Huidevetters-Wasserij, Brussel | De Brusselse Woning geeft woonkwaliteit nieuwe dimensie

Sociale huisvestingsmaatschappij De Brusselse Woning heeft haar wooncomplex Huidevetters-Wasserij een grondige opknapbeurt gegeven. Tegelijk liet ze ook het binnenplein, dat dit complex deelt met andere gebouwen van de woonmaatschappij, in een nieuw kleedje steken.

De oude trapzalen van het gebouw zijn verdwenen. “Ze belemmerden de nieuwe organisatie in de appartementen en waren op verschillende plaatsen overbodig. Vandaag zijn de appartementen bereikbaar via twee open trapzalen. De eerste is ingeplant in het gebouw, de tweede plaatsten we buiten”, zegt architecte Gaëlle Cnop. “Deze nieuwe trapzalen zijn interessant met het oog op energiebesparing. Door hun openheid worden ze op een natuurlijke wijze geventileerd en verlicht.”

Zo zag de achtergevel eruit voor de werken.
(Beeld: Floré)

Meer woonruimte

Loopbruggen op de derde en de nieuw opgetrokken vierde verdieping verbinden beide trapzalen met elkaar. “Verschillende insnijdingen herverdelen het oorspronkelijk massieve gebouw in kleinere volumes, om zo meer licht te kunnen laten binnendringen. Hierdoor ontstaan er knusse tussenruimtes en terrassen.”

Oorspronkelijk bood het complex plaats aan 32 sociale appartementen. Ondanks het grotere volume telt het gerenoveerde gebouw er slechts 23. Dit betekent dat de huurders nu meer woonruimte hebben. Elk appartement beschikt voortaan over een speelruimte voor de kinderen. Die kunnen zich ook uitleven op een loopcircuit rond een centrale ‘box.’ Deze herbergt alle functionele ruimtes, die geen natuurlijke verlichting nodig hebben, zoals de badkamer en een berging. De doorstroomappartementen zijn zowel gericht op het binnenpark als op de straat.

Zicht op de straatgevel.

Pragmatische organisatie

“In het ontwerp en bij de verdeling van de verschillende appartementstypes hielden we rekening met een pragmatische organisatie – lees: het boven elkaar plaatsen van gelijkaardige functies – om de knooppunten en technische kokers zeer rationeel te houden. De economische haalbaarheid en het eenvoudige technische onderhoud zijn voor een sociale huisvestingsmaatschappij een prioriteit. We hebben ook dezelfde appartementstypes boven elkaar geplaatst om op elke verdieping een gemengde typologie van appartementen te verkrijgen.”

Het binnenplein, vroeger vooral een parkeerzone, is nu een semipublieke groenzone. Het is overdag vrij toegankelijk, maar wordt ‘s avonds afgesloten, zodat alleen de bewoners er dan nog op kunnen. “De enige manier om dit plein te laten herleven was door het rechtstreeks te betrekken bij het gebouw. Daarom zijn de voormalige anonieme achtergevels ontworpen als voorgevels”, zegt
architecte Gaëlle Cnop.

Een samenspel van vijf plantenbakken – voor halfhoge beplanting – in het midden van het park zorgt voor wat dynamiek en reliëf. Houten banken volgen de belijning van de betonnen plantenbakken en brengen zo intiemere zones tot stand. Tafels moeten de sociale interactie bevorderen. De beplanting, de privéterrassen en de uitgekiende hellingen bufferen de appartementen op de begane grond van de publieke ruimte.

Verrassingen

“De renovatie was te ingrijpend om ze te kunnen uitvoeren terwijl de bewoners er bleven wonen”, blikt projectleider Wouter Vangeel van hoofdaannemer Floré terug. “We stonden ook in voor de sloopwerken. Dat leverde enkele verrassingen op. Zo bleken de oude vloeren uit terracottawelfsels te bestaan. Vandaag mag je die niet meer gebruiken vanwege hun beperkte draagkracht. Om die reden zagen we ons genoodzaakt om eerst het hele gebouw op te schoren en vervolgens de dakplaat en de vloerplaten van boven naar onder te verstevigen en waar nodig te vernieuwen.”

De voor- en achtergevels zijn integraal gemoderniseerd. Vroeger bestonden ze uit baksteen-
metselwerk, afgewerkt met prefab gevelplaten. De nieuwe, volgens de huidige normen geïsoleerde gevelafwerking bestaat deels uit pleister, deels uit keramische tegels. Vooral de begane grond en de inpandige terrassen zijn afgewerkt met tegels – de meest slijtvaste oplossing. De extra verdieping is dan weer overwegend bepleisterd.”

Voor die extra verdieping en de nieuwe binnenwanden in het bestaande gebouw gebruikte Floré cellenbeton. “Omdat het een erg licht materiaal is. Voor de bovenste dakplaat hebben we eveneens cellenbeton gebruikt, een specifiek product van dezelfde fabrikant. Het draagt een extensief groendak.”