De Hoorn, Leuven | Creatieve hotspot in oud brouwerijcomplex fors uitgebreid

Weinig gebouwen die Leuven zo sterk typeren als De Hoorn. Het karakteristieke brouwerijcomplex, waar in 1926 nog de allereerste Stella Artois werd getapt, kreeg in 2012 een tweede leven als ‘creatief ecosysteem’ met een Grand Café, werkplekken en evenementenruimtes. Het concept viel zo in de smaak dat een uitbreiding zich al snel opdrong. Naast het industriële monument verrees het afgelopen anderhalf jaar een statige nieuwbouw die dankzij zijn authentieke baksteenfaçade meteen deel is van het geheel. De capaciteit van De Hoorn is in één klap verdubbeld. Bovendien kan je er voortaan niet alleen werken, eten, drinken en feesten, maar ook wonen.

Het innovatieve woonconcept – ‘De Hoorn Housing’ – geeft het vooruitstrevende project een extra dimensie.

Toen De Hoorn acht jaar geleden werd omgetoverd tot een ‘creatieve hub’, namen veel Leuvenaars een afwachtende houding aan. Zou het oude brouwerijgebouw aan de aftandse Vaartkom effectief kunnen uitgroeien tot een hippe hotspot met een bruisende dynamiek? De vraag stellen is ze beantwoorden … In een mum van tijd werd De Hoorn – samen met de rest van de Vaartkom – de nieuwe ‘place to be’ in de eeuwenoude, maar springlevende studentenstad. Werken of vergaderen in een inspirerende omgeving, snel lunchen of gezellig dineren, een fris pintje drinken met zicht op het achterliggende Sluispark, de benen losgooien op een ‘afterwork’ in de historische brouwzaal: het kan er allemaal. Zeker nu de oppervlakte van het complex is opgetrokken tot 12.000 m².   

Op niveau 7 zijn twee skyboxen met grote terrassen en een adembenemend uitzicht op de Leuvense skyline ingericht.

Bijzondere primeur

De Hoorn was destijds een pionier in het Belgische coworking- en evenementenlandschap. Door de parking naast het oude brouwerijcomplex in te wisselen voor een 50 meter hoge nieuwbouw, die op 7 februari officieel werd ingehuldigd, zet het zijn voortrekkersrol extra in de verf. Het gelijkvloers van de uitbreiding herbergt een ruime coworkingspace met een aanpalende bar. Verdiepingen 1 tot en met 6 zijn voorbehouden voor kantoren. Op niveau 7 zijn twee skyboxen met grote terrassen ingericht. Verdiepingen 8, 9 en 10 bieden plaats aan hotelkamers, studio’s en lofts met al dan niet gemeenschappelijke keukens en een adembenemend uitzicht op de Leuvense skyline. De elfde verdieping doet dienst als technische ruimte. “Als ‘workspace’ huisvest De Hoorn voortaan vijfhonderd personen, verspreid over meer dan 35 bedrijven en twintig eenmanszaken. We zetten expliciet in op ondernemingen uit de creatieve sector, zodat er binnen de muren van ons complex een unieke kruisbestuiving ontstaat. Bovendien kunnen ook bedrijven die niet in De Hoorn gevestigd zijn terecht in de vergaderzalen en de skyboxen”, aldus Sam Custers, CEO van De Hoorn. “Het innovatieve woon-
concept – ‘De Hoorn Housing’ – geeft ons vooruitstrevende project een extra dimensie. Er zijn negen designlofts en zeven cohousingkamers beschikbaar, waarmee we vooral mikken op ondernemers, onderzoekers, expats of artiesten die van Leuven hun tijdelijke uitvalsbasis willen maken. Een bijzondere primeur, want De Hoorn is de eerste Belgische ‘workspace’ waar ook effectief gewoond kan worden.”

Op een footprint van 500 m² is bijna 6.000 m² bruikbare oppervlakte gecreëerd.

Plaatsgebrek op de werf

Het was 360 architecten dat het ontwerp voor dit ambitieuze uitbreidings-project mocht uitwerken. Geen toeval, want het Gentse bureau leidde eerder ook al de renovatie van het beschermde brouwerijgebouw in goede banen. Van Roey kreeg de aartsmoeilijke taak om de plannen van de architect en de dromen van het jonge, dynamische team achter De Hoorn in de praktijk te brengen. Op een footprint van 500 m² creëerde het bijna 6.000 m² bruikbare oppervlakte. “Geen sinecure, want de bouwlijn was meteen ook de perceelgrens en een deel van de openbare weg innemen was uit den boze”, vertelt Willy Withofs, senior projectleider bij Van Roey. “Er zat niets anders op dan zeer gefaseerd te werken en stapelruimte te voorzien op de vloerniveaus die we op dat moment aan het realiseren waren. Dit impliceerde uiteraard ook dat de meeste bouwmaterialen ‘just in time’ geleverd moesten worden, dus dat zorgde voor heel wat logistiek gepuzzel. Bovendien moesten de vloerniveaus aansluiten op die van het bestaande gebouw, waar ze een zeer variabel karakter hebben – zoals vaak het geval is in oude fabrieksgebouwen. Om het plaatsgebrek op de werf te compenseren, hebben we de torenkraan zelfs binnen in het gebouw gezet – in een hoek waar de bouwhoogte beperkt was tot het gelijkvloers en de eerste verdieping – om ze pas op het einde van de rit te demonteren en het gebouw amper enkele weken voor de oplevering definitief te sluiten.”   

“De gevel is het best te omschrijven als ‘georganiseerde chaos’”, aldus Willy Withofs.

Georganiseerde chaos

Wat opvalt, is dat de nieuwbouw er al jaren lijkt te staan en dat hij in visueel en architecturaal opzicht een logisch verlengde vormt van het bestaande brouwerijcomplex. Een effect dat zich nog sterker zal manifesteren naarmate de tijd vordert. “De gevel is het best te omschrijven als ‘georganiseerde chaos’”, lacht Willy Withofs. “We hebben verschillende soorten recuperatiebakstenen en metselwerkverbanden toegepast om het karakter van de nieuwbouw te laten aansluiten bij dat van de fabrieksgebouwen in de omgeving, die doorheen de jaren ‘organisch’ gegroeid zijn. Het mocht dus geen strak, afgeborsteld geheel worden, en dat is goed gelukt. Ook de look van het interieur sluit aan bij de rest van De Hoorn. Een flink aandeel zichtbeton en zichtbare technieken zorgen voor een semi-industriële uitstraling, terwijl houtaccenten de nodige ‘warmte’ toevoegen. De afwerking is dus zeer ‘basic’, maar dat werkt wonderwel in deze context. Het was een complex en intensief project – ook de technieken vormden gezien de grote hoogte van het nieuwbouwvolume een forse uitdaging – maar het resultaat spreekt boekdelen!”