat bouwbedrijven vonden in hun sector legden een stabiele basis. De finale duw in de rug en de alternatieve benadering van de werkzaamheden voegden de bedrijven zelf toe. Hun creativiteit en ondernemingszin stuwden de oplossingen in deze ongeziene tijden in de juiste richting.