Betonnen brugliggers met unieke geometrie goed voor dubbele primeur

In het oosten van het land raakten veel kunstwerken beschadigd tijdens de overstromingen in juli 2021. Sommige bruggen zagen hun stabiliteit zelfs in gevaar komen. In dergelijke gevallen kan het nodig zijn om de volledige constructie te vernieuwen, zoals aan de Vesder en Helle-rivieren in Eupen. Vier kersverse betonnen bruggen springen er in het oog dankzij spiraalvormige liggers, die vervaardigd zijn door Ets Ronveaux.

Dankzij hun specifieke geometrie, ontworpen door studie- en architectenbureau Servais, konden de fiets- en voetgangersbruggen optimaal geïntegreerd worden in het landschap. Julien Grosjean, projectingenieur bij Ets Ronveaux: “Afgezien van het esthetische aspect komt de bijzondere vorm ook tegemoet aan de wens om de hoogte onder de liggers te vergroten en een centrale pijler te vermijden. Dit verbetert de doorstroming van de rivier en zal de schade bij eventuele toekomstige overstromingen beperken.” 

De liggers, waarvan er acht vervaardigd zijn voor vier verschillende bruggen, zijn maximaal 25,50 meter lang en 2,10 meter hoog. De grootste exemplaren wegen 21 ton. De liggers werden geprefabriceerd bij Ronveaux in een continu proces, maar hun installatie ter plaatse werd gespreid over meerdere weken. Het eerste kunstwerk dat in gebruik werd genomen, was de brug van Langesthal, waar de liggers eind november geplaatst werden.

Gezien hun uiterst ongebruikelijke vorm was de productie van deze betonelementen een heuse uitdaging voor Ronveaux, van ontwerp tot levering. Julien Grosjean: “Het was ongezien. Om de haalbaarheid van het project en de kosten goed te kunnen inschatten, moesten we nadenken over hoe de liggers gewapend en gegoten zouden worden en hoe we de bekisting zouden realiseren, waarvoor maar liefst 20 ton staal nodig was.”

De bekistingsplannen voor de betonelementen werden uitgetekend in 3D om zo goed mogelijk te voldoen aan de wensen van de bouwheer en ontwerper. Het metaalatelier van Ronveaux moest vervolgens alle staalplaten snijden, buigen en assembleren om de onconventionele rondingen van de tweedelige bekisting te creëren. Haar totale lengte bedraagt 26 meter, voor een hoogte van 1,20 meter en een breedte van 2,60 meter.

De betonnen liggers zelf vallen op door het gebruik van roestvrijstalen wapening, een tweede primeur voor Ronveaux. Zo zal het beton minder schade ondervinden door corrosie van de wapening, een hardnekkig probleem bij veel kunstwerken in België. De duurzaamheid van de liggers zal de levensduur van de bruggen ten goede komen. Bovendien was dit type wapening ook perfect geschikt voor de relatief slanke structuur die studie- en architectenbureau Servais voor ogen had, omdat de betondekking iets dunner kan zijn dan bij conventionele staalwapening.

Maar dat is nog niet alles. Julien Grosjean vervolgt: “De liggers werden enkel aan de horizontale kant gegoten, de rand, waardoor ze vervolgens 90° moesten worden gedraaid. Voor deze operatie was speciale hijsapparatuur nodig omdat het zwaartepunt van de liggers niet op één lijn ligt met de lengteas, zoals het geval is bij een rechte ligger. Omdat de liggers in hun definitieve positie als een boog functioneren, bestond het risico dat ze zouden breken als we ze op de klassieke manier zouden behandelen. Nadat de bekisting was verwijderd, werden ze dan ook in een metalen wieg geplaatst, zodat ze binnen in onze hal konden worden gedraaid vooraleer ze werden gestockeerd.”

Alle liggers werden vervolgens naar de werf getransporteerd, nog steeds in hun wieg, om te worden geïnstalleerd door Haas&Co, in samenwerking met Bodarwé. “Zodra alles gebetonneerd was, werden de wiegen verwijderd, zodat we ze voor de volgende brug konden gebruiken.”

“Wat me bijblijft van dit project is het vermogen van alle afdelingen van Ronveaux om zich aan te passen aan een atypische opdracht”, besluit Julien Grosjean. “Er zijn maar weinig bedrijven in België die dergelijke betonelementen kunnen produceren. We waren in staat om de juiste oplossingen te vinden voor de volledige uitvoeringsfase en konden zo aan de strikte eisen van de bouwheer voldoen. Petje af voor ons volledige team!”