Stijlvolle symbiose tussen heden en verleden

De karakteristieke voorgevel en de kapelvleugel van het voormalige Sint-Jozefscollege zijn bewaard en geïntegreerd in een hedendaags geheel met een reflecterende glasarchitectuur, die de omgeving weerspiegelt en de visuele impact van het achterliggende nieuwbouwvolume minimaliseert. De officiële opening van het stadhuis staat pas begin oktober gepland, maar het gebouw is wel al opgeleverd. Reden genoeg om het grondig onder de loep te nemen!

De reconversie van het Beringse stadscentrum stond al lang op de agenda. Er werd dan ook een ambitieus PPS-project op poten gezet om de 5 hectare grote ‘collegesite’ grondig te hertekenen. Een van de belangrijkste prioriteiten was de realisatie van een nieuw stadhuis, aangezien het bestaande stadhuis te klein was geworden en niet langer voldeed aan de hedendaagse normen, eisen en behoeften. Daarnaast omvat het project ook de realisatie van een ondergrondse parking, de renovatie en uitbreiding van de bibliotheek, de bouw van drie nieuwe appartementsblokken (waaronder één ‘markant gebouw’ dat grenst aan de Markt en dat in het oog zal springen door opvallende groengevels) en de volledige omgevingsaanleg. De apotheek die voorheen aan de kerk grensde, verhuist naar de plek van het vroegere stadhuis en maakt zo plaats voor een brasserie met ‘grand café’. Kortom: de realisatie van het nieuwe stadhuis kadert in de globale herinrichting van het centrum, dat er vanaf volgende zomer helemaal anders zal uitzien.

Het stadsbestuur besloot het nieuwe stadhuis op te trekken op de plek van het Sint-Jozefscollege, dat quasi volledig werd afgebroken – afgezien van de kapelvleugel en de voorgevel, die deel uitmaken van een beschermd dorpsgezicht. Deze laatste zijn op een doordachte manier gekoppeld aan een nieuwe achterbouw. “Om de ruimtelijke integratie te bevorderen en de visuele impact te minimaliseren, hebben we geopteerd voor een reflecterende glasarchitectuur die de omgeving weerspiegelt”, vertelt Dirk Evenepoel, architect-partner bij Jaspers-Eyers Architects, dat samen met UAU collectiv instond voor het ontwerp en de opvolging van het project. “De bronstint van het aluminium buitenschrijnwerk en de boogvormige vinnen van de zonwerende luifels sluiten aan bij de kleur van de bestaande baksteengevels, die voorzichtig gereinigd zijn om hun typerende uitstraling te vrijwaren. We hebben ook veel aandacht besteed aan de zichtlijnen, zodat je vooral aan de achterzijde kan zien dat het om een volledig nieuw gebouw gaat. Zo ontstond er een stijlvolle symbiose tussen heden en verleden.”

“De delicate koppeling tussen oud en nieuw maakte dit project behoorlijk specifiek”

Dankzij de spiegelende vliesgevels aan de binnenzone van het nieuwbouwgedeelte komt de monumentale gevel van het voormalige college meer dan ooit tot zijn recht. “We hebben de bestaande gevel geschoord en nadien verankerd aan een nieuwe betonstructuur”, zegt Wim Briels, projectdirecteur bij Willemen Construct, dat samen met Democo verantwoordelijk was voor de uitvoering. “We hebben de achterliggende bebouwing volledig gesloopt en een extra verdieping toegevoegd, de nieuwe gordijngevel opgetrokken en een uitsparing gemaakt in de rechterbenedenhoek van de bestaande gevel, die de nieuwe inkompartij herbergt. Om deze laatste te kunnen realiseren, hebben we op die plek een betonwand tegen de bestaande gevel gestort, die via de achterliggende vloerplaten en trappenkern in overkraging hangt en zo voor de nodige stabiliteit zorgt. De kapelvleugel is grotendeels gestript en uitgerust met een nieuw dak, nieuw schrijnwerk, nieuwe vloeren enzovoort, maar er zijn ook delen die bewaard zijn en die dus hoogstens een opfrisbeurt kregen, zoals een authentieke trappenkern met granitovloeren, faiencetegels en smeedijzeren leuningen die de herinnering aan het voormalige schoolgebouw levendig houden. Voorts vroegen vooral de gordijngevels extra aandacht, want de detailgraad lag vrij hoog. De delicate koppeling tussen oud en nieuw maakte dit project behoorlijk specifiek.”  

DIJA – Zachte vloerbekleding
In een groot stuk van het nieuwe stadhuis van Beringen is er geopteerd voor de plaatsing van zachte vloerbekleding. Het was DIJA uit Neeroeteren dat deze taak op zich nam. “Het ging om First Forward-tapijttegels van modulyss, goed voor een totale oppervlakte van 3000 à 4000 m², omzoomd door houten plinten”, legt zaakvoerder Peter Jame uit. “In de serverruimtes hebben we tevens 90 m² pvc-vloeren geplaatst. Daar ging het om het Saga²-systeem van Gerflor. In tegenstelling tot wat vooraf was aangekondigd, stonden de kasten er al toen wij aan de slag gingen, dus er was wel wat pas- en meetwerk nodig om daar mooi rond te kunnen werken. We hebben gelukkig tonnen ervaring, dus dat vormde geen enkel probleem. Al bij al zijn we drie à vier weken aan de slag geweest op die werf. Een mooie referentie, want het eindresultaat mag er echt wel wezen! Ons familiebedrijf is al actief sinds 1969 – intussen staat de derde generatie aan het roer – en is doorheen de jaren uitgegroeid tot een van de belangrijkste Belgische spelers op het vlak van zachte vloerbekleding. Zelfs het nieuwe NAVO-gebouw in Evere staat op ons palmares, dus we zijn voor geen kleintje vervaard!”

Dat de detailgraad in de gordijngevels vrij hoog ligt, is onder meer te wijten aan de zonwering, die een eervolle vermelding verdient. “De luifels die aan de gevels bevestigd zijn, variëren naargelang de oriëntatie qua grootte en zijn geperforeerd volgens een specifiek patroon. Dit laatste doet denken aan een kantwerk en genereert een heel mooi effect, zeker wanneer het geregend heeft en de resterende druppels glinsteren in het zonlicht. Samen met de gebogen vinnen zorgen de luifels er ook voor dat het nieuwbouwgedeelte niet zomaar een ‘glazen doos’ is. In combinatie met de driedubbele beglazing en de invulling van de shadowboxen draagt de buitenzonwering ook haar steentje bij aan de realisatie van een aangenaam binnenklimaat. Het was een complexe puzzel om alles op punt te stellen, want bij de uitwerking van de vliesgevels moest er ook rekening gehouden worden met de EPB-context, het thermische comfort en de akoestiek.”

Sign & Display – Signalisatie en wayfinding
Van functionele en veiligheidssignalisatie (inclusief opmaak van het evacuatieplan) over wayfinding tot gevelborden en -banners en lichtreclame aan de vernieuwde bibliotheek: voor Sign & Display mag het nagelnieuwe stadhuis van Beringen gerust een totaalproject genoemd worden. “Elke vorm van signalisatie en wayfinding in en rond het gebouw is van onze hand, net als in de ondergrondse parking”, zegt accountmanager Ben Saenen. “We hebben nauw samengewerkt met UAU collectiv en Stad Beringen om alles esthetisch op punt te zetten. Op basis van hun plannen en de beoogde lettertypes en -hoogtes hebben we digitale designs op maat uitgetekend, die we geoptimaliseerd hebben in functie van de beschikbare ruimtes. Deze designs zijn deels via schilderwerk en deels via stickers in de praktijk gebracht. Vooral het schilderwerk was vrij specifiek, want in de ondergrondse parking moesten we zelfs teksten tot 3 meter breed voorzien. Een mooie uitdaging die resulteerde in een piekfijn afgewerkt geheel! We voeren veel totaalprojecten uit – onder meer in ziekenhuizen en woonzorgcentra, waar we vaak ook de buitensignalisatie verzorgen (wayfinding, wegwijzers, totems …) – dus we zijn heel vertrouwd met dergelijke realisaties. De samenwerking met de architect, de hoofdaannemer en Stad Beringen is prima verlopen. Qua referentie kan dit zeker tellen!”

IFTech – Duurzame energie-installatie
Voor IFTech was de realisatie van het stadhuis van Beringen een onvervalste thuismatch. “We hebben er de volledige energiecentrale gebouwd, inclusief KWO-bronnen en de technische ruimte met warmtepomp, SKID’s, buffervaten en warmtewisselaars. Bijkomend hebben we ook de sturing voor de dry cooler voorzien, die geplaatst is om de thermische balans in de ondergrond te bewaken. Op deze manier blijft de performantie van het systeem de komende jaren verzekerd en kan de klant in alle comfort genieten van het gloednieuwe stadhuis”, Michiel Blocken, Head of Projects bij IFTech. “We waren al vanaf het beginstadium bij het project betrokken en hebben de volledige installatie tijdens de eerste coronagolf geprefabriceerd in ons atelier, zodat we vooraf alles konden testen en het werk op de werf tot een minimum konden beperken. Die werf bevond zich slechts 3 kilometer verderop, dus nadien was het een koud kunstje om alles te demonteren en ter plaatse opnieuw op te bouwen. Een zeer voordelige werkwijze, want in combinatie met onze focus op standaardisatie konden we zo in een kleine week tijd en zonder kinderziektes een piekfijn werkende installatie afleveren. Het spreekt dan ook voor zich dat dit een erg mooie referentie is. We hebben intussen al meerdere Limburgse administratieve centra voorzien van een duurzame energie-installatie, dus het stadhuis van onze thuisbasis Beringen past perfect in dat rijtje!”

Alle functies die een hedendaags stadhuis moet bevatten, zijn aanwezig. Het kantoor van de burgemeester bevindt zich op de bovenverdieping en grenst aan een dakterras met een fraai uitzicht op de kerk en de rest van het stadscentrum. De oorspronkelijke kapel fungeert voortaan als raad- en trouwzaal – inclusief karakteristiek boogvormig plafond, dat een grondige opknapbeurt kreeg. “Aangezien het gebouw zich op een hellend terrein bevindt, hebben we in de nieuwbouwvleugel nog een gedeeltelijk bovengronds niveau kunnen realiseren (onder het gelijkvloers). Daar zijn onder meer vergaderzalen ingericht, die rechtstreeks overvloeien in een publiek steegje en het groene, autoluwe binnengebied. De algemene interieurinrichting is gebaseerd op de principes van ‘het nieuwe werken’. Een van de eyecatchers is een spitsvormige kastenwand met een geïntegreerde kitchenette, een copy corner en bergruimte, die de aanpalende kantoorruimte afscheidt van de circulatiezones.” 

Aanvankelijk werd er hier en daar met enige terughoudendheid gereageerd op de bouw van het nieuwe stadhuis, maar intussen is het tij volledig gekeerd. “Alle betrokken partijen zijn zeer tevreden met het resultaat en ook het brede publiek reageert vrij enthousiast”, glundert Dirk Evenepoel. “Het stadhuis mag er inderdaad wezen”, beaamt Wim Briels. “Toch was het een vrij complex dossier, want ook wij ontsnapten niet aan de coronacrisis en de bijbehorende problemen. Bovendien bevond de werf zich pal in het centrum van Beringen, waar voortdurend wegenwerken aan de gang zijn, dus qua logistieke planning was het evenmin een sinecure. Desondanks zijn we erin geslaagd om het stadhuis op een kleine anderhalf jaar tijd te realiseren, wat toch wel een mooie prestatie is. Nu gaan we verder met de andere nieuwe ontwikkelingen in het centrum, waaronder het ‘markant gebouw’, dat eind september opgeleverd wordt. Als alles goed gaat, zullen we tegen september 2022 volledig klaar zijn!”  

TECHNISCHE FICHE

Bouwheer
THV The College (Hasselt)

Architect
Jaspers-Eyers Architects (Brussel, Leuven, Hasselt) & UAU collectiv (Hasselt)

Hoofdaannemer(s)
THV Willemen Construct (Mechelen) – Democo (Hasselt)