Iedereen die ook maar enigszins vertrouwd is met het principe van de Trias Energetica weet het al langer: isoleren is de meest efficiënte manier om de energieprestaties van een woning op te krikken. Dat het ook de manier bij uitstek is om de energieklassen van het energieprestatiecertificaat snel en aanzienlijk te verbeteren – en tegelijk om aanspraak te maken op de labelpremie en de renteloze renovatielening tot 60.000 euro die volgend jaar in Vlaanderen worden ingevoerd – , blijkt ook uit een becijfering die Recticel Insulation, een belangrijke marktspeler in thermische en akoestische isolatie, heeft laten uitvoeren in het kader van zijn Isolatiebarometer 2020.
Om de Europese energiedoelstellingen te halen, moeten alle bestaande woningen in België tegen 2050 energie-efficiënt zijn. In Vlaanderen en Wallonië betekent dit een label[i] A of beter op het energieprestatiecertificaat[ii] van de woning. Brussel streeft tegen 2050 naar een label C+ of beter. Uitgedrukt in gemiddelde berekende energiescore: 100 kWh/m²/jaar of minder in Vlaanderen en in Brussel, in Wallonië een Espec (specifiek primair jaarlijks energieverbruik) van maximum 85 kWh/m²/jaar.
Van deze doelstellingen zijn we vandaag nog mijlenver verwijderd, zo bleek al uit de eerste Isolatiebarometer 2020 van Recticel Insulation, die als eerste de meest actuele energieprestatiecijfers van de woongebouwen in de 3 Belgische gewesten naast elkaar legde en vaststelde dat maar liefst 99% van alle huizen en 95% van alle appartementen nog niet aan de doelstellingen voldoet. Bijlange niet zelfs: de gemiddelde berekende energiescores in de verschillende gewesten liggen bijna 3 keer zo hoog als wat tegen 2050 wordt geambieerd.
“Wie denkt aan energetisch renoveren, moet steeds het basisprincipe van de Trias Energetica in gedachten houden”, legt Pieter Bailleul, Technical Manager Belux van Recticel Insulation, uit. Dit principe komt erop neer dat, om op een maatschappelijk verantwoorde manier energie te besparen, je eerst en vooral energieverspilling moet tegengaan door goed te isoleren. In tweede instantie maak je maximaal gebruik van energie uit duurzame bronnen: zon, wind, grond en water. En ten slotte gebruik je de fossiele brandstoffen die je toch nog nodig zou hebben zo efficiënt mogelijk, bijvoorbeeld door middel van een warmtepomp of een condensatieketel.
Isoleren om de energie- en warmtevraag zo beperkt mogelijk te houden, is dus de absolute prioriteit.
Praktijkvoorbeeld
“Wie dit Trias Energetica-principe huldigt en zijn renovatie begint met te investeren in isolatie, gaat niet alleen het slimst te werk. Hij zal er ook in slagen om op de meest efficiënte manier de energieprestaties van zijn woning op te krikken en de energieklasse van zijn woning aanzienlijk vooruit te laten gaan”, gaat Pieter Bailleul verder. “Veel meer dan wanneer hij investeert in energiezuinige technieken voor verwarming, sanitair warm water, ventilatie of stroomproductie.
Zo becijferden we voor onze Isolatiebarometer 2020 dat bij de renovatie[iii] van een rijwoning met een initiële energiescore van 730 kWh/m²/jaar de isolatie van het dak garant staat voor een energiewinst van 376 kWh/m²/jaar, dat de isolatie van de buitenmuren een energiewinst van 81 kWh/m²/jaar oplevert en dat de isolatie van de vloer in een energiewinst van 60 kWh/m²/jaar resulteert. Bovendien kan bij een goede luchtdichtheid op het EPC-attest nog een extra energiewinst van 20 kWh/m²/jaar worden vermeld.
Dak-, muur- en vloerisolatie zijn met andere woorden samen goed voor een energiewinst van maar liefst 537 kWh/m²/jaar, terwijl de plaatsing van een energiezuinige verwarmingsketel een winst van slechts 56 kWh/m²/jaar impliceert, die van 8 m² zonnecollectoren amper 15 kWh/m²/jaar en van 10 m² PV-panelen nauwelijks 10 kWh/m²/jaar.”
Het advies van Recticel Insulation om dak-, muur- en vloerisolatie absolute prioriteit te geven bij een energiezuinige renovatie of een BENOvatie (een renovatie conform de energetische ambities van het Renovatiepact 2050), is voor iedereen van kracht. Maar het is bovenal nuttig voor Vlamingen die vanaf volgend jaar een woning of appartement verwerven via aankoop, schenking of erfenis in volle eigendom, vermits deze doelgroep vanaf volgend jaar recht heeft op een labelpremie en een renteloze renovatielening tot 60.000 euro wanneer zij de woning dermate grondig energetisch renoveert dat het energielabel ervan toonbaar verbetert.
Wie een woning met label F of E verwerft en deze binnen de 5 jaar energetisch verbetert tot een woning met label C, B of A, kan vanaf 2021 rekenen op een labelpremie van respectievelijk 2.500, 3.750 of 5.000 euro, zo besliste de Vlaamse overheid in juli. Renovaties van appartementen van label F, E of D naar label B of A krijgen vanaf volgend jaar recht op een premie van respectievelijk 2.500 en 3.750 euro.
Daarnaast zullen nieuwe eigenaars in Vlaanderen vanaf 1 januari 2021 een renovatiekrediet (bij de bank) of energielening+ (bij het lokale energiehuis) tot 60.000 euro kunnen afsluiten, met een maximale looptijd van 20 jaar. De Vlaamse overheid neemt de rente voor zijn rekening, waardoor het voor de nieuwe eigenaars om een renteloze lening gaat. Wie een woning met label F of E verwerft en deze binnen de 5 jaar energetisch verbetert tot een woning met label C, B of A, kan vanaf 2021 een renteloze lening aangaan van respectievelijk 30.000, 45.000 of 60.000 euro. Nieuwe eigenaars van appartementen die renoveren van label F, E of D naar label B kunnen vanaf volgend jaar tot 30.000 euro renteloos lenen, en tot 45.000 euro als ze als ze hun appartement renoveren van label F, E of D naar label A.
Voor meer informatie, surf naar www.isolatiebarometer.be
Daar vind je ook een uitgebreide whitepaper.
[i] Energielabels op het energieprestatiecertificaat (EPC) stemmen overeen met vorken van totale theoretische energieverbruiksniveaus, uitgedrukt in kWh/m²/jaar. Die verbruiksniveaus worden berekend op basis van de kenmerken van het gebouw (woning of appartement, aantal gevels…), het isolatieniveau en de technische installaties (verwarming, ventilatie…) in normale gebruiksomstandigheden. Als een woning een niveau A of B krijgt, betekent dit dat ze heel energiezuinig is.
[ii] Het EnergiePrestatieCertificaat (EPC) is een document dat verplicht opgemaakt moet worden voor huizen en appartementen die te koop of te huur worden aangeboden en dat potentiële kopers en huurders informeert over de energieprestaties van de wooneenheid in kwestie.
[iii] Het betreft in dit praktijkvoorbeeld een Vlaamse rijwoning met bouwjaar 1956 en een beschermd volume van 460 m3. Het dak werd geïsoleerd met Recticel Insulation Powerroof-isolatieplaten met een lambdawaarde van 0,022 W/mK en een dikte van 14 cm. De buitenmuren werden geïsoleerd met Powerwall-isolatieplaten met een lambdawaarde van 0,022 W/mK en een dikte van 16 cm. De vloer werd geïsoleerd met Eurofloor-vloerisolatieplaten met een lambdawaarde van 0,022 W/mK en een dikte van 14 cm.