Kindvriendelijk gebouw in groen kleedje

Begin 2020 schreef Multifunctioneel Centrum (MFC) Zonnebos een opdracht uit voor het ontwerp van een nieuwe thuis met 88 slaapkamers voor kinderen in het buitengewoon onderwijs en tien voor opvoeders. In een uithoek van de bestaande campus in ‘s-Gravenwezel maakte het intussen plaats voor een internaat met zeven leefgroepen, waarvan drie IPO-leefgroepen (Internaat met Permanente Openstelling).

Zonnebos heeft zijn naam niet gestolen. Het ligt niet in een van de villaverkavelingen van ‘s-Gravenwezel, maar aan de rand van een bos, met zelfs nog wat land- en tuinbouw in de omgeving. De architecten van czaar probeerden dan ook een gebouw te ontwerpen dat deel uitmaakt van die omgeving. Daarom gebruikten ze zand- en aardekleurige gevelbaksteen en donker schrijnwerk dat ermee contrasteert. Een samenspel van diverse metselwerkverbanden en subtiele verspringingen geeft de gevels een speels karakter.

De nieuwbouw dient zich aan als een compact balkvormig volume met twee bouwlagen dat zich langs de rand van het bos plooit. Door die plooiing ontstaat een grote binnentuin. De zestien nieuwe bomen die daarin worden aangeplant, moeten het groene karakter van de site versterken. Sommige bestaande bomen worden overigens erg waardevol geacht. 

Binnen zijn de zeven leefgroepen opgevat als autonome wooneenheden, volgens een huiselijke logica. Zo bestaat elke leefgroep uit een inkomhal, dertien tot vijftien slaapkamers, gedeelde douches en wc’s, een keuken, een spelkamer en een leefruimte met private buitenruimte, die via buitentrappen rechtstreeks verbonden is met de binnentuin.

“De relatie van het nieuwe MFC met de eerder gebouwde en landschappelijke context – met in het bijzonder het behoud van de grote eiken – vormt samen met het kleinschalige en huiselijke karakter de essentie van ons ontwerp. De veelheid aan plekken met verschillende sferen moet iedereen de kans geven om zich hier thuis te voelen”, zeggen architecten Toon Tweepenninckx en Mattias Vansteenkiste (czaar). Op die van de kleuters na grenst elke leefruimte aan een spelkamer. “De deuren van tegenoverliggende slaapkamers zijn maximaal geschrankt. Dit versterkt de privacy.”

“Hoewel de opdracht was toegewezen via een Design & Build-procedure, hebben we de opdrachtgever en de toekomstige gebruikers tijdens de werffase zoveel mogelijk de kans gegeven om het bouwproject verder naar hun hand te zetten. Dit leidde tot een aantal kwalitatieve aanpassingen en een groter gevoel van betrokkenheid bij GO!, Scholengroep Invento en het MFC.”

Een administratieve zone vormt het scharnierpunt tussen zowel de leefgroepen als tussen de publieke inkomzone en de binnentuin. Ze strekt zich uit over het gelijkvloers en de eerste verdieping. De hoofdinkom van de administratie vormt tegelijk de toegang naar de voordeuren van twee leefgroepen op de verdieping. De kantoren op de begane grond zijn via een interne gang verbonden met de drie IPO-leefgroepen.

In de grote wasserij zal een personeelslid wassen en strijken voor de kinderen van de zeven leefgroepen. Deze wasserij is rechtstreeks toegankelijk, zodat de wasbeurten het dagelijks leven in de verschillende leefgroepen niet verstoren. “Bijkomend krijgen de IPO-leefgroepen een eigen wasserij, waar met enkele kleinere wasmachines de dagelijkse wasbeurten kunnen worden uitgevoerd. We hopen dat dit een meerwaarde kan vormen met het oog op de ambities voor de creatie van een huiselijke omgeving, waarin kinderen optimaal kunnen opgroeien tot zelfstandige personen.”

Op de verdieping kijken de vergaderzalen uit over de gemeenschappelijke binnentuin, met een kitchenette die rechtstreeks toegankelijk is vanuit de gang. Ook op de verdieping bevinden zich drie personeelstoiletten en een doucheruimte, een serverlokaal, bergingen en onderhoudslokalen. “Zowel de doucheruimte als het derde toilet zijn rolstoeltoegankelijk uitgewerkt.”

In een volgende fase wordt het oude gebouw van het MPI gerenoveerd om het in de toekomst te kunnen gebruiken voor dagonderwijs.