Twaalf nieuwe operatiezalen voor ambitieuze ziekenhuisgroep

De Antwerpse ziekenhuisgroep AZ Monica heeft haar beide campussen een grondige update en uitbreiding gegeven. Campus Harmonie in het centrum van Antwerpen zal in de toekomst meer focussen op weinig risicovolle ingrepen in orthopedie, mond-, kaak- en aangezichtschirurgie en pijnbehandeling. AZ Monica koestert de ambitie om in deze disciplines tot de Europese top te behoren. Daarnaast blijft Harmonie (de vroegere Eeuwfeestkliniek) een afsprakenziekenhuis waar patiënten welkom zijn voor een (vervolg)consultatie voor allerhande medische disciplines. Ook voor gehospitaliseerde en ambulante revalidatiepatiënten blijft er plaats.

De beschikbare ruimte in de sterk residentiële wijk nabij het Harmoniepark is beperkt. Om een nieuwe vleugel op te trekken, was het nodig om in het binnengebied van de site een bestaand kloostergebouw met kapel af te breken. De twee laatste, bejaarde kloosterzusters waren bereid om voor de uitbreiding van het ziekenhuis te verhuizen. Vervolgens realiseerde aannemerscombinatie TM AB-Eiffage – Cordeel een nieuw volume voor het onthaal, een operatiekwartier met twaalf operatiekamers, een aula en diverse dokterskabinetten. De onthaalzone omvat ook een cafetaria.

abv+ architecten werkte dit gebouw uit met een dubbelhoge, transparante plint in glas, met daarboven een uitkragende verdieping in houten lattenwerk. Op dit houten paviljoen wordt een groendak aangelegd, wat overigens een verplichting is voor nieuwbouw op grondgebied Antwerpen. “De keuze voor natuurlijke materialen verzacht de schaal van het volume en sluit aan bij het groene karakter van het binnengebied, zoals het zal worden heraangelegd”, vertelt Luc Jacobs, projectleider bij abv+ architecten. “Op beide niveaus is er een verbinding met het bestaande ziekenhuis. Dat is belangrijk voor het vlotte transport van de patiënten van en naar de operatiezalen.” De hele nieuwbouw heeft een bovengrondse oppervlakte van 5.746 m². Er is ook een ondergrondse parking van 1.247 m² voorzien. Dat is geen overbodige luxe, want parkeerruimte is erg schaars in dit deel van Antwerpen.

 “Dit laatste was ook een probleem tijdens de werken”, zegt Bart Reyniers, projectmanager bij AB-Eiffage. “Bovendien mochten we de parking van het ziekenhuis niet gebruiken. Die moest vrij blijven voor de patiënten en het personeel. Gelukkig kregen we van de stad de toelating om een strook van 50 meter in de straat te reserveren voor de bouwbedrijven en hun leveranciers. Dat is niet veel, maar door een strakke organisatie van de logistieke stromen was het wel voldoende.” Het was voor de bouwbedrijven ook niet toegestaan om de campus te betreden met vrachtwagens. “We hebben die beperking opgevangen door alle materialen te lossen met behulp van een torenkraan.”

Tijdens de werken moest het ziekenhuis normaal blijven functioneren. “Dit hield vooral in dat we moesten vermijden dat er stofhinder ontstond. Vooral aan de doorgangen – die we hadden uitgerust met stofwanden – was dit een constant aandachtpunt. Gelukkig hadden we daar al ervaring mee. Als coördinerend aannemer waren we ook mee verantwoordelijk voor de discipline van de andere bouwbedrijven die hier werkten. Het kwam er vooral op aan om te voorkomen dat de aandacht voor deze routine na verloop van tijd zou verslappen. We werden daarbij wel goed ondersteund door de interne preventiedienst van het ziekenhuis.”    

Deltabeamliggers
De proactieve eigen input van AB-Eiffage kwam het vlotte verloop van de werken sterk ten goede. “Oorspronkelijk was voorzien dat er veel stalen liggers zouden worden geplaatst, die daarna zouden worden omhuld met stortbeton”, legt Bart Reyniers uit. “Wij stelden voor die te vervangen door gemonteerde Deltabeamliggers. Dit kwam niet alleen de uitvoeringssnelheid ten goede, maar bezorgde het ziekenhuis ook meer vrije hoogte.”