WIE NU NIET ZAAIT, ZAL LATER NIET KUNNEN OOGSTEN

Ter nagedachtenis van de slachtoffers wordt onder de Menenpoort in Ieper al sinds 1928 elke avond stipt om 20 uur de ‘Last Post’ geblazen. In ons rugzakje zit een oorlogsverleden. We zijn ervaringsdeskundigen. En toch lopen we, ondanks de aan de voet van de Ijzertoren te lezen leuze en het gelijknamige lied van K3 – ‘Nooit meer oorlog’ – weer maar eens achter de feiten aan. Wie hierbij denkt dat oorlogen altijd door machtsbeluste individuen, gekken of dictators worden geïnitieerd, heeft het mis. Er wordt wereldwijd gevochten om energie, water en materialen. Het kan niet genoeg worden benadrukt: we moeten ‘meer met minder’.

Bij een overheveling van bevoegdheden van het federale naar het gewestelijk niveau werd enkele jaren geleden in de personenbelasting de aftrek voor passiefhuizen en nulenergiewoningen afgeschaft. De steunmaatregel moest plaatsmaken voor een korting op de onroerende voorheffing, gekoppeld aan het E-peil. Plotsklaps vonden opdrachtgevers investeren in energiezuinige technieken aantrekkelijker dan ware behoeftereductie. Ruimtelijk rendement, vormefficiëntie en gepast zongericht bouwen zouden hoger op de politieke agenda moeten staan dan de tijdelijke btw-verlaging op energie, aardgas en warmte. Dit cadeautje, dat we wellicht via de belastingen zullen terugbetalen, brengt noch een besparing, noch een gedragsverandering met zich mee. Bij de overheden ontbreekt een lange-termijnvisie en in de zoektocht naar oplossingen leiden te veel burgers aan het NIMBY-syndroom.

Was er nu echt een waterbom boven de Vesdervallei nodig om een onthardingsbeweging op gang te brengen? Moet de waterschaarste nog nadrukkelijker zijn vooraleer in te zetten op grijs- en/of zwartwaterrecuperatie? Zijn er nog stevigere prijsstijgingen en langere leveringstermijnen nodig om circulair bouwen écht ingang te doen vinden, meer urban farming-businessmodellen op de kaart te krijgen en te beseffen dat we beter bouwmaterialen uit eigen streek zouden gebruiken? Zijn er nog meer files en verkeersdoden nodig ter uitbouw van een betekenisvolle fietsinfrastructuur? Moet de betaalbaarheid van het wonen helemaal ontsporen vooraleer het kader voor coöperatieve modellen te verruimen?

Weze gewaarschuwd: wie nu niet zaait, zal later niet kunnen oogsten.

De Pen wordt doorgegeven aan Piet Colruyt, architect, filosoof, klimaatactivist en impactinvesteerder.