Architecturale sculptuur in Knokke-Heist

Knokke-Heist is een landmark rijker: de Heldentoren. Als blikvanger van de heraanleg van het Heldenplein moest het een gebouwencomplex worden dat het prestigieuze karakter van de badstad extra in de verf zet. Het resultaat is een architecturale sculptuur van bijna 70 meter hoog, die de aandacht volledig naar zich toe trekt met haar uitdagende vormgeving en unieke gevelbekleding.  

Het ‘eiland’ tussen de Elizabetlaan, Knokkestraat en Kursaalstraat in Knokke-Heist was een doorn in het oog van menig bewoner en bezoeker. De site met parking en enkele aftandse woningen/ winkelpanden vormde dan ook een troosteloze grijze vlek in de anders zo kleurrijke badstad. Al vele jaren geleden besliste het stadsbestuur om de ‘inkom van Heist’ een make-over te geven, met onder meer een volledige heraanleg van het Heldenplein. Daar moest de bebouwing plaatsmaken voor een multifunctioneel pand dat als architecturaal baken verbinding creëert, de lokale identiteit versterkt en nieuwe investeerders aantrekt. 

“Deze opdracht werd toegekend aan Neutelings Riedijk Architecten, dat het programma van eisen vertaalde in een uniek concept dat de brug slaat tussen wonen, werken, winkelen en vrije tijd”, vertelt ir. Philippe Bonnarens, projectmanager bij TM Eiffage Heldentoren (bestaande uit AB-Eiffage en Vuylsteke-Eiffage), dat de praktische realisatie voor zijn rekening nam. “Het resultaat is een stedelijk ensemble met een toren die twintig verdiepingen telt en zowel appartementen als kantoren en winkels herbergt. Daarnaast zijn er nog een appartementsblok met zes bovengrondse niveaus én een paviljoen waar de gekende vishandel Atelier De Paepe is gehuisvest. De drie gebouwen zijn met elkaar verbonden door een ondergrondse parkeergarage
met twee niveaus.”

Op architecturaal vlak liet Neutelings Riedijk Architecten zijn creativiteit de vrije loop. Het befaamde bureau creëerde een gebouw met golvende vormen en veel glaswerk, dat zich als een waar kunstwerk profileert. Ook de gevelafwerking is eerder speciaal te noemen. Neutelings Riedijk Architecten ontwierp immers projectspecifieke keramische panelen met een patroon van verticale lijnen. “Deze werden verder ontwikkeld door NBK Terracotta, onderdeel van de Hunter Douglas-groep, die de panelen vervolgens aan Eiffage leverde. Ze reflecteren de kleuren van de omgeving en het zonlicht, waardoor de Heldentoren continu van uitzicht verandert”, verduidelijkt Philippe Bonnarens.

Voor de TM met AB-Eiffage en Vuylsteke-Eiffage was de Heldentoren een prestigeproject waaraan het team met veel goesting en enthousiasme werkte. “Als hoofdaannemer hebben we vrijwel alle werken in eigen beheer uitgevoerd”, aldus Philippe Bonnarens. “We stonden in voor de beschoeiingen, het grondwerk, de paalfunderingen, de betonconstructie, de gevelafwerking en de technische installaties. Ook de aanleg van het warmtenet met 63 geothermische boringen op ongeveer 140 meter diepte onder de kelder zat in ons takenpakket. Ondanks het feit dat dit een technisch complex project was, situeerden de uitdagingen zich vooral op organisatorisch niveau. We moesten immers op een erg beperkte ruimte werken: de rand van de bouwput was de rand van de werfinrichting. Hierdoor moesten materialen en machines just in time worden geleverd, hebben we een bijkomend terrein moeten huren om materiaal te stockeren en dienden we veel overleg met politie en gemeente te plegen. Gezien de beperkte toegankelijkheid duurden de funderingswerken erg lang, waardoor we hebben beslist om de centrale kernen van de toren uit te voeren met een glijbekisting. Deze werken moesten de klok rond gebeuren, en dat gedurende 2,5 weken, wat organisatorisch en technisch zeer veel voorbereiding vroeg. Technisch gezien bleek ook de invloed van de wind tijdens de ruwbouw en de gevelafwerking van de toren onvoorziene uitdagingen met zich mee te brengen. Maar uiteindelijk hebben we opnieuw kunnen bewijzen dat Eiffage een expert is die op de meest complexe vraagstukken inzake betonstructuren en complexe gevelafwerking het juiste antwoord kan bieden.”