Fraai cocreatiecentrum zet de toon voor nieuwe R&D-campus

Kortrijk is een stad in expansie. Ten westen van het historisch centrum schieten de nieuwe ontwikkelingen als paddenstoelen uit de grond. Ten noorden van de Leie gaat het vooral om luxueuze appartementen, terwijl er ten zuiden van de rivier een onderzoekscampus verrijst die integraal gewijd wordt aan technologische innovatie. Een van de eerste exponenten hiervan is het nieuwe cocreatiecentrum van Flanders Make, dat volop in aanbouw is. Een veelbelovend project, want het vooruitstrevende ontwerp creëert eindeloze mogelijkheden …

De toekomst is aan de technologie, met digital twins, slimme robotisering en automatisering als speerpunten. Na cocreatiecentra in Lommel, Leuven en Kortrijk, de Vlaamse dronefederatie in Sint-Truiden en corelabo’s bij de vijf Vlaamse universiteiten, opent Flanders Make dit najaar ook een vestiging in Kortrijk. Het doel: de laatste nieuwe industrie 4.0-technologieën en productie-wijzen uittesten, zodat ondernemingen er kunnen ontdekken hoe ze op een laagdrempelige manier kunnen investeren in slimme, futureproof fabrieken en de digitalisering van hun productieprocessen. Op 9 juli 2021 legde Vlaams minister van Economie en Innovatie Hilde Crevits de symbolische eerste steen van het nieuwe cocreatiecentrum in Kortrijk, dat met een omvang van 6000 m²
meteen de grootste uitvalsbasis van Flanders Make wordt. Eind dit jaar moet het hypermoderne paradepaardje klaar zijn voor de dienst.

Het Kortrijkse cocreatiecentrum wordt opgetrokken in een nieuw stadsdeel net buiten de ring, dat van het centrum gescheiden wordt door de Leie en een spoorlijn. “Er zijn al een aantal afzonderlijke campussen gevestigd op die site, maar de stad wil deze campuswerking versterken, met de Graaf Karel de Goedelaan als centrale as”, verduidelijkt Max Herman, Head of Design bij Jaspers-Eyers Architects. “Het is de bedoeling om verschillende clusters met binnenpleinen te creëren, waarrond een aantal gebouwen gegroepeerd worden. Het Flanders Make-gebouw maakt deel uit van de eerste cluster. Daarnaast zal ook de Graaf Karel de Goedelaan een metamorfose ondergaan, waarbij er veel meer ruimte wordt vrijgemaakt voor groen en zachte mobiliteit. Een voetgangers- en fietserstunnel onder het spoor, die reeds gerealiseerd is, legt de link met de nieuwe zwembadsite en de rest van de binnenstad.” 

Het nieuwe Flanders Make-gebouw is een rechthoekig volume met vijf verdiepingen. Het bouwprogramma bestaat enerzijds uit labo-, onderzoeks- en productieruimtes en anderzijds uit vergaderzalen en kantoorfuncties. “We hebben een compact driedimensionaal gebouw met een horizontaal gelaagde architectuur gecreëerd, waarbij alle ruimtes en functies zo gestapeld en bij elkaar gepuzzeld zijn dat er sprake is van een sterke onderlinge relatie”, zegt Max Herman. “Zo zijn de meeste labo-, onderzoeks- en productieruimtes omringd met kantoren en vergaderruimtes om inkijk toe te laten en een open gevelbeeld te garanderen. Bovendien loopt de circulatiezone aan de voorzijde van het gebouw door tot op de bovenste verdiepingen, inclusief doorzichten naar binnen en buiten toe.”

“Er wordt gewerkt met standaardniveaus van 3,5 meter hoog, waarbij de labo-, onderzoeks- en productieruimtes meestal gevestigd zijn op de benedenverdiepingen en de kantoor- en vergaderfuncties op de bovenste verdiepingen, maar door de ingebouwde ruimtelijke ‘geschranktheid’ en verwevenheid is dat zeker niet in steen gebeiteld. Sommige labo’s bestrijken zelfs drie verdiepingen. Het grootste deel van niveau +3 is voorbehouden voor een kantoorplateau van Flanders Make, inclusief vergaderzalen, een kitchenette en een cafetaria die uitkijkt op de Graaf Karel de Goedelaan en het park aan de overkant. Tot slot is er ook sprake van een ondergronds parkeerniveau met plaats voor honderd fietsen, zeventig wagens en laadpalen voor elektrische voertuigen.”

Van buitenaf bekeken is het nieuwe cocreatiecentrum van Flanders Make een open, uitnodigend gebouw dat met zijn levendige, transparante façade volledig gericht is naar het toekomstige binnenplein. “De dynamiek van Flanders Make en de interne functionele verwevenheid komen eveneens tot uiting in de gevelarchitectuur, die het gebouw en de rest van de site een sterke identiteit geeft”, legt Max Herman uit. 

“Via strategisch gepositioneerde raampartijen en -stroken creëren we overal een aangename natuurlijke lichtinval, zelfs in de labo-, onderzoeks- en productie-ruimtes. De gesloten geveldelen bestaan uit strak architectonisch beton. Volumetrisch gezien is er sprake van een afbouw van de spoorweg naar de Graaf Karel de Goedelaan en de oostelijke perceelsgrens. We hebben die cascadewerking optimaal benut door ruime zuidgerichte terrassen te voorzien. Aangezien de scheiding van de verschillende circulatiestromen eveneens een belangrijk aandachtspunt was, zijn de functies die nood hebben aan laad- en losfaciliteiten, toegangspoorten en goederenliften aan de kant van het spoor en de rivier gevestigd. De logistieke bedrijvigheid zal de fraaie aanblik van het gebouw dus niet ontsieren.”

Een andere belangrijke troef van het nieuwe cocreatiecentrum is de ruimte-lijke en structurele flexibiliteit, die allerhande groei- en krimpscenario’s mogelijk maakt. “We hebben bewust met grote overspanningen en perifere kolomondersteuning gewerkt om aanpasbare open ruimtes te kunnen creëren. De vorm en volumetrie van het gebouw zijn uiteraard onveranderlijk, maar voor het overige is in technisch en functioneel opzicht haast alles mogelijk. Zo kunnen de labo’s snel en efficiënt omgevormd worden naar kantoren en vice versa”, benadrukt Max Herman. 

“Ook op het vlak van duurzaamheid lag de lat hoog, want het cocreatiecentrum voldoet aan de BEN-normen dankzij de toepassing van hoogrendementsglas, dikke isolatiepakketten en energie-efficiënte technieken zoals zonnepanelen, een BEO-veld met warmtepompen, klimaatplafonds, een ventilatiesysteem D en regenwaterrecuperatie. Dit alles maakt dat het een bijzonder fijn project was. Bovendien was de samenwerking met Flanders Make en de andere betrokken partijen uitstekend, dus we kijken reikhalzend uit naar het eindresultaat!”