KU Leuven proeft met overtuiging van circulaire gevelsteen

Op campus Arenberg rondde KU Leuven een uitbreidingsproject af voor het departement Wiskunde. De onderzoekers genieten er van nieuwe kantoren, vergaderzalen en een refter. De uitbreiding is ontworpen volgens de circulaire principes, met ClickBrick Pure van Wienerberger als een van de blikvangers.

Eigentijds en strak oogt de nieuwbouw van het departement Wiskunde. Met een footprint van amper 135 m², maar met zes bouwlagen biedt het uitbreidingsvolume toch meer dan 800 m² nuttige vloeroppervlakte. “Die oppervlakte is op het gelijkvloers ingekleed als refter, op de bovenverdieping zijn vergaderruimtes ingericht en de vier tussenliggende niveaus zijn bestemd voor kantoren voor de onderzoekers. Het gaat om landschapskantoren met per verdieping ruimte voor drie eilanden van vier personen en twee break-outruimtes om even in alle rust te kunnen werken of bellen. Een nieuwe evacuatietrap verbindt de verschillende niveaus met elkaar”, opent Jitske Pauwels, projectleider bij KU Leuven. 

Het gebouw kreeg bewust geen ondergrondse bouwlaag. “Vanwege de moerassige ondergrond”, herinnert ontwerper Stijn Leemans van RADAR architecten zich. “De nulpas van de uitbreiding ligt ook 27 cm boven die van het bestaande gebouw om de kans op overstromingen te reduceren. In het wedstrijdontwerp zat voldoende architecturale uitdaging. Om binnen de budgettaire krijtlijnen te blijven, hebben we de uitstraling sober en efficiënt gehouden. Al was er ruimte voor enkele blikvangers, zoals het panoramaraam dat de vergaderzalen op de topverdieping accentueert. Grote ramen aan de noord- en zuidzijde van de gelijkvloerse verdieping leggen een connectie met de buitenomgeving. Een kleine buitentrap aan de zuidzijde biedt ook toegang tot een buitenruimte.”

Een belangrijk uitgangspunt in de wedstrijdvraag van KU Leuven was circulair bouwen. De universiteit wilde de mogelijkheden van het bouwprincipe aftasten in dit project en zo meteen ook invulling geven aan haar maatschappelijke voorbeeldfunctie. RADAR architecten speelde daar in zijn ontwerp op in door in te zetten op flexibiliteit en een doordachte materialenkeuze. Stijn Leemans: “We hebben gezocht naar een grote flexibiliteit voor de kantoorvelden. De ritmiek van de ramen zorgt ervoor dat KU Leuven heel eenvoudig aparte lokalen op een vloerniveau kan inrichten. We hebben verschillende plannen per verdieping gemaakt om de diverse toepassingen aan te tonen. Qua materiaalkeuze opteerden we ervoor geen pleisters toe te passen. De betonnen wanden bleven zichtbaar. Het buitenschrijnwerk werd luchtdicht afgekleefd en kreeg een kader in rubberwood. Een esthetische keuze met een ecologisch karakter. Verder zijn alle technieken in opbouw om eenvoudig bereikbaar te blijven en is de tapijtafwerking van de vloeren gescreend op de Cradle to Cradle-eigenschappen.”

Voor de buitengevels viel de keuze van het bouwteam op een herbruikbaar gevelsteenconcept. “In overleg met het ontwerpteam stelde de aannemer in het kader van de aanbesteding het ClickBrick Pure-systeem van Wienerberger voor”, vertelt Stijn Leemans. Voor KU Leuven bewees het concept met de klikbare gevelsteen zich als een budgettair interessante oplossing om te proeven van circulair bouwen. Zo sprong het licht op groen.

Ook al was ontwerpen met ClickBrick Pure een nieuw gegeven, het bleek voor het team van RADAR architecten toch vlot te verlopen. “We hadden de nodige informatie opgevraagd bij Wienerberger en op basis van die input de uitvoeringstekeningen opgemaakt. Een belangrijk voordeel van het ClickBrick-concept is dat wildverband mogelijk is. Daardoor konden we de voor de flexibiliteit belangrijke gevelritmiek aanhouden.”

Ook bij KU Leuven was er onmiddellijk vertrouwen in het systeem. “We kenden Wienerberger al van gevelstenen voor andere projecten op de campus. Bij de vergelijking tussen de verschillende circulaire gevelsystemen bleek dat van Wienerberger ons het meeste vertrouwen te geven”, aldus Jitske Pauwels. Ook de uitvoering verliep vlot. Bouwbedrijf Willems kreeg hulp bij de opstart en was vervolgens vertrokken met het stapelen en klikken. “Wienerberger heeft de uitvoeringsdetails mee bekeken om de systeemkarakteristieken correct te integreren. Omdat er geen voegen tussen de gevelstenen zitten, is er weinig speling. Dat stelde de aannemer wel voor de bezorgdheid of hij correct zou uitkomen bij de ramen. Gelukkig heeft Wienerberger altijd goede begeleiding gegeven”, vervolgt Jitske Pauwels.

Gevraagd naar eventuele verbeterpunten maakt Stijn Leemans de randbemerking dat er tijdens de ontwerpfase nog geen ruime keuze in het kleurenpalet was. “Om visueel aan te sluiten op de bestaande gevels hebben we de beige handvormvariant gebruikt, al ben ik eerder fan van een Wasserstrich of strengpers. Maar het eindresultaat heeft me positief verrast.” Dat geldt ook voor Jitske Pauwels. “Het is beter meegevallen dan ik vooraf had durven hopen. Het eindresultaat zonder voegen is mooi. De inkeping creëert een fraaie schaduwvoeg. Als leek zie je niet eens dat het om een stapelsysteem gaat. Voor ons was de eerste kennismaking alvast voldoende overtuigend om ClickBrick opnieuw te overwegen voor toekomstige projecten.”