Circulaire gevelrenovatie uit het boekje

In een ideale wereld worden gebouwen op een circulaire manier in een nieuw kleedje gestopt. Dat dit geen utopie is, bleek bij de totaalrenovatie van Algemeen Ziekenhuis Nij Smellinghe in het Nederlandse Drachten. De bestaande gevelpanelen werden voor 80 % hergebruikt en aangevuld met nieuwe exemplaren die perfect binnen het duurzame en esthetische plaatje passen. Een mooie bron van inspiratie voor andere bouwheren, ontwerpers en aannemers die eveneens komaf willen maken met de overvloed aan (ver)bouwafval.

Het deelproject gevelvernieuwing was de eerste fase van de langdurige totaalrenovatie van het Nij Smellinghe-ziekenhuis. “Het is ontstaan vanuit onze ambitie om tegen 2030 energiepositief te zijn”, vertelt Bertil Snijder, manager vastgoed & technisch beheer bij Nij Smellinghe. “Die ambitie sluit mooi aan bij onze strategie om samen te werken aan duurzame zorg. We hebben verschillende ideeën besproken en tegen elkaar afgewogen. Zo is bijvoorbeeld de mogelijkheid bekeken om de volledige gevel te vervangen door glaspanelen of nieuwe EQUITONE [pictura]-panelen. Uiteindelijk hebben we ervoor gekozen om de bestaande Etex-gevelpanelen – die 24 jaar oud waren, maar nog steeds in een prima conditie verkeerden – zo veel mogelijk te hergebruiken, zodat we een minimum aan afval zouden creëren.”

Allereerst werden alle bestaande Etex-panelen van de gevel gehaald. “Daarbij werd duidelijk dat de Etex-panelen destijds omkaderd tegen de gevel geplaatst waren, zodat er geen boorgaten in de panelen zelf zouden zitten”, zegt Foppe Doetjes van Van Manen en Zwart Architecten. “De kaders hadden de randen van de panelen doorheen de tijd echter wel bevuild. Om het best mogelijke resultaat af te leveren, besloten we de hoekjes van de gevelpanelen af te zagen, zodat het vuil meteen verdween. De panelen zijn daardoor wel iets kleiner geworden, maar dat zorgde al bij al niet echt voor problemen. Vervolgens zijn ze opnieuw tegen de gevel geschroefd.”

Van de bestaande gevelbekleding, die al bij al meer dan 10.000 m² bestrijkt, kon op die manier maar liefst 80 % hergebruikt worden, mits grondige reiniging en hier en daar een kleine herstelling. De panelen die niet meer geschikt waren, werden vervangen door nieuwe EQUITONE [pictura]-panelen. Deze hebben een levensduur van wel vijftig jaar, zijn volledig recycleerbaar en kunnen een Cradle to Cradle Bronze-certificaat voorleggen. Ze passen dus mooi in het duurzame en esthetische plaatje. Bovendien werd alles lokaal verwerkt, zodat er geen sprake was van grote transportafstanden, en zijn alle gevelpanelen – oud én nieuw – omkeerbaar bevestigd om hun potentieel voor later hergebruik en recyclage te vrijwaren. Dit alles had een aanzienlijke positieve impact op de ecologische voetafdruk van het project. “De renovatie van het Nij Smellinghe-ziekenhuis was voor ons een interessante testcase en voor anderen een bron van inspiratie omtrent circulariteit”, besluit Maarten Milis, Divisional Sustainability Product Manager bij EQUITONE.