Prestigeprojecten met prefabbeton

Eind november vond de negende uitreiking van de FEBE Elements Awards plaats. Na een jaartje pauze vanwege corona werden er opnieuw vijf laureaten geselecteerd in evenveel categorieën. Wij pikten er drie interessante categorieën uit – Precast in Buildings, Precast in Landscape en Outstanding Precast – en belichten de winnende projecten.

Op de Warandeberg in Brussel werd eind vorig jaar de laatste hand gelegd aan de nieuwe hoofdzetel van BNP Paribas Fortis, die plaats biedt aan 4.500 bankmedewerkers. Het gebouw zoekt op een organische manier contact met de omgeving. Ook de gevel draagt bij tot die hechte band met de rest van de binnenstad. In plaats van massieve sokkels met een gesloten karakter is er gekozen voor een transparant exoskelet in wit, architectonisch beton. Dit laatste bestaat uit een driehonderdtal kolommen die telkens zijn opgebouwd uit verschillende delen. In het beton is een warme, groene korrel verwerkt om levendigheid en diepte te creëren. De kolommen bepalen niet enkel het architecturale karakter van het gebouw, maar maken tevens integraal deel uit van de dragende structuur.

De jury van de FEBE Elements Awards waardeerde de hoogwaardige technische uitvoering van het prefabbeton: “De grote variatie in maatvoering en geometrische vorm van de elementen is indrukwekkend. Het vergt vakmanschap om dit verfijnde eindresultaat te bekomen. Bekistingsmallen, verschillende granulaten en oppervlakteafwerkingen werden met grote zorg geproduceerd en geselecteerd. Het eindresultaat vormt zonder meer een schoolvoorbeeld van de kennis en kunde van de ontwerpers (Baumschlager Eberle Architekten, styfhals architecten en Jaspers-Eyers Architects), de fabrikanten (Loveld) en de uitvoerders (Eiffage Benelux).”

Prefabbeton kan niet alleen gebouwen, maar ook publieke ruimtes opwaarderen en verfraaien. Denk bijvoorbeeld aan dit skatepark in Genk, dat is uitgerust met aantrekkelijke multifunctionele zitbanken van Ebema. Beide modellen – de ‘Comfy’ en de ‘Chill’ – hebben een bijzonder design en lenen zich tot een veelheid aan toepassingen: op pleinen, in het groen, nabij sport- en speelterreinen voor jongeren, op festivals … Ideaal voor het skatepark in Genk, waar geopteerd is voor een eenvoudige constructie. Al laten de afzonderlijke elementen veel verschillende patronen, configuraties en plaatsings- en gebruiksmethodes toe. Kortom: dit is straatmeubilair dat zich onderscheidt. De bolle vorm van de bank zorgt ervoor dat er nooit water op blijft staan. De banken zijn compleet afgerond, zodat de kans op beschadiging minimaal is. Bovendien is beton een zeer duurzaam materiaal dat de tand des tijds prima doorstaat. Dit alles resulteert in esthetische, slijtvaste en onderhoudsvriendelijke zitelementen die vandalismebestendig zijn. 

“De een ziet dit als een kunstwerk, de ander als een designerstuk. In elk geval is dit een 2.0-versie van een zitbank: de originele vorm, de ronde afwerking en de aangepaste kleur maken er het pronkstuk van het skatepark van”, oordeelde de jury. “De robuustheid van het beton garandeert een lange levensduur. Het out-of-the-boxdenken heeft geleid tot een nieuwe benadering van betonnen zitbanken. De vorm laat veel variatie toe, waardoor elk stuk uniek is en zijn plaats opeist in de omgeving.”

‘Outstanding Precast’ is een categorie die het inventieve aspect van prefabbeton in de verf zet. De laureaat van dienst is dit gerenoveerde kantoorgebouw in Kortrijk, een duurzaam pilootproject van de Vlaamse overheid. Het oorspronkelijke volume is gestript tot de initiële draagstructuur (in ter plaatse gestorte betonnen kolommen enribbenvloeren) en kreeg een nieuwe buitenschil, inclusief een onafhankelijke prefabbetonstructuur met verticale kokers en horizontale luifels. Deze autonome prefabbetonfaçade vormt zowel een architecturaal als technisch instrument. De gevelkokers organiseren de distributie van leidingen vanaf het dak en dragen tegelijkertijd de dunne uitkragende balkons. De luifels fungeren als terras én zonwering. Ze zijn uitgerust met cirkelvormige perforaties, waardoor ze lichter worden, minder doorbuigen en zonlicht doorlaten. In sommige gaten zijn glasplaten gelegd, zodat de luifels ook toegankelijk zijn. De breedte en diepte van de betonnen gevelkokers en luifels variëren per gevel. Zo kon de hoeveelheid glas, daglicht en ruimte voor technieken optimaal afgestemd worden op de behoefte van de gebruikers en de oriëntatie van het gebouw.

“Dit project toont aan hoe gebouwen een nieuw leven kunnen krijgen via het behoud van de bestaande betonstructuur en de toevoeging van hedendaagse bouwelementen”, meende de jury. “Daarnaast voorzagen de ontwerpers ook een grote mate van flexibiliteit in het open plan, waardoor de gebruikers alle vrijheid hebben om de ruimtes nuttig te kunnen blijven gebruiken, ook in de verdere toekomst. Beide aspecten kaderen in de ambities op het vlak van circulair bouwen. Deze verfijnde realisatie (het resultaat van een vruchtbare samenwerking tussen OFFICE Kersten Geers David Van Severen, Himpe, UTIL en Urbastyle) illustreert hoe we op een kwalitatieve en duurzame wijze kunnen omgaan met bestaand patrimonium.”