Roeselare, AZ Delta | Focus op functionaliteit in nieuw ziekenhuisgebouw

Het nieuwe AZ Delta in Roeselare huisvest de zorg voor patiënten in een functioneel en doordacht gebouw. Een gebouw dat ook rekening houdt met het comfort voor artsen, verpleegkundigen en alle andere werknemers. Op een terrein van 25 hectare verrees een structuur van 116.000 vierkante meter. De centrale ruggengraat scheidt de voorkant van het gebouw – aan de kant van de Rijksweg, waar de poliklinieken zijn ondergebracht – van de verpleegeenheden en de patiëntenkamers, die aan de achterkant uitkijken op de groene omgeving rond Roeselare. Na een bouwtraject van meer dan zes jaar opent het ziekenhuis in het voorjaar van 2020 de deuren.

Reeds in 2002 schreef het Heilig-Hartziekenhuis van Roeselare een architectuurwedstrijd uit voor de bouw van een nieuw ziekenhuis. Dit werd ingegeven door de noodzaak om verder uit te breiden en de diensten verder te centraliseren. Hiervoor was geen ruimte meer, ook niet na de fusie met het Stedelijk Ziekenhuis Roeselare. VK Architects & Engineers won de wedstrijd en ontwierp een open, flexibel gebouw dat architectuur en zorg verenigt. Het bureau stond in voor het ontwerp van alle bouwdisciplines: van masterplanning over architectuur, technieken en stabiliteit tot de infrastructuur rond de campus.

Specifieke organisatie

“We werkten met een modulair grid op een strakke gevel, om zo een ritme te creëren dat de flexibiliteit en het functionele karakter van het gebouw in de verf zet”, zegt Patrick Bourgain, architect bij VK Architects & Engineers en projectmanager voor AZ Delta. “Elke 135 centimeter kan er binnenin namelijk een muur geplaatst worden. We zijn ook nooit de aandacht voor een groene omgeving uit het oog verloren.”

In het logistieke gebouw bevinden zich de burelen voor de ondersteunende diensten, het klinisch en pathologisch labo en een ziekenhuisapotheek. (Beeld: Erwin Tecqmenne)

De patiënt staat centraal in het ontwerp. Dit lijkt logisch voor een ziekenhuis, maar het vergt een specifieke organisatie van de verschillende diensten in zorggroepen en -polen. Zo kan er multidisciplinair gewerkt worden. Voorts is er sprake van aparte circulatiestromen voor patiënten en bezoekers – niet alleen in functie van de efficiëntie, maar ook in het kader van de privacy. “De zes zorgpolen worden bouwkundig gegroepeerd tot zorgvloeren. Dit maakt het gebouw compact, efficiënt en zuinig”, zegt Bourgain. “Daarnaast telt de campus drie volumes: de gekantelde L-vorm van het eigenlijke ziekenhuis, het logistieke gedeelte met de ondersteunende functies en een powerplant, waar alle energie voor de site wordt opgewekt. Rond het gebouw is plaats voor 1.450 wagens.”

Efficiënte structuur

“Het gebouw zit knap in elkaar”, zegt Kristof Goossens, projectverantwoordelijke bij Wycor. “Om te beginnen heb je drie ingangen: de spoed­ingang, de hoofdingang en de subacute ingang voor patiënten die regelmatig therapie volgen. “Op het gelijkvloers is plaats voor de dialyse, de radiotherapie, het operatiekwartier en de spoed­afdeling. Ter hoogte van de patio, waar ook de logistieke voorbereiding voor het operatiekwartier gebeurt, vind je onder meer de administratie, keuken, wasstraat, kleedkamers en de douches voor het personeel terug.”

In totaal werden er 375.000 vierkante meter gipskartonplaten verwerkt en 65.000 vierkante meter verlaagde plafonds geplaatst. (Beeld: Erwin Tecqmenne)

Verdiepingen 1 tot en met 4 zijn gelijkaardig. Aan de voorzijde bevinden zich de poliklinieken voor de consultaties, opgebouwd in trapvorm. Aan de achterzijde vind je telkens de verpleegeenheden met de patiëntenkamers, voorzien van zonwering en met uitzicht over de groene, Roeselaarse velden. Deze verpleegeenheden zijn verdeeld in een open vingerstructuur, waardoor het gebouw minder intimiderend overkomt. De directie van het ziekenhuis zit op de vijfde verdieping. De overige ruimte op de vijfde verdieping wordt ingenomen door de technische installaties zoals de luchtgroepen, ventilatie, enzovoort.

Coördinatie en planning

De bouw van een nieuw ziekenhuis is een enorme uitdaging. Niet alleen door de omvang van het project, maar ook door de complexiteit. Daarom bundelden afwerkingsbedrijf Wycor uit Wetteren en algemeen aannemer Jansen the Building Company uit Oudsbergen – twee partijen met heel wat ervaring in dergelijke projecten – hun krachten in een tijdelijke handelsvennootschap (THV). Samen staan ze in voor het volledige lot van de voltooiing. Daarnaast kreeg de tijdelijke handelsvereniging ook de pilootopdracht van het project toegewezen, waakt ze over de inrichting van de hele werf en beheert ze de gemeenschappelijke kosten.  

AZ Delta beschikt uiteraard over de allernieuwste ziekenhuistechnieken.

De THV speelde daarnaast ook een voortrekkersrol in de coördinatie van de planning met alle nevenaannemers. “Dat moet ook wel om het project te doen slagen. Een team van zestien mensen staat in voor de dagelijkse werking en opvolging. Vaak zijn we met meer dan honderd mensen tegelijk aan de slag op de werf, enkel en alleen voor het lot voltooiing”, zegt Kristof Goossens.

45.000 liter verf

Het lot voltooiing startte na het leggen van de chapevloeren en soepele vloeren, waarvoor Wycor alleen instond en waarvan een eerste fase opgestart werd in het najaar van 2016. Het lot voltooiing voerde Wycor vervolgens samen met Jansen the Building Company uit. Het behelst nagenoeg alles wat afgewerkt moet worden in het ziekenhuis van 116.000 vierkante meter – op de chapes, vloeren en technieken na.

Eerst werd het hoofdgebouw afgewerkt: de plaatsing van gipskartonwanden, verlaagde plafonds, binnendeuren, binnenramen, sanitaire cellen met meubilair, gordijnkasten, venstertabletten, enzovoort. Zo werd er meer dan 375.000 vierkante meter gipskartonplaat verwerkt – goed voor zo’n 55 voetbalvelden. Daarnaast zijn er ook 65.000 vierkante meter verlaagde plafonds, 45.000 liter verf (waarmee je een zwembad van 10 meter lang, 3 meter breed en 1,5 meter diep zou kunnen vullen), 3.741 draaideuren, 634 schuifdeuren, binnenramen en in totaal meer dan 6 miljoen schroeven in de gipsplaten geplaatst. Leg deze laatste op een rij en je krijgt de afstand van Roeselare tot Santiago de Compostella.

“Vaak zijn we met meer dan honderd mensen tegelijk aan de slag op de werf, enkel en alleen voor het lot voltooiing”, zegt Kristof Goossens.

In een tweede fase werd het logistieke gebouw onder handen genomen. Daar bevindt zich, naast burelen voor de ondersteunende diensten en het klinisch en pathologisch labo, ook een ziekenhuisapotheek. Deze is gerealiseerd door Jansen Cleanrooms, een gespecialiseerde divisie binnen Jansen the Building Company. “In heel veel ruimtes gelden strikte voorwaarden op het vlak van hygiëne, luchtdichtheid en drukverschillen. De afwerking van de ziekenhuisapotheek verdient dan ook een bijzondere vermelding”, aldus Frederik Hardies, project manager bij Jansen the Building Company.

Experts in afwerking

Jansen the Building Company is een algemene aannemer die gespecialiseerd is in binnenafwerking. “We hebben oog voor detail en gaan proactief op zoek naar oplossingen waarbij we onze verschillende specialisaties kunnen combineren, zoals het plaatsen van gipskartonwanden en verlaagde plafonds. Dit was eveneens het geval in AZ Delta”, zegt Frederik Hardies. “Veel van onze afwerkingsproducten zijn bovendien in huis bedacht en ontwikkeld. We ontwikkelen onze eigen KAY-klimaatplafonds, die voor een gezond, comfortabel klimaat zorgen, terwijl Maars Jansen verplaatsbare wanden produceert, die een oppervlakte met oog voor privacy, duurzaamheid en hygiëne opdelen in flexibele ruimtes. In dit project plaatsten we onze verhoogde vloeren en gebruikten we onze prefab gipskartonelementen bij de afwerking van de hoeken en de plafonds. Zo kon er veel tijd uitgespaard worden bij het plamuurwerk.”

Wycor is gespecialiseerd in renovatie- en voltooiingswerken. Het doet hiervoor een beroep op circa 230 medewerkers, waaronder een multidisciplinair team van engineers en schrijnwerkers, die met vakmanschap en oog voor detail instaan voor de productie en de plaatsing van binnen- en buitenschrijnwerk en meubilair. In AZ Delta nam Wycor de plaatsing van het binnenschrijnwerk, de hermetische schuifdeuren, 634 andere schuifdeuren, 3.741 draaideuren, de beglaasde binnenwanden en de ComTec-schuifdeuren voor zijn rekening.

“De Swift SD30-schuifdeuren zijn speciaal ontwikkeld voor AZ Delta”, licht Johan Van der Stadt, algemeen directeur van Wycor, toe. “Dit type deur is voorzien van een kantlat in kunststof en kan uitgerust worden met een automaat en maximale beglazing.

Het is een nieuw concept waarbij we ook letten op vereenvoudigde plaatsing. Binnenkort wordt deze deur ook opgenomen in de BENOR ATG 2480. De Swift SD30 is een groot succes en wordt intussen ook al op andere werven toegepast.” Daarnaast zijn er ook circa 4.350 metalen omlijstingen geplaatst. Voor het stalen schrijnwerk is er geopteerd voor materiaal van Wycotec, een bedrijf dat uit de schoot van Wycor is uitgegroeid tot een volwaardige speler op de markt voor afwerking, metalen omlijstingen, metalen deuren en stalen schrijnwerk.

Na het bouwproces moet nog de nodige tijd gerekend worden om de ziekenhuisinfrastructuur te verhuizen en op te starten. Intussen zijn de werken zo goed als afgerond. De oplevering is voorzien rond de jaarwisseling, de opening in het voorjaar van 2020.