Nieuwe Vlaamse regering keurt aangepast energie- en klimaatplan goed

In 2018 maakte de vorige Vlaamse regering al een ontwerp van klimaatbeleidsplan en een ontwerp van energieplan op. Maar op 9 december 2019 heeft de nieuwe Vlaamse regering een geïntegreerd energie- en klimaatplan tot 2030 goedgekeurd, dat op een aantal punten van de vorige plannen afwijkt. Met dit plan beoogt de nieuwe regering tegen 2030 een energie-efficiëntiewinst van 32,5 %, maar rekent ze tegelijk op een hogere bijdrage van hernieuwbare energie.

De kilometerheffing voor personenwagens en licht vrachtverkeer wordt in het nieuwe energie- en klimaatplan vervangen door een duurzame modal shift op het niveau van de vervoerregio’s en een extra stimuleringsbeleid ten gunste van alternatieve vervoermiddelen. In plaats van belasten opteert de nieuwe regering dus voor sensibiliseren. Op gelijkaardige wijze werd de verplichte renovatie van woningen vijf jaar na de notariële overdracht vervangen door het stimuleren van grondige renovaties. Het energie- en klimaatplan behoudt de verplichting om binnen de vijf jaar na de aankoop van een pand energetische ingrepen uit te voeren enkel voor energieverspillende tertiaire gebouwen.

Te laag ambitieniveau voor burgers

De Vlaamse werkgeversorganisatie Voka betreurt dat de klimaatambitielat voor de burgers met deze twee wijzigingen fors wordt verlaagd in vergelijking met de industrie. Maar de VCB merkt daarbij op dat een kilometerheffing op personenwagens ook het vele lichte vrachtvervoer in de bouw zou treffen. Om de gezinnen aan te zetten tot een woningrenovatie plant de nieuwe regering een uitgebreider systeem van renteloze leningen vanaf 2021.

Op de persconferentie naar aanleiding van het energie- en klimaatplan sprak minister Zuhal
Demir over renteloze leningen tot € 30.000. Met een hypothecaire rente van 2 % zou de besparing oplopen tot meer dan € 6.400, en bij een rente van 2,5 % tot € 8.300. Daarbij komt dan nog de extra verlaging van de registratierechten met 1 % bij grondige renovatiewerken. Voor een woning met een aankoopprijs van € 250.000 kan er daardoor nog eens € 2.500 extra bespaard worden.

De VCB is wel van oordeel dat het verschil van 1 % met nieuwbouw te laag is. En om gezinnen aan te zetten tot een grondige renovatie zou het bedrag van de renteloze lening hoger moeten liggen. Dat is zeker het geval als de renovatie gepaard gaat met de verwijdering van asbest. Het energie- en klimaatplan voorziet weliswaar in een premie per renovatie van een asbesthoudend dak van een woning als bijkomende maatregel. Maar dan nog is een verhoging van het maximale bedrag voor de renteloze lening van € 30.000 tot bijvoorbeeld € 50.000 aan te raden om burgers aan te sporen om diepgaand te renoveren.

Meer hernieuwbare energie

Behalve meer energie-efficiëntie beoogt het energie- en klimaatplan meer dan voorheen een hogere energieproductie uit hernieuwbare bronnen – vooral groene stroom en groene warmte. Het plan hecht veel belang aan de uitbouw van warmtenetten. Stookolieketels worden vanaf 2021 verboden in nieuwe woningen, bij grondige energetische renovaties en bij de vervanging van bestaande ketels. De Vlaamse regering rekent erop dat dit verbod het gebruik van warmtepompen en geothermie zal doen toenemen. Bovendien hoopt zij via de geplande uitrol van de digitale meters te kunnen profiteren van de gunstige effecten van een meer gedigitaliseerd energiesysteem.

Het energie- en klimaatplan besteedt ook aandacht aan de uitvoering van sloopwerken. In 2020 hoopt de Vlaamse regering drieduizend slooppremies te kunnen uitbetalen. Daarna zou overal in België een btw-tarief van 6 % voor sloopwerken moeten gelden. Dat zal echter afhangen van de nieuwe federale regering. Als bijkomende maatregel voorziet het Vlaams energie- en klimaatplan in een uitbreiding van de extra verlaging van de registratierechten met 1 % van aankopen die gevolgd worden door renovatiewerken naar aankopen die worden gevolgd worden door sloop.