Platform voor de bouw
170 high-end suites, een receptie, rooftoprestaurant en skylounge op 26 meter hoogte, een fitness, een wellness en vergaderzalen: het Mövenpick Brussels Airport-hotel in Zaventem biedt zijn gasten vanaf dit najaar alles wat hun hartje begeert. Met zijn prominente ligging, adembenemend 360°-uitzicht en unieke ‘gordijngevels’ – zowel in glas als beton – beschikt het statige complex over enkele waardevolle troeven. Al was er in de ruwbouwfase heel wat expertise nodig om de puntjes op de i te zetten.
Mövenpick Brussels Airport verrees aan de rand van het verouderde bedrijvenpark Keiberg, vlak naast de Brusselse Ring. Het luxehotel van projectontwikkelaar Fjord RED, met uitbating onder franchise door de Franse Accor-groep, is een van de eerste exponenten van een veelbelovende (her)ontwikkeling met werk-, verblijfs- en ontspanningsmogelijkheden. Het speelse ontwerp, dat ontsproot uit de creatieve koker van Buro Architectuur, is een knipoog naar het Belgische surrealisme. De architecturale blikvangers zijn de transparante bovenverdieping die de receptie, het rooftoprestaurant en de skylounge herbergt en de gevels in architectonisch beton, in de vorm van strakke witte panelen die op specifieke plekken werden uitgerust met geïntegreerde plooien. Deze golvende ornamenten staan symbool voor wapperende gordijnen. Op de kopgevels zijn de sierlijke ‘gevelgordijnen’ meer dan 20 meter hoog, waardoor het gebouw meteen in het oog springt.
Het nieuwe hotel wordt gerealiseerd in drie fases. Van fases 1 en 2 – lees: de langgerekte vleugel evenwijdig met de Brusselse Ring en het korte tussenvolume, die samen een L vormen – is de ruwbouw zo goed als klaar. Van fase 3 – de tweede langgerekte vleugel, die haaks op de andere wordt ingeplant – is voorlopig enkel het gelijkvloers gebouwd. Het was AB-Eiffage dat dit voor elkaar bracht.
“Wij zijn aan de slag gegaan na de uitvoering van de grondwerken en de plaatsing van een soilmixwand, die de bouwheer zelf op zich heeft genomen”, vertelt projectmanager Bart Reyniers. “We zijn gestart vanaf de funderingsplaat en hebben de wind- en waterdichte ruwbouw opgetrokken, die bestaat uit een ondergrondse parking van drie verdiepingen (inclusief enkele technische lokalen op niveau -1), de bovenbouw van de eerste en tweede fase (gelijkvloers + acht verdiepingen) en de beglaasde sokkel van de derde fase.”
De ruwbouw van Mövenpick Brussels Airport bestaat hoofdzakelijk uit beton: ter plaatse gestorte wanden, kolommen, predallen, holle en volle wanden … “Naarmate de hoogte van het gebouw toenam, zijn we in functie van de uitvoeringssnelheid geëvolueerd van ter plaatse gestorte naar holle en volle prefabwanden”, legt Bart Reyniers uit. “Daarnaast hebben we ook een aantal metselwerkwanden gerealiseerd, maar dat was eerder beperkt. Zodra de draagstructuur klaar was, zijn we gestart met de plaatsing van de gevelpanelen in wit architectonisch prefabbeton, aangeleverd door Enjoy Concrete. Op de langsgevels zijn deze in bandvorm gemonteerd – inclusief elementen met geïntegreerde ‘gordijnstructuur’ tussen de raamopeningen – terwijl de kopgevels zijn uitgerust met grote panelen tot 5 meter hoog en 9 ton zwaar. Deze laatste zijn rechtopstaand vervoerd via uitzonderlijk transport, zodat we ze met behulp van één torenkraan op hun plaats konden hangen.”
De grootste uitdaging was echter de opbouw van het dakniveau, geeft Bart Reyniers aan. “De realisatie van de onder- en bovenbouw was behoorlijk rechttoe rechtaan, maar dat veranderde zodra we de achtste verdieping bereikten. Daar werd het plots een heel stuk complexer, aangezien het hotel zich pal onder een van de aanvliegroutes van Brussels Airport bevindt. Daarom golden er strenge restricties met betrekking tot de maximale bouwhoogte. Om deze te verzoenen met de toegankelijkheidseisen zitten er allerhande verlaagde zones in het dakoppervlak, waardoor er sprake is van vijf à zes verschillende dakniveaus. Het was een huzarenstukje om die puzzel volledig in elkaar gebokst te krijgen. Daarnaast moesten we ook alvast rekening houden met de aansluiting op fase 3, terwijl daar nog geen finale plannen of modellen van bestonden. Daarom moesten we ons louter baseren op tekstuele info. Dit had de nodige implicaties voor onder meer de uitlijning van de gordijngevels op de bovenverdieping en de gevelpanelen in architectonisch prefabbeton. Gelukkig was de verstandhouding met de bouwheer en de architect uitstekend, zodat we altijd bij hen terechtkonden met vragen en opmerkingen. We zijn deze dagen de laatste zaken aan het afronden en ook de binnenafwerking is volop aan de gang, dus het hotel zit goed op schema voor opening dit najaar!”
Niet enkel in architecturaal en bouwkundig, maar ook in structureel opzicht is Mövenpick Brussels Airport een bijzondere realisatie. COBE ingenieurs werd aangesteld om de stabiliteit van de open ruwbouw te garanderen. Een uitdagende klus gezien het specifieke karakter van het nieuwe hotelcomplex.
Tekst Tim Janssens | Beeld AB-Eiffage
Philippe Alders, projectingenieur bij COBE ingenieurs: “We zijn allereerst op zoek gegaan naar de beste structuur voor de bovenbouw in relatie met de onderbouw, met oog voor het budgettaire plaatje en het architecturale ontwerp. Daarnaast hebben we ook mee nagedacht over hoe de bouwput op een veilige manier gerealiseerd kon worden, vermits het de bedoeling was om drie ondergrondse niveaus te voorzien – qua structureel ontwerp een behoorlijke uitdaging. Vervolgens hebben we 3D-bekistingsplannen uitgewerkt in Revit Structure, inclusief de opmaak van het bestek en de meetstaat die als uitgangspunt dienden voor de aanstelling van de aannemer. Nadien hebben we ook nog alle wapeningsplannen opgemaakt, om tot slot over te gaan tot de werfopvolging. Zowel in het voortraject als tijdens de uitvoering waren we dus nauw betrokken.”
Ontwerpmatige aanpassingen
De draagstructuur van het gebouw is op aangeven van COBE ingenieurs verder geoptimaliseerd. “De structuur van de bovenbouw moest enerzijds hernomen worden op het gelijkvloers en anderzijds boven de kelder. Aangezien de lasten dermate groot werden vanwege de hoogte van het gebouw, hebben we ervoor gezorgd dat de structuur zo veel mogelijk doorloopt van de kelder naar boven, zodat er zo weinig mogelijk hernemingen nodig waren. Dit om kosten te besparen en geen onnodige kolommen te moeten plaatsen in open ruimtes”, legt Philippe Alders uit. “De vereiste ontwerpmatige aanpassingen zijn gebeurd in nauwe samenwerking met de architect en de ontwikkelaar. Dat we in het verleden al veel andere hotels gerealiseerd hebben met Fjord RED heeft daar zeker bij geholpen (onder meer bij het voorzien van de benodigde uitsparingen en technische schachten). Met Buro Architectuur hadden we voordien nog niet samengewerkt, maar dat is eveneens prima verlopen.”
Veel reken- en denkwerk
Ook de zware betonnen gevelafwerking maakte Mövenpick Brussels Airport allerminst alledaags. “Ze is pas na de realisatie van de draagstructuur gemonteerd om het risico op schade tijdens de bouwwerken te minimaliseren en een perfecte onderlinge uitlijning tussen de gevelelementen te garanderen. In samenspraak met prefabbetonleverancier Enjoy Concrete en ruwbouwaannemer AB-Eiffage hebben we alles voorzien om dit mogelijk te maken. Er is dus wel wat reken- en denkwerk aan voorafgegaan, net als aan de realisatie van het dakniveau. Dat we de opgelegde maximale hoogte absoluut niet mochten overschrijden, bracht de nodige detaillering met zich mee in functie van de toegankelijkheid, dakopstanden enzovoort. Dit alles maakte van Mövenpick Brussels Airport een uitdagend project waar we met veel voldoening op terugkijken”, besluit Philippe Alders.
Orona – Liften
Mövenpick Brussels Airport is een bijzonder hotel. Niet alleen door de fraaie uitstraling van het rijzige gebouw, maar zeker ook door de atypische indeling. Aangezien de receptie en het restaurant zich niet op het gelijkvloers, maar op de panoramische bovenverdieping zullen bevinden, is de verticale circulatie een cruciaal aandachtspunt. “Het is een flinke uitdaging om de drukke personen- en goederentrafiek tussen de lagere niveaus en de achtste verdieping optimaal te laten verlopen, zowel voor hotelgasten als externe restaurantbezoekers”, vertelt Robbe Driessens, sales engineer bij Orona. “Naast een dienstlift die enkel toegankelijk is voor het personeel is er geopteerd voor vier liften in Quadruplex-uitvoering. Dit impliceert dat hun werking op elkaar wordt afgestemd via een slimme sturing, die rekening houdt met de nabijheid van de verschillende liften en het aantal personen dat zich al in de liftkooi bevindt. De afwerking is in lijn met het luxueuze karakter van het hotel. Het moest iets speciaals zijn dat zou passen bij de stijlwand met verticale houten latten op het gelijkvloers. Bijgevolg zijn zowel de verzonken liftdeuren als de binnenkant van de liftkooi en het bedieningspaneel uitgevoerd in bronzo pallinato, een inoxvariant met een matte bronzen uitstraling. Het was fijn om zo’n hoogwaardig project te kunnen uitvoeren voor een klant waar we vaak mee samenwerken. In fase 3 zullen nog twee extra liften geïnstalleerd worden, dus daar kijken we alvast naar uit!”
CS Raamconstructies – Aluminium buitenschrijnwerk en gordijngevels
Samen met prefabbeton is glas de rode draad in het gevelontwerp van Mövenpick Brussels Airport. CS Raamconstructies stond in voor de installatie van het aluminium buitenschrijnwerk en de gordijngevels. “Een gevarieerde en uitdagende opdracht”, zegt projectleider Tom Willemsen. “Op het gelijkvloers ging het om standaard gordijngevelprofielen, van verdieping 1 tot en met 7 om vaste ramen en op de achtste verdieping om gordijngevels met verticale structurele voegen, goed voor 1700 m² buitenschrijnwerk in totaal. De ramen van de hotelkamers zijn uitgerust met zwaar akoestisch glas en rondom zijn ze akoestisch afgewerkt om geluidshinder te vermijden. De gordijngevels op de panoramische bovenverdieping hangen buiten het vlak van de draagstructuur en werden – van binnenuit en met behulp van kleine hoogwerkers en de torenkraan – geplaatst vooraleer de onderliggende gevels werden bekleed met prefabbetonpanelen. Om oververhitting van het glas en thermische breuk te voorkomen, hebben die gordijngevels bovendien een atypische samenstelling: gehard glas aan de binnenkant en gelaagd glas aan de buitenkant. Doordat de bouwheer en architect gelijmde voegen in plaats van verticale afdeklatten wilden, moesten we de glaspartijen vastklemmen langs de buitenzijde, zodat er enkel onder- en bovenaan een afdeklat zou zitten. Tot slot is een deel van de gevel over quasi de volledige hoogte uitgerust met een 5 meter brede strook groen glas, wat onder meer qua thermische uitzetting en brandveiligheid geen sinecure was. In de studiefase werd aandacht besteed aan het ontwerp, zodat de constructie kan aansluiten op fase 3. Er kwamen dus wel wat bijzonderheden bij kijken. Gelukkig was de verstandhouding met AB-Eiffage uitstekend, temeer omdat we konden samenwerken met dezelfde projectleider als bij de Nike-site in Ham. Een blij weerzien dat het eindresultaat ten goede kwam!”
Enjoy Concrete – Gevelpanelen
De betonnen gevelbekleding van Mövenpick Brussels Airport is een blikvanger op zich. Niet enkel omdat er sprake is van een subtiel contrast door de combinatie van twee verschillende afwerkingen (glad en microgewassen) en tinten (crèmewit en beige), maar vooral ook vanwege de geïntegreerde geometrische patronen die uitwaaierende gordijnen symboliseren. “Op de langsgevels zijn deze ‘gevelgordijnen’ 1,4 meter hoog – net als de raampartijen die ze flankeren – en waaieren ze afhankelijk van hun specifieke positie uit naar links of rechts. Op de kopgevels gaat het om twee verticale stroken van 3,2 meter breed die doorlopen over de volledige hoogte van het gebouw”, vertelt Maarten Durnez van prefabbetonleverancier Enjoy Concrete. “We hebben de gevelpanelen vervaardigd op basis van een parametrisch ontwerp, dat we digitaal aangeleverd kregen via de architect. Dit had heel wat voeten in de aarde, want we stelden al meteen vast dat de gordijnstructuren in hun initiële vorm niet ontkistbaar waren. Via eigen 3D-modellering en 3D-geprinte maquettes zijn we gelukkig toch tot een valabel alternatief gekomen dat aan ieders wensen en eisen voldeed. Vervolgens hebben we de gevelpanelen op ware grootte geproduceerd met behulp van speciale mallen in gefreesde EPS, volgens een uitgekiend driestappenplan. Tijdens onze intensieve zoektocht naar de optimale oplossing hadden we nog twee andere opties in overweging genomen – textielbekisting en bekisting met 3D-geprinte betonmallen – maar afgaande op het uiterst geslaagde eindresultaat kunnen we stellen dat we de juiste keuze gemaakt hebben. We bewaren de mallen intussen voor wanneer fase 3 in uitvoering gaat.”
Louwers Mediagroep
Domein de Herten
Hertsbergsestraat 4
8020 Oostkamp, België
© 1987 - 2024 Louwersmediagroep.
