Prefabbeton sluit aan bij klassieke architectuur

Dit project is een van de deelprojecten van het pilootproject ‘Onzichtbare zorg voor De Korenbloem’ in Kortrijk. Een historische neoklassieke villa werd uitgebreid en herbestemd met een gebouw dat nieuwe woonmodellen biedt voor bewoners met specifieke zorgprofielen. Het creëert tevens een nieuwe link tussen de straat en een centraal gelegen park, midden in een bouwblok aan de rand van de Guldensporenstad.

De nabijheid van de bestaande villa, met haar klassieke verticale geleding, bood inspiratie voor het ontwerp van de gevel van het nieuwe gebouw. Dit ontleent elementen van klassieke tuinstructuren zoals balkons, pergola’s, luifels en tuinkamers om zo een mediërende schaal te creëren tussen de privacy van het woongebouw en zijn stedelijke context.

Betonnen lijnelementen variëren in diepte rondom het gebouw en creëren luifels en terrassen die de kwetsbare bewoners beschutting bieden. Ranke geprefabriceerde betonnen kolommen, die door hun gezuurde oppervlak het witte aggregaat en zwart zand in een terrazzo-effect onthullen, creëren een ritmische gevel langs de nieuwe route naar het park. Na verloop van tijd zullen kleurrijke klimplanten, zoals blauwe en gouden regens, hun weg vinden langs de kolomstructuur om een weelderig groen kader te creëren voor het dagelijkse leven van de bewoners.

Een nieuwe zeshoekige tuinkamer, twee verdiepingen hoog, werd opgetrokken in een volledige zichtbare prefabbetonstructuur. Deze zorgt voor een directe verbinding tussen de nieuwbouw en de gerestaureerde historische villa. Gebaseerd op het concept van de historische ‘folie’ leest dit gebouwtje als een caleidoscopische structuur.

In dit project ontwikkelden de architecten een architectuurtaal die hedendaags is, maar ook een dialoog kan aangaan met het historische verleden van de site. Architectonisch beton was hiervoor het ideale materiaal, omdat het toelaat om op een zeer verfijnde manier elementen vorm te geven. Tegelijkertijd is de oppervlakte bewerkbaar om een bepaald visueel aspect te verkrijgen. De combinatie van deze eigenschappen heeft geleid tot het unieke en zeer karakteristieke uitzicht van het gebouw.

Hoewel het bescheiden is in omvang, zet het ontwerp uitdrukkelijk prefabbetonelementen in om een specifiek architecturaal en ruimtelijk kader te creëren voor de kwetsbare bewoners van het woonzorgcentrum. Het respect dat het ontwerpteam (Studio Jan Vermeulen i.s.m. Tom Thys Architecten, met VK architects+engineers part of Sweco als studiebureau), aannemer STRABAG en producent Verhelst Prefab hebben voor deze bewonersgroep uitte zich in de voortdurende aandacht voor kwaliteit en het vakmanschap dat werd tentoongespreid om dit te realiseren.

De architect bestudeerde eerst uitvoerig 3D-modellen en onderzocht de geometrie van de verschillende betonelementen om deze op elkaar af te stemmen, met de bedoeling de continuïteit van de lijnen zo vloeiend en vanzelfsprekend mogelijk te maken. Om prefab te faciliteren, werd in de complexe geometrie steeds gezocht naar vormelijke continuïteit tussen de elementen om het aantal op maat gemaakte bekistingen te beperken.

De samenstelling van het beton is gekozen in functie van het uitzicht. Het terrazoachtige effect van de elementen geeft het gebouw een subtiel materieel karakter mee. De uitdaging was om de verschillende soorten prefabelementen, die op diverse manieren bekist en gegoten waren, toch een visueel uniform oppervlak te geven. Verschillende zuurtechnieken werden toegepast om dit te realiseren.

De slanke kolommen en de met zorg maatgegeven luifels en balkons geven het geheel een statig en rustgevend karakter. De technische uitvoering is bijzonder geslaagd. De fijne gezuurde afwerking sluit harmonieus aan bij de klassieke architectuur van het negentiende-eeuwse landhuis. Dit project toont hoe prefabbeton kan worden ingezet voor de realisatie van renovatie- en uitbreidingsprojecten met een verfijnde en tegelijk solide architectuur.