Smart buildings: een oplossing voor de energiecrisis

· Embuild en de Cluster Smart Building presenteren het eerste Witboek over Smart Buildings in België. 
· Waarom speelt gebouwtechnologie een cruciale rol in de race om het energieverbruik en de uitstoot van broeikasgassen te verminderen?
· Wat zijn de kosten van smart buildings en wat leveren ze op als je erin investeert?
Is het echt mogelijk om technologie en zuinigheid te combineren?
· Embuild.Brussels, Embuild Wallonie, Buildwise en een tiental andere spelers op het vlak van smart buildings hebben samengewerkt om het eerste referentiedocument over smart buildings in België op te stellen. Dat Witboek informeert en adviseert alle spelers in de vastgoedsector. Deze publiek-private samenwerking werd het ook eens over een resem aanbevelingen voor de politiek om innovatie ten gunste van efficiëntere gebouwen aan te moedigen.

In een wereld die geconfronteerd wordt met een toenemende druk op energiebronnen en grote zorgen om het milieu, bieden smart buildings veel praktische hulpmiddelen en mogelijkheden en kunnen ze bijdragen tot een CO₂-besparing van 8 tot 11%. Door de juiste technologieën te combineren met efficiënt architectonisch onderzoek optimaliseren de gebouwen proactief hun verbruik en werken ze aan het welzijn van het grote publiek.

Om een koolstofneutrale samenleving te bereiken, is het essentieel om de renovatie van het gebouwenbestand snel op te voeren. Dit vereist innovatieve bedrijfsmodellen en passende financieringsfaciliteiten.  Smart buildings spelen een centrale rol in deze transformatie en bieden oplossingen tegen lagere kosten dan traditionele methoden. Interoperabiliteit tussen verschillende digitale ecosystemen is cruciaal voor de ontwikkeling van deze nieuwe benaderingen.

Het zou echter gevaarlijk zijn om in de val te lopen van “technologie omwille van de technologie”, dus is het essentieel om goede praktijken te volgen om mogelijke averechtse effecten te voorkomen, door de problemen met gegevens, cyberbeveiliging en de koolstofvoetafdruk van digitale technologieën aan te pakken. De lowtechbenadering heeft hier overigens ook haar plaats. 

Om beleidsmakers, overheden en de sector te wapenen, presenteert de Cluster Smart Building het eerste Witboek over dit onderwerp in België, met een reeks aanbevelingen voor de politiek om het omarmen van efficiëntere gebouwen aan te moedigen. Enkele van deze aanbevelingen zijn:

· Werken aan het regelgevend en normatief kader, in het bijzonder het harmoniseren van normen en stimuleringsmaatregelen op regionaal en Europees niveau en  het aanpakken van gegevensbescherming.
· Overheidsinstanties een voorbeeldrol laten opnemen en publieke proefprojecten ontwikkelen die vooroplopen bij innovatie.
· Subsidieregelingen uitwerken voor innovatie en baanbrekende smart en duurzame projecten.
· De vaardigheden rond smart buildings en gebouwdigitalisering opnemen in de basisopleiding en de bijscholing en zorgen voor bewustwording bij alle belanghebbenden, zowel in de privé- als in de openbare sector.

Het Witboek beschrijft ook een twintigtal operationele goede praktijken voor elke fase in de ontwikkeling of renovatie van een gebouw, om te zorgen voor een efficiënte, flexibele en duurzame smart building.

Het document presenteert verschillende praktijkgevallen van Belgische smart buildings, die illustreren hoe ze het energieverbruik, de werkingskosten en de uitstoot van broeikasgassen kunnen verminderen. Deze voorbeelden laten zien dat het mogelijk is om een smart laag toe te voegen met verschillende strategieën, van lowtech tot één enkel gecentraliseerd systeem, van nieuwbouw tot renovatie.

Een succesvolle smartbuildingstrategie vergt noodzakelijkerwijs een goede synergie en goede communicatie tussen alle belanghebbenden vanaf het begin van het project, waarbij de gebruiker centraal staat in de besluitvorming. 

Dit Witboek is ook het resultaat van een samenwerking tussen vertegenwoordigers van de hele waardeketen van smart buildings: bouwbedrijven, projectontwikkelaars, publieke opdrachtgevers, studiebureaus, fabrikanten, aanbieders van proptech-oplossingen, facilitymanagers, architecten, enz.

Wij zijn ervan overtuigd dat smart buildings niet alleen de toekomst van stedelijke infrastructuur zijn, maar ook tastbare kansen bieden voor eigenaars, huurders en gemeenschappen, door de plekken waar we wonen en werken duurzamer te maken.

De stuurgroep voor dit Witboek bestaat uit archipelago, Befimmo, Buildwise CEGELEC, citydev.brussels, Embuild.Brussels, Embuild Wallonie, ORI, SIEMENS, SOCATRA, SUMI Smart and Connected buildings, Tractebel, TRIGRR, BVS en VINCI Facilities.

Het Witboek kunt u hier downloaden.

Enkele cijfers:
• In Brussel is de verwarming van gebouwen verantwoordelijk voor meer dan de helft van de CO₂-uitstoot.
• Gemiddeld bedragen de exploitatie- en onderhoudskosten van een gebouw 75% van de totale eigendomskosten. 
• Een Smart Building-certificering zoals WiredScore kan de waarde van een pand tot 14% verhogen.
• In een kantoorgebouw kan ongemak op de werkplek de productiviteit tot 14% verlagen.
• De kosten om een gebouw smart te maken worden geschat op 3-4% van de totale investeringskosten, met een financiële winst van bijna 30% in de exploitatiefase. Een nauwkeurige berekening moet echter geval per geval gemaakt worden.