Groen wonen langs Herentalse stadsrand

De Heern in Herentals is een van de interessantste stedenbouwkundige projecten van de voorbije jaren. Hoewel het is opgetrokken langs de stadsring, kozen de initiatiefnemers toch niet voor hoogbouw, die tegenwoordig bijna vanzelfsprekend is op zulke locaties. De site herbergt een variëteit aan woningtypes en is omringd door het nodige groen.

De naam ‘De Heern’ verwijst naar de haagbeuk, die vroeger heern werd genoemd en die ook zijn naam gaf aan de stad Herentals. De Heern is opgevat als een woonerf met 84 koopappartementen en zes praktijkruimtes voor beoefenaars van een vrij beroep, verdeeld over vier gebouwen die samen goed zijn voor elf traphallen. De appartementen zijn qua omvang zo verschillend – ze hebben een, twee of drie slaapkamers – dat ze zowel alleenstaanden als koppels en jonge gezinnen kunnen bekoren.
Ze beschikken elk over een tuin of een terras. Het groen is autovrij, want de parkeergelegenheden bevinden zich in twee ondergrondse parkeergarages. Een voetgangerspassage doorheen het woonerf versterkt het ruimtelijk weefsel en verbindt de gemeenschappelijke buitenruimtes met de openbare functies.

POLO Architects en Landinzicht maakten van de lokale mogelijkheden gebruik om deze zone om te vormen tot een levendige, groene woonomgeving, waar de hoge densiteit van stedelijk wonen wordt gekoppeld aan een open landschap. De bouwhoogte varieert van drie bovengrondse niveaus aan de kant van de binnenstad tot acht niveaus langs de ring. De blikvanger in het groen is een wadi, die ook een praktische functie heeft, met name als buffer- en infiltratiebekken voor overtollig regenwater.

Er is eveneens veel aandacht besteed aan de esthetiek. Zo bestaat het gevelmetselwerk uit een mix van recuperatiebaksteen en gechipperde witte gevelsteen. Een deel van de gevels is gemetseld als open en gesloten claustra. Muurkappen en dorpels zijn uitgevoerd in aluminium plooiwerk. In de beton-partijen die zichtbaar bleven, is titaniumdioxide verwerkt als toeslagstof.
Dit levert niet alleen een heldere witte kleur op, maar stoot ook organische vervuiling af.

De uitstekende ligging maakt van De Heern eigenlijk een buitenkansje. De binnenstad ligt op wandel- en fietsafstand. Langs de ring zelf bevinden zich niet alleen diverse commerciële en dienstverlenende zaken, maar wordt ook toegang geboden tot drie opritten van de E313 en – mocht de snelweg fileproblemen ondervinden – tot de hoofdwegen naar Geel en Lier. Verder is er het fietspad langs het kanaal, dat nu al een klassieker is voor pendelaars met of zonder elektrische fiets.  

Om De Heern te kunnen bouwen, werden twee oude rijhuizen gesloopt. De rest van de zone was onbebouwd akkerland. De nieuwe appartementen zijn bijna-energieneutrale (BEN) woongelegenheden. Hun uitstekende duurzaamheidsscore is onder meer te danken aan PV-panelen, lucht-waterwarmtepompen en vloerverwarming.

Het bouwproject is uitgevoerd in bouwteam. “In het tijdig zoeken naar de beste oplossingen, samen met de architect en de bouwpromotor, kwam de sterkte van Vanhout volop tot uiting”, stelt projectleider Michiel Wielockx. “Een goed voorbeeld daarvan is de engineering om vooraf de vereiste betonvolumes nauwkeurig te ontwerpen en te berekenen. In De Heern is voor meer dan 500.000 euro prefabbeton geplaatst. Het kwam er onder meer op aan om de ideale vorm van de platen en hun individuele ophanging uit te dokteren, evenals een optimale combinatie met andere bouwmaterialen, zoals het gevelmetselwerk en het buitenschrijnwerk.”