Driedelig renovatieproject vergt specifieke stabiliteittechnische expertise

In het centrum van de Antwerpse gemeente Schoten is een grootschalig renovatieproject aan de gang, met cultuur als rode draad. Het negentiende-eeuwse Gelmelenhof is tussen 2021 en 2023 gerestaureerd, uitgebreid en omgetoverd tot de nieuwe thuisbasis van de lokale academie voor beeldende kunsten. Op dit moment worden de Marktgebouwen onder handen genomen en ook een aanpalend pand wordt via een grondige facelift mee geïntegreerd in het geheel. Studibo leidt de werkzaamheden mee in goede banen als studiebureau stabiliteit. “Een complexe en veelzijdige opdracht die specifieke knowhow en expertise vereist”, aldus projectingenieur Kevin Kerstens.

Cultuur wordt in Schoten voortaan opnieuw met een grote C geschreven. Het gemeentebestuur gaf gehoor aan de noodkreet van de lokale verenigingen, het cultuurcentrum en de Academie, die al geruime tijd met plaatsgebrek kampten. Bovendien was ook theaterzaal De Kaekelaar sterk overbevraagd. De oplossing schuilde in een driedelig renovatieproject, dat startte met de metamorfose van het Gelmelenhof. Dit iconische gebouw werd omstreeks 1855 opgetrokken in eclectische stijl en fungeerde aanvankelijk als buitenverblijf van een gegoede familie. Na een hele reeks verbouwingen, uitbreidingen, herbestemmingen en jarenlange leegstand kreeg het kasteelcomplex eindelijk een nieuwe functie als thuishaven van de Campus Beeld van de Academie. Circa vijfhonderd jonge en volwassen kunstenaars kunnen er sinds juni hun hobby beoefenen.

Waar het Gelmelenhof aan de buitenzijde zijn karakteristieke uitzicht behield, kreeg het interieur een grondige opknapbeurt. Bewaren wat waardevol was en historisch onjuiste toevoegingen verwijderen: dat was het devies. Of zoals Tripod Architecten het bestempelde: gedurfd conserveren. “Het gebouw is intern haast volledig gestript”, legt Kevin Kerstens uit. “Authentieke elementen en architecturale details die in een recent verleden waren weggestopt achter gipsplafonds en valse wanden zijn in ere hersteld. Tegelijk was het zaak het Gelmelenhof te laten voldoen aan de hedendaagse normen, passend bij zijn nieuwe publieke functie. Een uitdagende evenwichtsoefening tussen het behoud van historische elementen en structurele aanpassingen. Tot slot dienden we ook nog een uitbreiding te voorzien, in de vorm van een modern bijgebouw dat via een glazen gang in verbinding staat met het historische gedeelte. Zo is er in totaal 400 m² extra ruimte gecreëerd. Het Gelmelenhof biedt nu plaats aan teken- en keramiekateliers, digitale labo’s, archief- en opslagruimte en bureaus voor de directie, medewerkers en leraars van de Academie.”

Zodra de herbestemming van het Gelmelenhof was afgerond, verschoof de focus naar de nabijgelegen Marktgebouwen. Achter de kenmerkende baksteengevel met gelijkvloerse zuilengalerij verrijst deze dagen een markant en transparant nieuwbouwvolume met onder meer polyvalente ruimtes, een muzikaal repetitielokaal, een danszaal, een foyer annex congres- en conferentieruimte, cafés en – last but not least –  een nieuwe theaterzaal voor driehonderd personen. “Aangezien er vlak achter en onder de bestaande gevel wordt gewerkt, die gevrijwaard blijft als kenmerkend dorpszicht, zitten er qua funderingstechnieken wel wat speciale hoekjes en kantjes aan. Ook de akoestiek in de nieuwe theaterzaal, die is opgevat als een box-in-boxconstructie, vraagt de nodige detaillering. Tot slot wordt het pand ter hoogte van Gelmelenstraat 1 quasi volledig afgebroken en vervangen door een nieuw schilders- en tekenatelier”, vertelt Kevin Kerstens.

Fase 2 van het renovatieproject is volop aan de gang. Binnen drie jaar zouden de werken volledig klaar moeten zijn. “We zijn blij dat we ons steentje kunnen bijdragen. Het zijn projecten als deze die we met Studibo in de toekomst nog veel vaker hopen te kunnen uitvoeren”, benadrukt Kevin Kerstens. “Als collectief van gespecialiseerde studie- en ingenieursbureaus uit heel Vlaanderen beschikken we intern over erg veel knowhow en expertise, wat in het kader van complexe en veelzijdige opdrachten als deze geen overbodige luxe is. Hoewel er bij renovaties met erfgoedwaarde vaak nog verrassingen naar boven komen tijdens de uitvoeringsfase, trachten we op basis van onze ervaring op voorhand te anticiperen op mogelijke pijnpunten. In dit geval zijn we enkel verantwoordelijk voor de stabiliteit, maar ook voor technieken, akoestiek, EPB enzovoort kunnen bouwheren en architecten bij ons terecht. Door die brede expertise te koppelen aan intensieve persoonlijke begeleiding kunnen we kort op de bal spelen en zelfs de moeilijkste bouw- en renovatieprojecten mee tot een goed einde brengen.”